༄༅། །ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ།༄༅༅། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་དྷརྨྨ࿒སརྦ་དུཙྪ་ཡ་བྷཱ་ཥུཾ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ། བམ་པོ་དང་པོ།
འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
【A1 以一頌總標「分」、「品」】
【A2 次第別釋「分」、「品」（分二）】【B1 本事分（分四）】【C1 三法品（分四）】【D1 以九義辨釋三科（分二）】【E1 以頌標（分二）】【F1 列九名別】
【F2 標集勸知】
【E2 長行依九門別釋（分九）】【F1 釋頌「幾」字舉數列名門（分二）】【G1 總問】
ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་འདི་བརྩམས་ཤེ་ན། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དུ་དང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསམ་པའི་གནས་རྣམས་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩམས་སོ། །འདི་ལྟར་མཁས་པ་འདིས་ནི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། འབེལ་བའི་གཏམ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་འཕེལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་གནས་འདི་དག་ལ་མཁས་པར་བྱས་པས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས། ཇི་ལྟར་རང་གི་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་བདེ་བར་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཞི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་འཕེལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་རྣམ་པ་མང་པོར་ཤེས་བྱ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཤེས་རབ་ཁྱད་ཞུགས་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། ལྷག་མཐོང་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་ནོ། །འབེལ་བའི་གཏམ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་གནས་འདི་དག་ལ་མཁས་པས་འདྲི་བ་ཐམས་ཅད་ལུང་སྟོན་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པས་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་བལྟའོ། །
【G2 別答（分三）】【H1 蘊】
【H2 界】
【H3 處】
【F2 釋頌「何因」字問答廣立門（分三）】【G1 廣立蘊（分二）】【H1 問】
【H2 答】
བདག་གི་གཞི་རྣམ་པ་ལྔ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་བདག་གི་གཞི་ཡིན་པས་བདག་གི་གཞིའོ། །ལྔ་པ་ནི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། གཞི་ཡིན་པས་བདག་གི་གཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །ལུས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་བཅས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྡུས་སོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་འཆད་དོ། །དེ་དག་གི་གནས་ནི་བདག་གི་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ལུས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་གནས་ནི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དེ། གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཕལ་ཆེར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ནི་བདག་གིར་འཛིན་ཏོ། །
【G2 廣立界（分二）】【H1 問】
ལུས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ།
【H2 答】
མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་དྲུག་གིས་སོ། །
【G3 廣立處（分二）】【H1 問】
འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ࿒རྣམ་པ་དྲུག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྟེ།
【H2 答】
དེ་འཛིན་པ་ནི་གནས་དང་དམིགས་པའི࿒དང་པོས་འཛིན་ཏོ། །དབང་པོ་དང་ཡུལ་བཅུ་གཉིས་ནི་དེ་ལྟར་དེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཁམས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ཁམས་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྐྱེ་བའི་སྒོ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དང་དོན་ཙམ་སྨོས་པས་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ།
【F3 釋頌「何取」字問答別名門（分二）】【G1 辨取蘊（分三）】【H1 辨名因】
ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་རྣམ་པར་མ་གཞག་གོ། །
【H2 辨取體】
【H3 辨取相】
ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་ཏེ། དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་འདོད་པའོ། །འདོད་ཆགས་ནི་ལྷག་པར་ཆགས་པའོ། །འདུན་པས་ནི་མ་འོངས་པའི་ལུས་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་ལེན་ཏེ། དེས་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་འགྲུབ་པོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ལུས་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་སྒོ་ནས་ལེན་ཏེ། དེས་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་འདི་གཉི་ག་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【G2 辨界處有取法（分二）】【H1 問】
【H2 辨界處名取所以】
དེ་ལ་ཕུང་པོ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【F4 釋頌「何相」字問答體相門（分三）】【G1 辨蘊相（分五）】【H1 解色蘊相（分二）】【I1 問】
【I2 答（分二）】【J1 總以變、現二義標色相】
【J2 廣前標變、現之義（分二）】【K1 別配變、現二相】
【K2 別解二相差別（分二）】【L1 釋觸對變壞】
རེག་པས་གཟུགས་སུ་ཡོད་པས་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L2 釋方所示現（分二）】【M1 總釋】
【M2 隨釋】
གང་ཡུལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱོགས་ལའོ། །འདི་དང་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང་འདྲ་བའི་གཟུགས་བརྙན་ནོ༑ །འདི་ལྟ་བུ་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ། །བཀྲ་བར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པའོ། །
【H2 解受蘊相（分二）】【I1 問】
【I2 答】
ལས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བདེ་བ་མྱོང་བའོ། །ལས་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའོ། །གཉི་གའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བ་སྟེ། །འདི་ལྟར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་ པ་ནི་རྟག་ཏུ་བཏང་སྙོམས་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། བཏང་སྙོམས་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་ཉེ་བར་གདགས་སོ། །
【H3 解想蘊相（分二）】【I1 問】
【I2 答】
མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དོན་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཐོང་བ་ནི་གང་མིག་གིས་མྱོང་བའོ། །ཐོས་པ་ནི་གང་རྣ་བས་མྱོང་བའོ། །བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་ནི་གང་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་བརྟགས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གང་སོ་སོ་རང་གིས་མྱོང་བའོ། །ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་པར་བརྗོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【H4 解行蘊相（分二）】【I1 問】
【I2 答】
གནས་སྐབས་སྣ་ཚོགས་རྣམས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུའོ། །
【H5 解識蘊相（分二）】【I1 問】
【I2 答】
【G2 辨界相（分三）】【H1 辨根（分二）】【I1 眼界相】
མིག་གང་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བར་གྱུར་བ་ཞེས࿒བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །མིག་དེའི་ས་བོན་བསགས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་ཡང་ཁམས་ཏེ། གང་ལས་ཕྱི་མ་ལ་མིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའང་ཁམས་ཏེ་གང་ལས་གྲུབ་ཟིན་པའོ། །ས་བོན་རྣམ་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་མིག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པས་མིག་གི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །
【I2 例餘耳鼻舌身意界相】
【H2 辨境相（分二）】【I1 色界相】
མིག་གི་ཁམས་ནི་གཟུགས་ལ་དབང་བྱེད་པ་སྟེ། དབང་པོའི་དབང་གིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་རྟེན་དང་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཅན་ནོ། །
【I2 例餘聲香味觸法界相】
【H3 辨識相（分二）】【I1 眼識界相】
【I2 例餘耳鼻舌身意識界相】
【G3 辨處相（分二）】【H1 問】
【H2 答】
དེ་ནི་ཁམས་བཞིན་དུ་བལྟ་སྟེ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གང་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེའི་ས་བོན་བསགས་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་ལས་ཕྱི་མ་ལ་མིག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །
【F5 釋頌「何建立」問答差別門（分二）】【G1 辨三科（分二）】【H1 別立三科（分三）】【I1 建立蘊（分五）】【J1 建立色蘊（分二）】【K1 總問答顯大造體】
འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ནི་སྐྱེད་པ་དང༌། རྟེན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་དག་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་འདི་དག་མེད་ན་དེ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། འདུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་འབྱུང་བ་རྣམས་བསལ་ན་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་ཤིག་ཏུ་ཡུལ་གནོད་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་འབྱུང་བ་གྱུར་ན་དེ་ལ་གནས་པའི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་མཚུངས་པར་འབྱུང་བའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུད་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཚུལ་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་འཕེལ་བའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པར࿒བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 廣別釋（分二）】【L1 辨大種（分二）】【M1 總】
【M2 別】
【L2 辨造色（分二）】【M1 總釋所造】
【M2 別釋所造（分三）】【N1 釋五根（分五）】【O1 眼根】
【O2 耳根】
【O3 鼻根】
【O4 舌根】
【O5 身根】
【N2 釋五境（分五）】【O1 辨色（分四）】【P1 舉色因】
【P2 舉能取】
【P3 列差別】
【P4 顯共相】
སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། གནས་པ་དང༌། ཕན་གནོད་དང༌། བྱེད་པའི་རྟེན་དང༌། བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྒྱན་དང༌། རྣམ་པ་དྲུག་གིས་རྣམ࿒པ་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཞི་དང༌། བཅུ་དང༌། བརྒྱད་དང༌། གཅིག་དང༌། གཅིག࿒གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་སྐབས་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་པའི་རེག་བྱ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པའོ། །ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་སྟེང་ན་སྔོན་པོར་སྣང་བའོ། །
【O2 辨聲（分四）】【P1 舉聲因】
【P2 舉能取】
【P3 顯共相】
【P4 列差別】
སྒྲ་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཕན་གནོད་དང༌། རྒྱུས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། བཤད་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། ཐ་སྙད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །མཚན་ཉིད་ནི་རྣ་བའི་དབང་པོས་གཟུང་བའི་དོན་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསྟན་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །ལྷག་མ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ངག་གི་སྒྲའོ། །ཟིན་པ་མ་ཡིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤིང་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའོ། །དེ་གཉི་ག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། །ལག་པ་དང་རྫ་རྔ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའོ༑ །འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲག་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་སྐད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །གྲུབ་པས་བསྟན་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །འཕགས་པས་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དང༌། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པས་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ནི། མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་སྙད་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【O3 辨香（分三）】【P1 舉香因】
【P2 舉能取】
【P3 顯共相】
དྲི་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཕན་གནོད་དང་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །རོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དྲི་ནི། ཙན་དན་ལ་སོགས་པའི་དྲིའོ། །སྦྱར་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་བདུག་སྤོས་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པའི་དྲིའོ། །གྱུར་པ་ལས་བྱུང࿒བའི་དྲི་ནི་ཤིང་ཏོག་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དྲིའོ། །
【O4 辨味（分四）】【P1 舉味因】
【P2 舉能取】
【P3 列差別】
【P4 顯共相】
【O5 辨觸（分三）】【P1 舉觸因】
【P2 舉能取】
【P3 列差別】
རེག་བྱའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ཀུན་ཏུ࿒མནབས་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་གཞལ་བ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་བཙིར་བ་དང༌། འདུས་པ་དང༌། ཁམས་སྙོམས་མ་སྙོམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་གོ། ཆུ་དང་རླུང་འདུས་ན་གྲང་ངོ༌། །ཆུ་དང་ས་འདུས་ན་འདྲེད་དོ། །ཁམས་སྙོམས་ན་ངལ་སོས་པ་དང༌། ཉམས་ཡོད་པ་དང༌། སྤུངས་ཆེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྦུངས་ཆེ་བ་ནི་མི་འཇིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚིམ་པ་ནི་གཉི་གའོ། །བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་རྣམ་ནི་ཁམས་མ་སྙོམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N3 解法處色（分二）】【O1 總標】
【O2 別釋】
བསྡུས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །མངོན་པར་སྐབས་ཡོད་པ་ནི་དེ་ཉིད་དེ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཐོགས་པར་བྱེད་པའི་རེག་བྱ་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་གཟུགས་སོ། །དབང་འབྱོར་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་བསམ་གཏན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་གང་ཡིན་པའོ། །
【J2 建立受蘊（分二）】【K1 舉五位列七類受（分五）】【L1 第一位第一類（約所依別）】
【L2 第二位第二類（約行相別）】
若
【L3 第三位第三類（約依總行別）】
【L4 第四位第四五類（約內身染淨別）】
【L5 第五位第六七類（約外境染淨別）】
【K2 逐難釋】
ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ནི་གནས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གནས་སྡོམ་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་གནས་སྡོམ་པས་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་རྣམ་བར་གཞག་གོ། །གཟུགས་མེད་པའི་གནས་སྡོམ་པས་ནི་སེམས་ཀྱི་ཚོར་བ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ནི་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ༑ །རྣམ་པར་བྱང་བས་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་སྲིད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【J3 建立想蘊（分二）】【K1 標三位列七種想（分三）】【L1 第一位第一種（約所依別）】
【L2 第二位第二三種（約作意別）】
【L3 第三位第四五六七種（約境界別）】
【K2 逐難釋（分二）】【L1 釋前第二位作意差別】
【L2 釋前第三位境界差別】
ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པ་ནི། སྐད་མ་བསླབས་པས་གཟུགས་ལ་འདུ་ཤེས་ནི་འབྱུང་ན་གཟུགས་སོ་སྙམ࿒པ་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མི་གསལ་བས་དམིགས་པ་ལ་མཚན་མར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །ཆུང་ངུ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སྟེ། ངན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་སྟེ་དེ་བས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྟེ། མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【J4 建立行蘊（分二）】【K1 總略標行蘊之體（分二）】【L1 標蘊主】
【L2 顯餘法】
ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་མ་གཏོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ན། དེ་བསྟན་པ་ལ་སེམས་པ་ཉི་ཚེ་སྨོས་པ་ནི་དེ་གཞན་དག་གི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་གི་དགེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་སེམས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་སེམས་པས་བསྐྱོད་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་བཏགས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །
【K2 隨別解釋前所標法（分二）】【L1 初辨與心相應行蘊（分三）】【M1 列五十三心所別名】
སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། ལས་ཀྱིས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M2 隨別解釋五十三諸心所法（分六）】【N1 徧行位（分三）】【O1 思】
དེ་ལ་སེམས་པ་ནི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ལ་སེམས་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་བསྟན་པ་སྟེ། །འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O2 作意】
དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་གཏོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【O3 觸】
རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ལ༑ བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པར་དབང་པོའི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་རེག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 別境位（分五）】【O1 欲】
དེ་དང་དེ་ལ་ལྡན་པར་བྱེད་འདོད་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་དང་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【O2 勝解】
ཇི་ལྟར་ངེས་པ་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་གཅེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་གཞན་དག་གིས་འཕྲོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །
【O3 念】
འདྲིས་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྔོན་མྱོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལས་ཅན་ནི་དྲན་པས་དམིགས་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པར་གྱུར་ན་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O4 三摩地】
སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའོ། །ཤེས་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ན་ཡང་དག࿒པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O5 慧】
སོམ་ཉི་ཟློག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་ན་ངེས་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N3 善位（分十一）】【O1 信】
དད་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་དད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ནུས་པ་ལ་བདག་གི࿒རྣམ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་དམ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་འདོད་པའི་རྣམ་པའོ། །
【O2 慚】
【O3 愧】
【O4 無貪】
【O5 無瞋】
【O6 無癡】
ངོ་ཚ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླ་བས་ཡང་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བརྟན་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའོ། །
【O7 勤】
དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྟུལ་བ་བརྟན་པ་དང༌། བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་ཞེས་འབྱུང་བ་མདོའི་ཚིག་འདི་རྣམས་ནི་གོ་ཆ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངམངོན་པར࿒ཞེན་པ་སྤྲོ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་དངོས་གཞི་ལ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བྱས་པའོ༑ །
【O8 安】
སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ནི་དེའི་དབང་གིས་གནས་འགྱུར་བར་བལྟའོ། །
【O9 不放逸】
དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པའི་སྔོན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་འགྲོ་བས། དེ་དག་ལ་བག་ཡོད་པར་གདགས་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདིར་ཟག་པ་རྣམས་དང་ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【O10 捨】
སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མའི་གནས་སྐབས་བཤད་དེ། །འདི་ལྟར་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལ་བྱིང་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཉམ་པ་མེད་པས་ཐོག་མར་མཉམ་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་འདུ࿒བྱ་བ་མེད་པར་རྣལ་དུ་འདུག་པའོ། །དེའི་འོག་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དོགས་པ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་སོ། །
【O11 不害】
རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པ་ལས་གུད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N4 煩惱位（分二）】【O1 初明鈍五（分五）】【P1 貪】
སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་ནི་སྲེད་པའི་དབང་གིས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 瞋】
རེག་པར་མི་གནས་པ་ནི་ཀུན་ནས་མནར་བའི་སེམས་ཡོད་པ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །
【P3 慢】
མི་གུས་པ་ནི་བླ་མ་རྣམས་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་རྣམས་ལ་འགྱིང་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【P4 無明】
ལོག་པར་ངེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་སོམ་ཉིའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའོ། །དེའི་རྟེན་བྱེད་པ་ནི་རྨོངས་པར་གྱུར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ༑ །
【P5 疑】
བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མི་འཇུག་སྟེ། ངེས་པ་མ་རྙེད་ན་མ་རྩོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【O2 後明利五（分二）】【P1 別釋五（分五）】【Q1 薩迦耶見】
【Q2 邊執見】
དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི༑ རྟག་བ་དང་ཆད་པ་སྤངས་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཤེས་པའོ། །
【Q3 見取】
【Q4 戒禁取】
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་དེས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【Q5 邪見】
སྦྱིན་པ་མེད་དོ༑ །མཆོད་སྦྱིན་མེད་དོ། །སྦྱིན་སྲེག་མེད་དོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ༑ །ཉེས་པར་སྤྱད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ࿒ནི་འདི་རྒྱུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས࿒པ་སྟེ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི࿒ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དོ། །ཕ་མེད་དོ། །མ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་རྫུས་ཏེ་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བའི་བྱེད་པ་དང༌། ས་བོན་འདེབས་པའི་བྱེད་པ་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་བྱེད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་འབྱུང་གི་ཐམས་ཅད་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
【P2 別問答見（分五）】【Q1 問答增減（分二）】【R1 問】
【R2 答（分二）】【S1 答增益】
ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བདག་དང་བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །བདག་རྟག་གོ་མི་རྟག་གོ་ཞེས་ཁྱད་པར་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ། །ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མཆོག་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་བདག་པོ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །
【S2 答損減】
གཅིག་ནི་ཕལ་ཆེར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【Q2 問答相攝（分二）】【R1 問答計前後際所有諸見】
【R2 問答十四不可記事】
མཚན་ཉིད་ལ་བརྟགས་ན་ནི་མཐར་འཛིན་པ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་གཉིས་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་བརྟགས་ན་ནི་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །
【Q3 釋經毀我（分二）】【R1 問】
【R2 答（分二）】【S1 總略答】
【S2 列五失名】
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ལ་བདག་མེད་དེ། གནས་མེད་ན་གནས་པར་མི་འགྱུར་བས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ནི་བདག་གི་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་དབང་བྱེད་པ་མེད་པས་རང་དབང་མེད་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་གཞན་ན་ཡང་བདག་མེད་དེ་ལུས་མེད་ན་བདག་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པར་མི་དམིགས་པས་ལུས་མེད་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་ལ་ལ་ཞིག་བདག་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་རྟོག་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་བདག་མི་འཐད་དེ། ལུས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་མེད་ན། རང་གི་ངང་གིས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བས་སྒྲིམ་མི་དགོས་པར་ཐར་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【Q4 我我所別（分二）】【R1 總問答我我所數（分二）】【S1 問】
【S2 答】
【R2 別問答我所數因（分二）】【S1 問】
【S2 答】
གཟུགས་བདག་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་ཡིན་པར་ལྟ་བ་དེ་དག་ལྔ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའོ། །བདག་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བདག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ལྷག་མ་བཅོ་ལྔ་ནི་བདག་གིར་ལྟ་བའོ། ། འབྲེལ་བས་བདག་གིར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟར་དེ་དེ་དང་འབྲེལ་བས་དེ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་བདག་གི་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་གི་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དབང་སྒྱུར་བས་བདག་གིར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཞིག་སྦྱིན་པའམ་བསྐོབ་ལ་གང་གི་དབང་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་བདག་གི་ཞེས་ བྱའོ། །གཟུགས་ལ་བདག་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཐ་དད་དུ་མི་འཇུག་པས་བདག་གིར་འགྱུར་བ་སྟེ༑ བདག་འདི་ནི་འདི་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཤིང་རྣམ་པར་ཞུགས་ནས་བཞག་པ་སྟེ། ཡན་ལག་ཅན་ཡན་ལག་གི་རྗེས་སུ་སོང་བར་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【Q5 明我見緣（分二）】【R1 問】
【R2 答】
མ་དཔྱད་པའི་གཞི་ཅན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་དཔྱད་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་གིས་མ་བརྟགས་པར་ཐག་པ་ལ་སྤྲུལ་དུ་འཛིན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐག་པ་ཡིན་པར་དཔྱད་ན་དེ་ལ་སྤྲུལ་དུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N5 隨煩惱位（分二）】【O1 明十種一分隨惑（分十）】【P1 忿】
ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་གུད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 恨】
དེའི་འོག་ཏུ་ཞེས࿒བྱ་བ་ནི་ཁྲོས་པའི་འོག་ཏུའོ། །མི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་མི་བྱེད་པའོ། །
【P3 覆】
འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དོདོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་ན་འགྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རེག་པར་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【P4 惱】
ཚིག་རྩུབ་མོ་བརླང་ཞིང་དྲག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ཞེར་འདེབས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངོར་ལྷངས་ཞེས་ཟེར࿒བ་ནི།
【P5 嫉】
【P6 慳】
ཡོ་བྱད་མ་བསྙུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣས་ཡོ་བྱད་མི་མཁོ་བ་རྣམས་ཀྱང་བསོགསཔ་ལས་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【P7 誑】
【P8 諂】
ངེས་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་ནས་གཞན་དུ་སྒྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་རྙེད་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་ཚུལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་སྟོན་ན་གདམས་ངག་གི་འོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P9 憍】
ཚེ་རིང་བའི་མཚན་མ་བཟུང་ནས་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་འཆི་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་སྲོག་ལ་རྒྱགས་པ་སྐྱེའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་དང༌། སྟོབས་དང༌། གཟུགས་དང༌། ཡིད་གཞུངས་པ་དང༌། བློ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། ཕྱུག་པ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགའ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་གོ། །
【P10 害】
【O2 明十種諸分隨惑（分二）】【P1 解中（分二）】【Q1 無慚】
【Q2 無愧】
【P2 解大八（分八）】【Q1 惛沈】
【Q2 掉舉】
སྡུག་པའི་མཚན་མ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །སྔོན་དགོད་དགོད་པ་དང༌། རྩེ་རྩེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【Q3 不信】
ལེ་ལོའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དད་ན་སྦྱོར་བ་ལ་འདུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【Q4 懈怠】
【Q5 放逸】
【Q6 忘念】
【Q7 不正知】
ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་པས་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །
【Q8 散亂（分二）】【R1 出體（分二）】【S1 總出體】
【S2 廣六種（分二）】【T1 列名】
【T2 別釋（分六）】【U1 自性散亂】
ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་རྣམས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ནང་དུ་མཉམ་པར་འཇོག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【U2 外散亂】
ཕྱི་རོལ་དུ་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཕྱི་རོལ་དུ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་ལ་སེམས་འགྲོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【U3 內散亂】
ནང་གི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་དེ་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་པ་བྱིང་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །
【U4 相散亂】
མཚན་མའི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བདག་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་མཚན་མ་ནི་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཁད་ཀྱིས་དེ་ལས་ཉམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【U5 麤重散亂】
གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་དབང་གིས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ང་ཞེས་ངའི་ཞེའམ་ངའོ་སྙམ་དུ་ འཛིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཛིན་པ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དེ་ལྟར་འཛིན་པའོ། །འདྲེས་པ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་འདྲེས་པར་གྱུར་བའོ། །མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་ཚོར་བ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དང་ཡང་བཀྲ་བར་འཛིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【U6 作意散亂】
ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་པ་སྔ་མ་ལས་ལངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【R2 辨業】
འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །
【N6 不定位（分三）】【O1 睡眠】
གཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཉམ་ཆུང་བ་དང༌། ངལ་བ་དང་ལུས་ལྕི་བ་དང་མུན་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང༌། དེའི་དུས་ན་ཡང་དང་ཡང་གོམས་པ་དང༌། གཞན་དག་སྔགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཉིད་བྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལུས་མཉེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ཚིག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ནོ། །དུས་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའོ། །རིགས་པ་ནི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་གནང་བ་དང༌། དུས་ཡིན་ན་ཡང་ན་བ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རིགས་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའོ། །བྱ་བ་ཤོར་བའི་རྟེན་བྱེད་པ་ནི་ཉེ་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【O2 惡作】
࿒བསམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་བྱེད་པ་ལས་མངོན་པར་དགའ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བའོ༑ །མ་བསམས་པའི་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་གིས་ནན་གྱིས་བྱེད་དུ་བཅུག་སྟེ་བྱེད་པའམ། ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཏི་མུག་གི་ཆར་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་བསྡུས་པའོ། །དུས་ནི་ཇི་སྲིད་མི་སྤོང་གི་བར་དུའོ། །དུས་མ་ཡིན་པ་ནི་དེའི་འོག་ཏུའོ། །རིགས་པ་ནི་གནས་པའོ། །མི་རིགས་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །
【O3 尋伺（分二）】【P1 別辨體（分二）】【Q1 尋】
སེམས་པའམ་ཤེས་རབ་ལ࿒རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་མི་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བའི་རྣམ࿒པ་ཡིད་ཀྱིས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི་རྟོག་པའོ། །
【Q2 伺】
སོ་སོར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །
【P2 總辨業】
【M3 通釋善染法治障作業】
【L2 後辨心不相應行（分二）】【M1 問】
【M2 答（分二）】【N1 標列二十三種不相應名】
སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི། གནས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཏགས་པས་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【N2 別解釋（分二十三）】【O1 得】
དེ་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གནས་བསྟན་པའོ། །འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཕེལ་བ་ཡོད་ན་དད་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ༑ །འགྲིབ་པ་ཡོད་ན་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོབ་པ་དང་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གདགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཏགས་པ་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【O2 無想定】
དགེ་རྒྱས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །སྟེང་མའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་བཏང་བའོ། །བརྟན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱས་པ་སྟེ། དུས་གཞན་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བརྟན་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ། །འདིས་འགོག་པར་འགྱུར་བས་ན་འགོག་པའོ། །
【O3 滅盡定】
འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ནི་སྟེང་མའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་མི་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་པ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་གཉིས་ནི་ས་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། གནས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ࿒བཏགས་པས་བསྟེན་ཏོ། །
【O4 無想異熟】
འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་པར་གནས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གིས་ལྷག་མ་གསུམ་པོ་དག་གིས་བཤད་དོ། །
【O5 命根】
རིས་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་གཅིག་གི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ནོ། །གནས་པའི་དུས་ངེས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིས་མཐུན་པར་འདིས་ལོ་བརྒྱའམ། ལོ་སྟོང་ངམ། དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་གནས་པར་བྱ་བ་སྟེ། ལས་ཀྱིས་བྱས་པའི་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ།
【O6 眾同分】
སེམས་ཅན་གྱི་རིས་དེ་དང་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་རྣམས་སུའོ། །ལུས་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཅིག་པའོ། །
【O7 生】
ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པས་རིས་མཐུན་པ་ཙམ་སྨོས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་མཚན་ཉིད་གདགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་རོལ་གྱི་གཟུགས་ནི་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །
【O8 老】
【O9 住】
【O10 無常】
རྒྱུན་འཇིག་པ་ནི་འཆི་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། །རྒྱུན་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་བྱའོ། །
【O11 名身】
ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང་རྣ་བ་དང་ལྷ་དང་མི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【O12 句身】
ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཆི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【O13 文身】
དེ་གཉི་གའི་གནས་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་ཀྱི་གནས་ཡི་གེ་ཨ་ཨི་ཨུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ནི་འདི་དག་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། འདི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། དེ་གཉི་གར་ཐ་སྙད་གདགས་པའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་དག་གིས་ཐ་སྙད་འདོགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མིང་དང་ཚིག་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་འདི་དག་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་མིག་ནི་མིག་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་དེ་ལ་གཞན་པ་འདྲེན་བྱེད་དང༌། གསལ་བྱེད་དང་ཁྲིད་བྱེད་དང༌། ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་གཞན་དག་ཏུའང་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཨ་ཨཱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཡི་གེ་འདི་ནི་ཨ་ཨཱི་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་འདི་མ་གཏོགས་པར་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་ཡི་གེ་རྣམས་སོ། །འགྱུར་བ་ནི་འགྲོ་བར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【O14 異生性】
【O15 流轉】
རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལ་འཇུག་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སྐད་ཅིག་གཅིག་གམ་རྒྱུན་ཆད་པ་ལ་དེ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O16 定異】
རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོད་པའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའོ། །མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་སོ་སོར་རྒྱུན་གཞན་དང་གཞན་ལས་འབྱུང་བའོ། །
【O17 相應】
རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མཐུན་པ་ནི་གཞན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། གང་གི་འབྲས་བུ་གང་འོས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ༑ །
【O18 勢速】
【O19 次第】
རེ་རེ་ནས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིག་ཅར་མི་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【O20 時】
རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྒྱུན་ཏུ་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བྱུང་ཟིན་པ་དང་འགགས་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདས་པའི་དུས་ཞེས་གདགས་སོ། །གང་མ་བྱུང་བ་དེ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཞེས་གདགས་སོ། །གང་བྱུང་བ་ལ་མ་འགགས་པ་དེ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ཞེས་གདགས་སོ། །
【O21 方】
རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་པ་ལ་ཡུལ་ཉེ་བར་གདགས་སྟེ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་མཐུ་མེད་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི་འདིར་གཟུགས་སུ་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【O22 數】
སོ་སོ་ཐ་དད་པ་ལ་གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ལ་གཉིས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O23 和合】
རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྐྱེན་རྣམས་འདུས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུའི་འབྲས་བུའི་རྐྱེན་ནི་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་དང༌། ཡུལ་སྣང་བར་གྱུར་བ་དང༌། དེ་སྐྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་འདི་རྣམས་ནི་གནས་སྐབས་དག་ལ་གདགས་པའི་ཕྱིར༑ ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཏགས་པའི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་གཅིག་གོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་འབྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་གསུམ་མོ། །གནས་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་གཅིག་གོ། །འདྲ་བའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་གཅིག་གོ༑ །མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་བཞིའོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་གསུམ་མོ། །མ་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་གཅིག་གོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་ལྷག་མ་རྣམས་སོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་འབྱུང་བས་རྒྱུའོ། །གཞན་ལས་དེ་འབྱུང་བས་འབྲས་བུའོ། །
【J5 建立識蘊（分二）】【K1 問】
【K2 答（分二）】【L1 略答】
【L2 廣答（分三）】【M1 解心】
ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་དེའི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པ་ནི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱའོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་འབྱུང་བའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ཆོས་རྣམས་ས་བོན་དུ་འདུ་བའམ། བདག་ཏུ་འཛིན་པས་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཡང་དང་ཡང་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི་སེམས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་མེད་ན། ལེན་དང་བཟོད་དང་གསལ་བ་དང༌། །ས་བོན་དང་ནི་ལས་རྣམས་དང༌། །ལུས་ཀྱིས་མྱོང་དང་སེམས་མེད་པའི། །སྙོམས་འཇུག་དེ་བཞིན་འཆི་མི་རུང༌། །࿒སྡོམ་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་འདིའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་རྣམ་པར་ངེས་པར་བསྡུ་བའི་ནང་དུ་བྱས་སོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པ་མི་སྲིད་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་བྱུང་བ་མི་སྲིད་པ་དང༌། །གསལ་བར་བྱུང་བ་མི་སྲིད་པ་དང༌། ས་བོན་མི་སྲིད་པ་དང༌། ལས་མི་སྲིད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བ་མི་སྲིད་པ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཆི་འཕོ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པ་མི་རུང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པ་ལྔས་སྟེ། འདི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་དང་པོའོ། །ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་དམིགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག࿒པོ་དག་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པས་བསྡུས་པར་འགྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་གསུམ་པའོ། །ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་འབྱུང་བ་ནི་གནས་སོ་སོར་ངེས་པ་སྟེ། །གནས་གང་དང་གང་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པར࿒གང་དང་གང་འབྱུང་བ་དེ་དང་དེ་ནི་དེས་ཟིན་པར་འགྱུར་གྱི་ལྷག་མ་ནི་མ་ཟིན་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་རུང་ངོ༌། །ཟིན་པར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་བཞི་པའོ། །ཡང་དང་ཡང་ལུས་འཛིན་པའི་ཉེས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རེས་འགའ་ནི་འབྱུང༌། རེས་འགའ་ནི་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་ལྔ་པའོ། །འདི་ལྟར་སྔོན་གྱི་ལས་དང་ད་ལྟར་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་རྣམ་པ་མི་དམིགས་པ་དང༌། གནས་སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པས་ཀྱང་མི་རུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་གཟོད་མའི་འཇུག་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ། ཅི་སྟེ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་ན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཉེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་ཉེས་པར་འདུ་ཤེས་པར་ཟད་ཀྱི། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །འདི་ལྟར་ཁ་ཅིག་ཅིག་ཅར་མཐོང་བ་འདོད་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་འདོད་པ་ལ། །ཐོག་མར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་འབྱུང་དུ་མི་རུང་སྟེ། །འདི་ལྟར་དེ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་དབང་པོ་དང་ཡུལ་ཡང་ཡོད་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་འདས་པའི་ཡུལ་མྱོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེའི་ཚེ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུ་བ་ནི་གསལ་བ་མ་ཡིན་ལ། །ད་ལྟར་གྱི་ཡུལ་ལ་རྒྱུ་བའི་ཡིད་ནི་དེ་ལྟར་མི་གསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་གསལ་བར་ཡང་རུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་དག་ཕན་ཚུན་གྱི་ས་བོན་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དགེ་བའི་འོག་ཏུ་མི་དགེ་བ་འབྱུང་ལ། མི་དགེ་བའི་འོག་ཏུ་དགེ་བ་དང༌། དེ་གཉི་གའི་འོག་ཏུ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཁམས་ངན་པའི་འོག་ཏུ་ཁམས་བར་མ་དང༌། ཁམས་བར་མའི་འོག་ཏུ་ཁམས་བཟང་པོ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་བཟང་པོའི་འོག་ཏུ་ཁམས་ངན་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འོག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་འོག་ཏུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེ་ལྟར་ས་བོན་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་ཡང་ཡུན་རིང་ཞིག་ན་འབྱུང་བས་དེའི་ཕྱིར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལས་མི་སྲིད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་མདོར་བསྡུར་ན་ལས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། །སྣོད་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་དང༌། གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་འདི་དག་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་དམིགས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ࿒གཅིག་གིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ནི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་ལས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་མི་རུང་ངོ༌། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་མྱོང་བ་མི་རུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ཚུལ་བཞིན་ནམ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་སམ། རྗེས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་གམ། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་གམ། སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་ཀྱང་རུང་བ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བ་གང་དག་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་དེ་དག་འབྱུང་བ་དང་དམིགས་པར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ཡོད་དོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མི་སྲིད࿒པ་དང༌། འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལུས་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་མ་འདས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཆི་འཕོ་བ་ཡང་མི་རུང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཆི་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་ཀྱི་སྟོད་དམ་སྨད་དུ་དྲོད་ཡལ་བར་བྱེད་ཅིང་འདོར་ན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་འཛིན་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལུས་དྲོད་ཡལ་བ་དང༌། ལུས་ཚོར་བ་མེད་པར་ཡང་དམིགས་ཀྱི། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་མི་རིགས་སོ། །
【M2 解意（分二）】【N1 解第七意（分三）】【O1 出體】
【O2 釋相應】
【O3 明有無（分二）】【P1 明有】
【P2 明無】
【N2 解六識無間意】
ཡིད་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་དང་དམིགས་པ་དང་མཚུང་པར་ལྡན་པ་དང་འབྱུང་བའི་དུས་ཀྱིས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་དེ་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་པ་ཤེས་པ་དང༌། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་པས་ནི་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཆེས་ཞི་བའི་ཕྱིར་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་མི་མཐུན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འགགས་མ་ཐག་པ་ཡང་ཡིད་དུ་འདོད་པས་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【M3 解識（分二）】【N1 總標六識】
【N2 別解六識】
རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གནས་དང་དམིགས་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་ བྱའོ། །
【I2 建立界（分三）】【J1 略建立（分二）】【K1 問】
【K2 答】
ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ལོགས་ཤིག་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་མེད་དེ། ཕུང་པོ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་མིག་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ༑ དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་དམིགས་ཀྱིས་བཏོན་ཏེ། །ཁམས་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །ཁམས་རྣམས་ལས་དམིགས་ཀྱིས་བཏོན་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །
【J2 問答辨蘊不攝法（分二）】【K1 問】
【K2 答（分二）】【L1 略答列八無為名】
ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གང་མ་བསྡུས་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གནས་ཀྱི་རྣམ་པས་ཐ་དད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L2 隨八無為分六科釋（分六）】【M1 解真如（分二）】【N1 釋善法真如（分二）】【O1 略列異名】
【O2 隨別釋（分七）】【P1 釋真如】
གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །
【P2 釋無我性】
【P3 釋空性】
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པས་ཀུན་ནས࿒ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་སྟོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་ཡང་དེ་ལ་གློ་བུར་གྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའོ། །
【P4 釋無相】
མཚན་མ་རྣམས་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྤྲོས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་དེ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའོ། །
【P5 釋實際】
ཡང་དག་པ་ནི་གང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། དེའི་མཐའ་ནི་མུར་ཐུག་པ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་དེ་ཁོ་ན་བཙལ་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P6 釋勝義】
【P7 釋法界】
【N2 別例不善無記】
【M2 解虛空】
ནམ་མཁའ་ནི་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཉིད་ལས་བཟློག་པ་གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའོ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་སེལ་ཏོ། །རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཏན་མེད་པ་སྟེ༑ དེ་དག་ལས་བཟློག་པར་ནི་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་ནི་གཏན་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་ཡོད་པ་འདི་ལས་བཟློག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ཉིད་ལས་བཟློག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གིས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་གསལ་ཏེ། དེ་དག་ནི་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
【M3 解非擇滅】
གང་འགོག་ལ་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་མ་བཅོམ་པའོ། །
【M4 解擇滅】
བཟློག་པ་ནི་བྲལ་བའོ། །
【M5 解不動】
【M6 解想受滅】
སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། དེའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཚོར་བའོ། ཚོར་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འགྱུར་བར་བྱེད་པ་དང༌། འགྱུར་བར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །ཚོར་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤོང་བས་མི་གཡོ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ༑ །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བས་ན་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་གྱུར་བའོ། །ཚོར་བ་སྤོང་བ་ནི་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་གྱུར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གཉིས་པར་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ལ་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་མི་གཞག་སྟེ། འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཚོར་བ་མ་ལུས་པར་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J3 總明法界所攝】
【I3 建立處（分二）】【J1 問】
【J2 答】
【H2 總解攝法】
གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་ཁམས་གཟུགས་ཅན་བཅུ་བསྡུས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ཉིད་བསྡུས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ།། །།བམ་པོ་གཉིས་པ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཞར་ལས་འབྱུང་བ་དེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་རྣམས་སོ་སོ་ལ་ཡང་གཉིས་གཉིས་ཡོད་ན་ཁམས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་དག་གཉིས་གཉིས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། གཉི་ག་ཡང་མིག་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་འདྲ་བ་དང༌། གཉི་གའི་བྱ་བ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པར་གཅིག་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་མཐུན་པས་ཁམས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །རྣ་བ་དང་སྣ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཉིས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་གནས་མཛེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ངོས་གཉིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ན་གནས་མཛེས་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་མིག་རེ་རེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་ངམ་འོན་ཏེ་གཉི་ག་ལ་ཡང་བརྟེན། སྨྲས་པ་གསལ་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར། གཉི་ག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་གཉི་ག་ཕྱེ་ན་གཟུགས་འཛིན་པ་ལ་གསལ་བར་འགྱུར་གྱི། གཅིག་གིས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ཁང་པ་གཅིག་ཏུ་མར་མེ་གཉིས་བུས་ན། མར་མེ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་འོད་རྒྱས་པ་ཅིག་གིས་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཚུལ་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེའི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་དེའི་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་དབང་པོ་རེ་རེའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་ངམ༑ །འོན་ཏེ་གཅིག་གིས་ཅིག་ཅར་འཛིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ནས་ཅིག་ཅར་འཛིན་ཏེ། རྣམ་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལྕེ་ལ་ཁམ་གྱི་ཟས་རེག་ན་ལྕ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟག་ཏུ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུན་གྱིས་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་ཀྱི་འདི་ལྟ་སྟེ་རང་གི་ཡུལ་ན་འདུག་ཅིང་ཐང་ཅིག་འབྱུང་སྟེ། མར་མེའི་འོད་རྒྱས་པ་བཞིན་དུ་སྒྲ་རྒྱས་པ་འབྱུང་བ་ཡང་དེ་ལྟར་བལྟའོ། །ཉེ་ཡང་བར་དུ་བཅད་པའི་སྒྲ་གསལ་བར་མི་ཐོས་པའི་སྒྲ་དེ་ཐོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྩིག་པའི་གསེབ་ནས་ཆུང་ངུ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དག་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་དུ་ཞིག། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མངོན་པར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་མྱོང་བ་ན་གང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི། གང་སྔོན་མྱོང་བའི་འདུ་བྱེད࿒ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མངོན་པར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདུན་ཏེ། དམིགས་པ་ལ་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སོ་སོར་རྟག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་བཀྲ་བར་མ་བཟུང་བར་རང་གི་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་གི་དང་གིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ནི་རང་བཞིན་དང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ད་ལྟར་དང་འདས་པའི་ཡུལ་ལ་བཀྲ་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་ཡུལ་ཡིད་ལ་བརྣགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། །འདི་ལྟར་རེས་འགའ་ནི་མངོན་པར་རྟོག་ཅིང་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་ལོ། །རེས་འགའ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་གོ། །རེས་འགའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །རེས་འགའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བྱའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་མི་བྱ་ཞེ་ན། ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་རྣམ་པ་ལྔ་འཐད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མིག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། གནས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡོད࿒ན་དེའང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་མིག་ཡོད་ན་ལོང་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། ཐ་ན་མུན་པ་ན་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། གཟུགས་མ་གྱུར་ཀྱང་དེའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་མིག་སེར་གྱི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན་གཟུགས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མིག་གིས་སེར་པོ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །མིག་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། མིག་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ས་བོན་དང་འབྲེལ་བ་སྟེ། །དེ་ལས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མྱོང་བས་དབང་པོ་ལ་ཕན་གནོད་དུ་འགྱུར་གྱི་ཡུལ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་དང་མཚུངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། གཉི་ག་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ངམ། འོན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་གིས་ཀྱང་མི་མཐོང་ལ། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚོགས་པར࿒གྱུར་པ་ལས་མཐོང་བར་གདགས་སོ། ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ནི་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་ངོ་ཞེས་གཙོ་བོར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་མིག་ལས་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་རྟེན་མིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཡོ་བར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མིག་ནི་རྟག་ཏུ་རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དབང་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འབྱུང་བ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཛེས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེས་གནས་མཛེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་གི་ཕྱིར་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་པཤད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རྣམ་པ་མང་པོར་འབྱུང་བས་གཡོ་བར་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཁམས་རྣམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་བཞག་ཅེ་ན། ཕུང་པོའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་བསྡུས་ཏེ། སྤུངས་པའི་དོན་ནི་ཕུང་པོའི་དོན་དུ་བསྟན་ལ། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་མི་གཞག་གོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་རྣམས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་འདི་རྣམས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཤད་ཅེ་ན། གདུལ་བྱ་རྣམས་བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་བསྟན་པ་ལ་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་དག་མདོར་བསྟན་པ་དེ་དག་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་དང༌། རྣམ་པ་བདུན་དུ་ཕྱེ་ནས་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏེ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སུ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་མཚན་ཉིད་ཙམ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཕུང་པོ་བསྟན་ཏོ། །འཛིན་པ་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཁམས་བསྟན་ཏོ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོར་གྱུར་པ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་ཙམ་རྣམ་པར་གཞག་པས་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞར་ལས་བྱུང་བ་རྫོགས་སྷོ།། །།འདི་མན་ཆད་དུ་ནི་རྩ་བའི་གཞུང་ཉིད་ཀྱི་དོན་བཤད་པར་བལྟའོ། །
【G2 對問答界（分二）】【H1 以內六根與界四句分別（分二）】【I1 明五根（分二）】【J1 明眼（分二）】【K1 問】
【K2 答】
【J2 例餘】
དགྲ་བཅོམ་པ་ཐ་མའི་མིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ཐ་མ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཁམས་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་མིག་གི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་མིག་གི་ས་བོན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ལས་འདི་ལྟར་ཡང་མིག་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བས་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཡིན་ལ་ལུས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྒོ་ངའི་ནང་ན་འདུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ལུས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཞིག་པ་ནི་མི་འཚོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【I2 明意根（分二）】【J1 問】
【J2 答】
ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཡིད་ལ་ཡིད་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་མ་སྨོས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H2 以上下相緣分別（分三）】【I1 明眼耳境（分二）】【J1 生長欲界（分二）】【K1 明眼境（分二）】【L1 問】
བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲུབ་པ་དང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ།
【L2 答（分二）】【M1 總辨同地】
【M2 別釋不同地（分二）】【N1 標】
【N2 釋（分二）】【O1 界繫別】
【O2 地繫別】
【K2 例耳境】
【J2 例生長色界】
【I2 明鼻舌身境（分二）】【J1 明欲界有三】
【J2 明色界唯觸（分二）】【K1 標觸有】
【K2 釋香味無】
【I3 明意境（分四）】【J1 欲界意】
【J2 色界意】
【J3 無色界意】
【J4 無漏意】
གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རང་གིས་པ་རྣམས་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་རང་གི་ས་པ་རྣམས་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་འདི་པ་ནི་ལ་ལ་སྔོན་ཐོས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་དབང་གིས་ས་གོང་མ་ལ་ཡང་དམིགས་ཏེ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【F6 釋頌「何次第」問答前後門（分三）】【G1 蘊次第（分三）】【H1 問】
【H2 答（分三）】【I1 由識住】
【I2 前為後依等】
གཟུགས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་གཉིས་ལས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མྱོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་པར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། དེ་དང་དེར་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་འགྲོ་བ་གཞན་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【I3 起染淨】
【H3 結】
གང་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལའོ༑ །མྱོང་བ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་དུ་འཇུག་པས་སོ། །གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གནས་ངན་ལེན་དང་བཅས་པ་དང་གནས་ངན་ལེན་མེད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【G2 界次第（分二）】【H1 問】
【H2 答（分三）】【I1 正明六外界（分三）】【J1 標】
【J2 徵】
【J3 釋】
【I2 標依六內界】
【I3 隨明六識界】
【G3 處次第】
【F7 釋頌「何義」問答釋名門（分三）】【G1 蘊義（分二）】【H1 問】
【H2 答（分三）】【I1 積聚義名蘊（分二）】【J1 明色蘊】
【J2 例餘蘊】
སྲིད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གི་སྐབས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བལྟས་པའི་སྲིད་པ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་དང༌། བདག་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་བདེ་བ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། རིང་བ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བ་ལ་སྲེད་པ་སྟེ། སྲེད་པ་འདི་དག་གི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་བྱུང་བ་དང་མ་བྱུང་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། འཛིན་པ་དང࿒གཟུང་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཕྱི࿒རོལ་དུ་བལྟས་པ་དང༌། ནང་དུ་བལྟས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། རིང་བ་དང་ཉེ་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱུང་བ་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་རོ། །མ་བྱུང་བ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་ནང་གིའོ། །གཟུང་བ་ནི་ཕྱིའོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་པའི་འོ། །ནང་དུ་བལྟས་པ་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ས་པའི་འོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །
【I2 苦相廣大名蘊】
སྡུག་བསྔལ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【I3 荷雜染擔名蘊】
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཁུར་ཁྱེར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཕྲག་པས་ཁུར་ཁྱེར་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་གིས་ཁུར་ཁྱེར་བ་དེ་ལ་ཕྲག་པ་ཞེས་འདོགས་པ་མཐོང་སྟེ་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །
【G2 界義（分二）】【H1 問】
【H2 答界四義】
ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་དོན་ཏོ། འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་དང༌། དབང་པོ་དང་དོན་གྱི་ཁམས་རྣམས࿒གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁམས་གཞན་དག་བསྟན་པ་དག་ཀྱང་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་གི་ནང་དུ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【G3 處義（分二）】【H1 問】
【H2 答】
ས་བོན་གྱི་དོན་དང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །
【F8 釋頌「何喻」問答譬況門（分三）】【G1 舉經】
【G2 問義】
གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དབུ་བ་རྡོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དེ།
【G3 答釋】
མེད་པ་དང༌། གསོབ་དང༌། གསོག་དང༌། སྙིང་པོ་མེད་པར་སྣང་བར་རིག་པར་བྱའོ༑ །མདོའི་ཚིག་འདི་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་བདག་དང་གཙང་བ་དང༌། བདེ་བ་དང་རྟག་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【F9 釋頌「廣分別」問答諸義門（分三）】【G1 頌總舉】
【G2 長行釋（分七）】【H1 實有性等（分四）】【I1 實有（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋實有義】
【K2 釋幾是實有】
【K3 釋為何義觀實有】
ཇི་ལྟར་དུ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་འདྲི་བ་གསུམ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་རྫས་སུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པས་དེ་ལ་རྨོངས་པ་སྤོང་ངོ༌། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དངོས་པོ་ལ་རྨོངས་པ་སྤོང࿒བ་དག་ལ་རྫས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ࿒སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྤོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་རྣམས་ལའང་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་བརྗོད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ཞེས࿒བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་བཀྲ་བར་མི་འཛིན་པར་དོན་གང་ཡིན་པ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་དེའི་བློ་འབྱུང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ༑ །
【I2 假有（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋假有義】
【K2 釋幾是假有】
【K3 釋為何義觀假有】
【I3 世俗有（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋世俗有義】
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་དམིགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是世俗有】
【K3 釋為何義觀世俗有】
བདག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུའོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【I4 勝義有（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋勝義有義】
རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་དམིགས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是勝義有】
【K3 釋為何義觀勝義有】
ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །
【H2 所知等（分三）】【I1 所知（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋所知義（分二）】【L1 約五種是所知義（分二）】【M1 總標（分二）】【N1 出體】
【N2 釋義】
གང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་དག་ལ་བཏགས་པ་སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཏེ། དེ་ནི་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །
【M2 別釋】
【L2 約智所行是所知義】
ཡང་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མོས་པའི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཤེས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཤེས་པ་ནི་འོག་མ་ཤེས་པ་སྟེ། བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཐོག་མར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་གོང་མ་ཤེས་པ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པའི་འོག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་མི་ལྡང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ལ་མཐར་ཐུག་པ་དོན་ཆེན་པོ་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་ཤེས་པ་ནས་དོན་ཆེན་པོའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དོན་ཆེན་པོ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是所知】
【K3 釋為何義觀所知】
【I2 所識（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋所識義】
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་གིས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སོ། །རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སོ། །འཇུག་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་དབང་པོ་དང་དོན་རྣམས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྲ་བའི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་སྣོད་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག࿒པ་ཕྲ་བ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ནི་གཅིག་དང་སྣ་ཚོགས་ཏེ། རྣམ་པར་གཞག་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཕྲ་བ་ཉིད་དོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་རང་གི་ཡུལ་ཇི࿒ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་གཉེན་པོ་མྱུར་དུ་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཏེ། ཡུད་ཙམ་ཉིད་ལ་ཐང་ཅིག་ཏུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ལས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ལ་བག་ཆགས་བསྒོ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལས་བག་ཆགས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་ལ་དེ་ཙམ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་འབྱིན་པའང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་རྙེད་པའོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ལུས་རྣམ་པ་དུ་མར་འགྲུབ་པའི་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འཆི་བའི་དུས་ན་ཤིན་ཏུ་མི་གསལ་བའི་ཚེ་འཕྲལ་ལ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་སད་ཅིང་རྒྱས་ནས་འགྲོ་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་རོ། །གྲོལ་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་མཆོག་ཏུ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་འཁོར་བ་ན་འདྲིས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་འདིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འདི་ཕྲ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 釋幾是所識】
【K3 釋為何義觀所識】
མཐོང་བ་པོ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་མཐོང་བ་པོ་དང༌། ཉན་པ་པོ་དང༌། སྨོན་པ་པོ་དང༌། མྱོང་བ་པོ་དང༌། རེག་པ་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【I3 所通達（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋所通達義】
མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཡུལ་ལོ། །འགྲོ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པས་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ན་རྗེས་སུ་ཐོས་པའོ། །སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །࿒འོངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་ཞེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བར་འགྲོ་བ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་ངེས་པར་ཐར་བ་དང༌། ཐབས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是所通達】
ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐ་མ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K3 釋為何義觀所通達】
【H3 色等（分六）】【I1 有色（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有色義】
གཟུགས་ནི་ཆོས་དེའི་བདག་ཉིད་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་གཟུགས་ཅན་ཡིན་གྱི་གཟུགས་གཞན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ༑ །འབྱུང་བ་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་གཞན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་གཟུགས་ཅན་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བའི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། འབྱུང་བའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱང་ནང་ཕན་ཚུན་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བའི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་ཉིད་གང་གི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ཅན་ཡིན་གྱི། ཇི་ལྟར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་འབྱུང་བ་ནི་སྔོན་གྱི་དགའ་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་རྣམས་སུ་ལུས་ཀྱིས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ཉེ་བར་བསྟན་དུ་རུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ནའོ་ཞེས་བསྟན་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ན་འདུག་པར་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ༑ །གཉིས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ࿒འཛིན་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གཉིས་མཚུངས་པར་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བདག་གིས་མྱོང་བ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བརྒྱུད་པས་གཟུགས་ཅན་ཉིད་དེ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་ལག་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ཏུ་རེག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་གནོད་པར་བྱར་རུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་གནོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པས་དོན་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ལས་གོང་མའི་གཟུགས་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྲེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་དུ་བལྟས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་དེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ལ་སྲེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ཡིད་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ༑ །ཡུན་རིང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གཟུགས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུ་རྣམ་པར་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པའི་གཟུགས་འཁོར་བའི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དུས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སློབ་པའི་གཟུགས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྲིད་པ་ཙམ་ཞིག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ནི་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是有色】
ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཅི་རིགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དྲུག་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K3 釋為何義觀有色】
【I2 無色（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋無色義】
【K2 釋幾是無色】
【K3 釋為何義觀無色】
【I3 有見（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有見義】
ལྷག་མའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་གཟུགས་ཅན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །
【K2 釋幾是有見】
ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་བ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་བསྟན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K3 釋為何義觀有見】
【I4 無見（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋無見義】
【K2 釋幾是無見】
【K3 釋為何義觀無見】
【I5 有對（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有對義（分三）】【L1 第一義】
【L2 第二義】
སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་དང་བསྒྲིབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འགྲོ་བའི་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་དེ་ཙམ་དུ་བསྟན་པས་བསྒྲིབ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་འོད་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པར་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། དེ་ནི་བསྒྲིབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དེའི་རིགས་ཏེ། འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་གོང་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་མ་བསྒྱུར་བའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་བསྒྱུར་བའི་གཟུགས་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་མཉམ་པའི་ལྷ་བཞིན་ནོ། །
【L3 第三義】
རབ་ཏུ་འཁྲུག་པའི་གཞིའི་གནས་ནི་གནས་སམ་དམིགས་པ་གང་ལ་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བ་སྟེ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དོན་འདིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དག་གོ། །
【K2 釋幾是有對】
ཡང་ན་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་རྣམས་སོ། །
【K3 釋為何義觀有對】
【I6 無對（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋無對義】
【K2 釋幾是無對】
【K3 釋為何義觀無對】
【H4 有漏等（分十二）】【I1 有漏（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有漏義】
ཟག་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་རྣམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དེ། ཟག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཟག་པས་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་སྲིད་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ས་པ་གཞན་གྱི་ཟག་པའི་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་བལྟས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཚེ་རབས་སྔ་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是有漏】
ཁམས་བཅོ་ལྔ་ནི་ཐ་མ་གསུམ་མ་གཏོགས་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ནི་ཐ་མ་གཉིས་མ་གཏོགས་པའོ། །ཁམས་གསུམ་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་པའོ། །
【K3 釋為何義觀有漏】
【I2 無漏（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋無漏義】
【K2 釋幾是無漏】
【K3 釋為何義觀無漏】
【I3 有諍（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有諍義】
མཚོན་ཆ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཐབ་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འཐབ་པའོ། །
【K2 釋幾是有諍】
ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཇི་སྙེད་པ་འཐབ་པ་དང་བཅས་པའང་དེ་སྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K3 釋為何義觀有諍】
【I4 無諍（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋無諍義】
【K2 釋幾是無諍】
【K3 釋為何義觀無諍】
【I5 有染（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有染義】
ཡང་སྲིད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ལ་ཞེ་སྡང་བས་སྲིད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是有染】
【K3 釋為何義觀有染】
【I6 無染（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋無染義】
【K2 釋幾是無染】
【K3 釋為何義觀無染】
【I7 依耽嗜（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋依耽嗜義】
འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཞེན་པའོ། །ཞེ་སྡང་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་གིས་དེ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ཤེ་ན། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཞེ་སྡང་བས་སོ། །
【K2 釋幾是依耽嗜】
【K3 釋為何義觀依耽嗜】
【I8 依出離（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋依出離義】
【K2 釋幾是依出離】
【K3 釋為何義觀依出離】
【I9 有為（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有為義】
【K2 釋幾是有為】
【K3 釋為何義觀有為】
【I10 無為（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 正釋無為（分三）】【L1 釋無為義】
【L2 釋幾是無為】
【L3 釋何義觀無為】
【K2 問答辨有、無為（分二）】【L1 辨無取五蘊是有無為（分二）】【M1 問】
【M2 答】
འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་རྒྱབ་ཀྱིས་ལྟ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལ་མི་སྲིད་དེ། རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་གཉིས་ལས་གུད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 依佛說重辨（分二）】【M1 問】
འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ࿒ནི་འདི་གཉིས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་གཉིས་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཞེ་ན།
【M2 答】
འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་རྒྱབ་ཀྱིས་ལྟ་བའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཉིས་ལས་གུད་ན་མེད་དོ། །
【I11 世間（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋世間義】
དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་མ་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །
【K2 釋幾是世間】
ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་སྣང་བ་མ་གཏོགས་པའོ། །དེ་དག་དང་འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་པའོ། །དེ་དག་དང་འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །
【K3 釋為何義觀世間】
【I12 出世（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋出世義（分二）】【L1 根本智】
ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །སྤྲོས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིའི་གནས་མ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །
【L2 後得智】
【K2 釋幾是出世】
【K3 釋為何義觀出世】
【H5 已生等（分八）】【I1 已生（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 正解三問（分三）】【L1 釋已生義】
【L2 釋幾是已生】
【L3 釋為何義觀已生】
【K2 附解二十四種已生】
དང་པོ་བྱུང་བ་ནི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ནའོ། །རྒྱུན་གྱིས་བྱུང་བ་ནི་དེའི་ཕྱིན་ཆད་དོ། །རྒྱས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཉལ་བ་དང༌། ཟས་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། རྒྱས་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །རྟེན་བྱུང་བ་ནི་ནང་གི་དབང་པོའོ། །འགྱུར་བ་བྱུང་བ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་བྱུང་བ་ན་དེ་དང་མཐུན་པར་དབང་པོ་ འགྱུར་བའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱུང་བ་ནི་རྒས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཉམས་པར་བྱུང་བ་ནི་བདེ་འགྲོ་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བའོ། །ཁྱད་པར་དུ་བྱུང་བ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །འོད་གསལ་བར་བྱུང་བ་ནི་རྩེ་བས་རབ་ཏུ་སླུ་བ་རྣམས་དང༌། ཡིད་རབ་ཏུ་སུན་འབྱིན་པ་རྣམས་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་བ་རྣམས་དང༌། །གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་དགའ་བ་མང་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་གནས་ལ་རང་གིས་དབང་བསྒྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱོར་རོ། །འོད་གསལ་བ་མ་ཡིན་པར་བྱུང་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའོ། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བར་བྱུང་བ་ནི་འགྲོ་བའི་དུས་ནའོ། །ས་བོན་དང་བཅས་པར་བྱུང་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཐ་མའི་ཕུང་པོ་མ་གཏོགས་པའོ། །ས་བོན་མ་ཡིན་པར་བྱུང་བ་ནི་ཕུང་པོ་ཐ་མ་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་བརྙན་དང་དབང་འབྱོར་པ་དང༌། ངེས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱུང་བ་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དང་མཐུན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་ཚེ་རབས་ཀྱི་རྒྱུན་ནོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་བྱུང་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་སོ་སོའིའོ། །ཕྲད་པ་དང་བྲལ་ནས་བྱུང་བ་ནི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་དང་བྲལ་བའི་དུས་དང༌། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དུས་ནའོ། །གནས་སྐབས་གཞན་དུ་བྱུང་བ་ནི་མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་དང༌། ནད་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུའོ། །འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བར་བྱུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །འཇིག་པ་དང་ཆགས་པར་བྱུང་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །སྔོན་གྱི་དུས་ན་བྱུང་བ་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་ཀྱི་སྲིད་པའོ། །འཆི་བའི་དུས་ན་བྱུང་བ་ནི་འཆི་བའི་སྲིད་པའོ། །བར་དུ་བྱུང་བ་ནི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པའོ༑ །ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ན་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པའོ། །
【I2 非已生（分二）】【J1 問】
云何非已生？幾是非已生？為何義故觀非已生耶？
【J2 答（分三）】【K1 釋非已生義】
謂未來及無為法，是非已生義。
【K2 釋幾是非已生】
一切一分是非已生。
【K3 釋為何義觀非已生】
為捨執著常住我故觀察非已生。又已生相違，是非已生義。
【I3 能取（分二）】【J1 問】
云何能取？幾是能取？為何義故觀能取耶？
【J2 答（分三）】【K1 正釋三問（分三）】【L1 釋能取義】
【L2 釋幾是能取】
གཟུགས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །
【L3 釋為何義觀能取】
ཟ་བ་པོ་ནི་བདག་སྟེ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་དམིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 明四種能取】
མ་ཕྲད་པར་འཛིན་པ་ནི་མིག་དང་རྣ་བ་དང་ཡིད་དོ༑ །ཕྲད་ནས་འཛིན་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་པོའོ། །ད་ལྟར་གྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་བ་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་འཛིན་པ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་ལས་བྱུང་བའོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུས་ཐམས་ཅད་པའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པ་ནི་དབང་པོ་དྲུག་ལས་བྱུང་པའོ། །
【K3 明能取建立】
རྐྱེན་ཚོགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ࿒ལས་བྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བཏགས་ནས་འཛིན་པའི་ཉེ་བར་འདོགས་པར་རིག་པར་བྱ་བའི་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་ཆོས་རྣམས་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I4 所取（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋所取義】
འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་གཟུང་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ཅེས་བསྣན་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是所取】
【K3 釋為何義觀所取】
【I5 外門（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋外門義】
ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བལྟས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དབང་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པར་བལྟའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་བརྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 釋幾是外門】
ཁམས་བཞི་ནི་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། དྲིའི་ཁམས་དང༌། རོའི་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ནི་དྲི་དང་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་གང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་བསྡུས་པའོ། །
【K3 釋為何義觀外門】
【I6 內門（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋內門義】
【K2 釋幾是內門】
【K3 釋為何義觀內門】
【I7 染污（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋染污義】
【K2 釋幾是染污】
ཁམས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །
【K3 釋為何義觀染污】
【I8 不染污（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋不染污義】
【K2 釋幾是不染污】
【K3 釋為何義觀不染污】
【H6 過去世等（分十五）】【I1 過去（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋過去義】
རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྤྱད་ཟིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་ཟིན་པ་དང༌། འགགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་པ་ཡང་དག་པ་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་གཞན་ནས་ཞིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་དེས་བསྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་པ་དང༌། དེ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་རྫས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚན་མ་ནི་དམིགས་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 釋幾是過去】
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་མ་གཏོགས་པའོ༑ །
【K3 釋為何義觀過去】
【I2 未來（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋未來義】
རྒྱུ་ཡོད་ཀྱང་མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་མ་བྱུང་ལ་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཐོབ་པ་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་སྤྱད་པ་ནི་དེའི་ས་བོན་གྱི་བྱ་བ་མ་བྱས་པ་དང༌། དེའང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是未來】
【K3 釋為何義觀未來】
【I3 現在（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 正釋三問（分三）】【L1 釋現在義】
རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྤྱད་ཟིན་པ་དང་སྤྱད་མ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་མི་འགྲུབ་པ་དང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་རབ་ཏུ་གཞག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ཏེ། །འདས་པ་དང་མ་འོངས་པར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །གང་དེའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །གང་ཐོབ་ཟིན་པ་དེ་ནི་འདས་པའོ། །བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་ལ་སོགས་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 釋幾是現在】
【L3 釋為何義觀現在】
【K2 合釋三世為名言事（分二）】【L1 問】
【L2 釋】
འདས་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའི་སྐབས་ཀྱིས་འདིའང་སྟོན་ཏེ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་ཉིད་གཏམ་གྱི་གཞིར་རྣམ་པར་གཞག་གི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་དང་ད་ལྟར་ནི་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I4 善（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 正釋三問（分三）】【L1 釋善義】
【L2 釋幾是善】
ཁམས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །
【L3 釋為何義觀善】
【K2 別釋十三種善】
དེ་དག་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་དང་གིས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདོད་པ་ཀུན་ཏུ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་འདོད་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུའོ། །དགེ་བ་སྒོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །མཐོ་རིས་དང་ཕྱུག་པོའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། དེས་ནང་དང་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞིའི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྤོང་བའི་ཐོབ་པ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐག་བསྲིང་བའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་གོང་མའི་ལམ་སྟེ། དེ་སྔར་སྤངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【I5 不善（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 正釋三問（分三）】【L1 釋不善義】
【L2 釋幾是不善】
【L3 釋為何義觀不善】
【K2 別解十二種不善】
དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རང་འཁྲུངས་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རང་འཁྲུངས་ལས་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་དགེ་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཚེ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་གང་དུ་ལུག་དང་མ་ཧེ་ལ་སོགས་པ་གསོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་བསོད་ནམས་འདོད་པ་དང༌། མཆོག་འདོད་པའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཟས་མི་ཟ་བ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དེར་ལྷ་རྟེན་བྱེད་པའོ། །འཕེན་པའམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་འགྲོའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །བདེ་འགྲོར་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། གང་གིས་འདིར་སྐྱེས་ནས་དབུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའོ། །དགེ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【I6 無記（分二）】【J1 正釋無記（分二）】【K1 問】
【K2 答（分二）】【L1 正釋三問（分三）】【M1 釋無記義】
【M2 釋幾是無記】
ཁམས་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང་རེག་བྱའི་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་དོ། །
【M3 釋為何義觀為記】
【L2 別解十四種無記】
སྡང་བ་ཡང་མ་ཡིན་དང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རྣམ་པ་ཡིད་ལ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པས་ཕྱི་མ་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ལ་བག་ཆགས་བསྒོས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཀུན་ནས་སློང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡང་བ་ཡང་མ་ཡིན༑ དང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་པའི་མིང་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་སློང་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་ན། དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ན་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དགེ་བ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བས་ནི། མི་དགེ་བ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོའི་གནས་ལ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་མ་བརྟགས་པས་སྨན་བསྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ནད་ཀྱི་གཉེན་པོས་ནད་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་པས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་ཞེ་ན་སྤྲུལ་པའི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་གིས་རྩེ་བའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ན་ནི་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【J2 附釋示現善不善無記法（分二）】【K1 徵】
【K2 釋】
བསྟན་པས་ཀྱང་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་འདུལ་བའི་དོན་གྱི་དབང་གི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའོ། །མི་དགེ་བར་ཇི་ལྟར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཅེ་ན། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པར་སྤྲུལ་ནས་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་འཇིགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། མགོ་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I7 欲界繫（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋欲界繫義】
འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཙམ་དང་ཡང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ཡང་འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་སྤོང་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ ཕྱོགས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས࿒འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ན་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ལས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是欲界繫】
ཁམས་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་དང་རོ་དང༌། སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་དང་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་མ་གཏོགས་པའོ། །
【K3 釋為何義觀欲界繫】
【I8 色界繫（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋色界繫義】
【K2 釋幾是色界繫】
ཁམས་བཞི་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་མ་གཏོགས་པའོ༑ །
【K3 釋為何義觀色界繫】
【I9 無色界繫（分二）】【J1 正釋無色界繫（分二）】【K1 問】
【K2 答（分三）】【L1 釋無色界繫義】
【L2 釋幾無色界繫】
ཕུང་པོ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁམས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་བའི་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། དེ་དག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་མ་གཏོགས་པའོ། །
【L3 釋為何義觀無色界繫】
【J2 附釋五種離欲及十種離欲（分二）】【K1 釋五種離欲】
ཕྱོགས་གཅིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པའི་བར་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སློབ་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །མི་སློབ་པ་ནི་མཐའ་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྟོག་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །གནོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སོ༑ །ལེགས་པར་གནོན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་འདས་པའི་ཕྱིར་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 釋十種離欲（分二）】【L1 總標】
འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་མི་འཕྲོད་པར་འཛིན་པའི་དོན་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གདོན་མི་ཟ་བར་སྤོང་བའི་དོན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
【L1 別釋】
ཐབས་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཐབས་དམའ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གཙོ་བོ་ལ་སོགས་པ་དང་གྲོང་དཔོན་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པ་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【I10 有學（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有學義】
ཐར་པ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་བ་ནི་བསླབ་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་བསགས་པའི་གནས་སྐབས་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚོགས་བསགས་པའི་གནས་སྐབས་ནི་མངོན་པར་འགྲོ་བ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བབ་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 釋幾是有學】
ཁམས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །
【K3 釋為何義觀有學】
【I11 無學（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋無學義】
བསླབ་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ནི་བསླབ་པའོ། །མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【K2 釋幾是無學】
【K3 釋為何義觀無學】
【I12 非學非無學（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋非學非無學義】
སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐར་པ་ལ་བརྩོན་པ་མ་གཏོགས་པའོ། །དེ་ནི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པས་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སློབ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་མི་དགེ་བའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱོར་རོ། །མི་སློབ་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 釋幾是非學非無學】
【K3 釋為何義觀非學非無學】
【I13 見所斷（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋見所斷義】
ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལྟ་བ་ལྔ་པོ་དག་གོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཚོགས་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཅན་ངའི་བདག་གང་ཡིན་ཞེས་སྐྲག་པ་གང་ལས་བྱུང་བའོ༑ །ལྟ་བའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་དེའི་ས་བོན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟ་བ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་ཞུགས་པ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པའི་འདོད་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །
【K2 釋幾是見所斷】
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་མ་གཏོགས་པའོ། །
【K3 釋為何義觀見所斷】
【I14 修所斷（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋修所斷義】
མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་࿒པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྨོས་པས་ནི། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱང་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 釋幾是修所斷】
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་མ་གཏོགས་པའོ། །
【K3 釋為何義觀修所斷】
【I15 非所斷（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋非所斷義】
ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའོ། །
【K2 釋幾是非所斷】
ཁམས་བཅུ་དང་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཅི་འདྲ་བའི་གཟུགས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་སློབ་པའི་ལུས་དང༌། ངག་གི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །
【K3 釋為何義觀非所斷】
【H7 諸緣等（分十二）】【I1 緣生（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 正釋三問（分三）】【L1 釋緣生義】
【L2 釋幾是緣生】
ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ།། །།
【L3 釋為何義觀緣生】
བམ་པོ་གསུམ་པ། བདག་དང་ཆོས་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 別解十種緣生義（分十）】【L1 相故】
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་གང་གསུངས་པ་ནི་འདི་ཡོད་པས། འདི་འབྱུང༌། འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས࿒པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྐྱེན་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་ཟད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྐྱེན་ལ་གཡོ་བ་ནི࿒ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནུས་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། གཡོ་བ་མེད་ཅིང་མི་རྟག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྐྱེན་གང་ཡང་རུང་བ་ལས་འབྲས་བུ࿒ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་གི་ནུས་པའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་སྟེ་འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བ་ནས་སྐྱེ་བ་ལས་རྒ་ཤི་འབྱུང་བའི་བར་དུའོ། །
【L2 分別支故】
【L3 略攝支故】
མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས࿒རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཡན་ལག་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། འཕེན་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའོ། །འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ལ་ནི་འདི་དག་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྒྱུའི་དུས་ན་གང་གི་འཕེན་པ་དང༌། གང་འཕེན་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་དུས་ན་གང་གིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། གང་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཡན་ལག་འདི་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕེན་པའི་ཡན་ལག་ནི་མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བར་བདེན་པ་རྣམས་མི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་སེམས་ལ་བསྒོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕངས་པའི་ཡན་ལག་ནི་མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་ལ་ཕྱི་མ་བརྟེན་ནས་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་དེ་དག་གི་ས་བོན་བརྟས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་གི་སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པ་མ་སྤངས་པའི་དབང་གིས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པར་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པ་ལ་གོམས་པར་དགའ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འདུན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ན་འཆི་བའི་དུས་ན་འབྲས་བུ་འབྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་འདུན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་བག་ཆགས་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཡན་ལག་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་སྟེ། རྣམ་པ་དེས་དེ་ལས་གཞན་གྱི་བག་ཆགས་མངོན་དུ་གྱུར་ན་ཇི་ལྟར་འཕངས་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པའི་རིས་མཐུན་པ་གང་ཡང་རུང་བར་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་སྨོས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྐབས་ཀྱིས་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ཡན་ལག་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་ནི་རྒ་བ་མེད་པར་ཡང་འཆི་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངལ་ནས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སུ་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཡན་ལག་སོ་སོར་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L4 建立支緣故】
ཡན་ལག་རྐྱེན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྐྱེན་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་ཏེ། སྔ་ལོགས་སུ་བྱུང་བའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཏོ། །དེས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་རྣམས་ཡང་སྲིད་པར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ཅན་ནོ། །ཤུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཏེ༑ དེའི་ཚེ་འཕེན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་རྒྱུན་ཆགས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཏེ། རྨོངས་པའི་དུས་ན་མཆོག་ལ་སོགས་པར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་བྱུང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དམིགས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L5 建立支業故】
མ་རིག་པ་ནི་སྲིད་པ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་རྨོངས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེས་བསྒྲིབས་པ་རྣམས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་བར་གྱི་མཐའ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་ཞིག་གམ༑ འོན་ཏེ་མ་བྱུང་བ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དབང་གིས་ཡང་སྲིད࿒པའི་ལས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཡང་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་དག་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བར་ས་བོན་གསོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམ་ཀྱི་ལས་ཀྱི་འཆིང་བ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་ན་མིང་དང་གཟུགས࿒ཀྱི་ལུས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལུས་ལེན་དུ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གྲུབ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་རིས་མཐུན་པར་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ཡན་ལག་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡན་ལག་ཕྱི་མ་འགྲུབ་པར་བལྟའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལུས་རྫོགས་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འགྲུབ་ན་དབང་པོ་གཞན་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེག་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་འཛུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་སྒོ་ནས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་འཛུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་སྲེད་པ་འབྱུང་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །སྲེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དབང་གིས་ཚེ་གཞན་དུ་བརྒྱུད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེན་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རོ་མྱང་བར་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལེན་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པ་ལེན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་བྱེ་བྲག་ཅན་དུ་ཡང་སྲིད་པའི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དབང་གིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བག་ཆགས་འབྱུང་བ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འགྲོ་བ་གཞན་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་རིས་མཐུན་པ་གཞན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་གཞན་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒ་ཤིའི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡོད་ན་དེའི་རྒྱུས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། འཇིག་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒ་ཤི་ནི་ཡང་དང་ཡང་ན་ཚོད་འགྱུར་བ་དང༌། སྲོག་འགྱུར་བ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དར་ལ་བབ་པ་དང༌། ཚེ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །
【L6 支雜染攝故】
རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས࿒པར་བསྡུ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L7 義故】
བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང་བྲལ་བ་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དོན་ཞེས་བ་བ་ནི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་མེད་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དབང་གིས་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་བ་མེད་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེར་ཟུག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པའི་དུས་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རྒྱུད་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་འགག་པ་དུས་མཉམ་དུ་འབྲས་བུའི་སྐད་ཅིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མཐུན་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དུ་མ་དང་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ལས་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་གཅིག་དང་དུ་མ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སོ་སོར་ངེས་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གཞན་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L8 甚深故（分三）】【M1 第一義】
ཡང་དོན་འདི་དག་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་པ་ལྡས་ཟབ་པར་རིག་པར࿒བྱ་སྟེ། རྒྱུས་ཟབ་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུད་དང༌། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་གཉེན་པོར་དོན་གཉིས་ཀྱིས་ཟབ་བོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་པ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་དོན་གཅིག་གིས་སོ། །སྐྱེ་བས་ཟབ་པ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཡང་དེས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གནས་པས་ཟབ་པ་ནི་གནས་མེད་ཀྱང་གནས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། །དོན་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །འབྱུང་བས་ཟབ་པ་ནི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན࿒བཞིས་ཟབ་པའོ། །
【M2 第二義】
བྱེད་པ་པོ་མེད་ཀྱང་ལས་དང་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡོད་དེ། འདི་ནི་འདིར་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M3 第三義】
ཆོས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་སྟེ། གང་གིས་བྱེད་པ་དེ་མ་སྐྱེས་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །࿒གཉིས་ཀས་ཀྱང་མ་བྱས་ཏེ། རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གིས་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་རྣམས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་ནི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་མ་བྱས་པ་ནི་རྐྱེན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ས་བོན་མེད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་གས་མ་བྱས་པ་ནི་དེ་གཉི་ག་ལ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ས་བོན་དང་རྐྱེན་རྣམས་ལ་ནུས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། རང་གི་ས་བོན་ལས་ཏེ་གཞན་ལས་མིན། །དེ་ལ་ལྟོས་ཕྱིར་བདག་གིས་བྱས་མ་ཡིན། །གཡོ་བ་མེད་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱིས་མ་བྱས་ལ། །དེ་ནི་ནུས་པས་རྒྱུ་མེད་བྱུང་མ་ཡིན། །བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས࿒མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས། མུ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤོང་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཟབ་པར་འགྱུར་ན། གང་དུ་མུ་བཞི་ཆར་སྤོང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L9 差別故】
རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱིའི་ལོ་ཏོག་འབྱུང་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་ལ་བརྟེན་ནས་མྱུ་གུ། མྱུ་གུ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡོང་བུ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྦུ་གུ་དང་འདབ་མ་དང༌། །མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རྣམས་ཀྱང་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་པ་དང་ཆགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་ས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟས་ཀྱིས་བརྟེན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟས་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཁམས་གསུམ་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་དང་མི་འདོད་པའི་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འབྱུང་བ་ནས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རིམ་གྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པའི་བར་དང༌། གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་ནང་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་གང་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་བར་དུའོ། །མཐུ་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འདི་དག་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྒྱ་ཆེར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །
【L10 順逆故】
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བའི་རིམ་པར་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུགས་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །རྒ་ཤི་དང་རྒ་ཤི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རྒ་ཤི་འགོག་པ་དང༌། རྒ་ཤི་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་སྟོན་ཏོ། །གང་མེད་ན་རྒ་ཤི་མི་འབྱུང་བ་དང༌། གང་འགགས་ན་རྒ་ཤི་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་སྟོན་ཏོ། །
【I2 緣（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 正釋三問（分三）】【L1 釋緣義】
【L2 釋幾是緣】
【L3 釋為何義觀緣】
【K2 別解四緣（分四）】【L1 因緣（分二）】【M1 以二習氣顯因緣義】
རྒྱུའི་རྐྱེན་གང་ཞེ་ན། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བག་ཆགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སྐྱེ་བས་འཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱན་ཏོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། ཕྱི་མ་ལ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། ཚེ་དེའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་བག་ཆགས་བསྒོས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བག་ཆགས་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེའི་བག་ཆགས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【M2 以七種相顯因緣義（分二）】【N1 總標】
ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྒྱུ་དྲུག་པོ་དག་རྒྱུའི་རྐྱེན་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་བྱེད་པའི་རྒྱུར་རྣམ་པར་གཞག་གོ༑ །ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། སྐལ་པ་མཉམ་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 別釋（分七）】【O1 自性】
རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ནི་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་ནང་དུ་འདུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གྲོགས་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །
【O2 差別（分二）】【P1 總標數】
བྱེད་པའི་རྒྱུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལ་སོགས་གང་བསྟན་པ་དེ་ནི་དཔེ་ཙམ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཕྱོགས་འདིས་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གཞན་ལ་ཡང་མངོན་པར་བརྟག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 別釋相】
དེ་ལ་འབྱུང་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེ་ལས་འབྲས་བུ་མ་བྱུང་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་སྐྱེས་པའི་རྒྱུད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་ལྟུང་བའི་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི࿒སྒྲིབ་པ་བསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་རྒྱུད་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲལ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་འབྲེལ་བ་གཉིས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྱུར་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེའི་ཆ་ཤས་ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཆེས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེས་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེས་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་སྙད་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཚན་མར་འཛིན་པས་མངོན་པར་ཞེན་ནས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟོས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་གཞན་དུ་འདོད་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕེན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འབྱུང་བས་འཕེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་རང་གི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུད་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་ངེས་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པས་འབྲས་བུ་གཞན་དང་གཞན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་རང་གི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【O3 助伴】
འདི་ལྟ་སྟེ་འབྱུང་བ་རྣམས་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་གྱི་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ན་གང་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
【O4 等行】
དེ་ལྟར་ན་གྲོགས་སུ་ངེས་པས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །འབྱུང་བ་དག་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བས་དེ་ནི་དཔེར་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གཞག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དོན་གཞན་གྱིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་གང་དག་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་དམིགས་པ་མཐུན་པར་རྟོགས་ཀྱི་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མ་ཚང་ན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །
【O5 增益】
སྔོན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་བསྒོམས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཏེ། སྔོན་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་མཆོག་ཏུ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་གསོས་པ་རྣམས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འབྱུང་བར་བལྟའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་འདི་ནི་འདྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །
【O6 障礙】
ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ནི་འདྲ་བ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་རྒྱས་པར་བསྟན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དམ་དུ་འཆིང་བར་བྱེད་པས་ན་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【O7 攝受】
རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་འདྲ་བ་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་ལུས་སུ་བསྡུས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཕེན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་མི་མཐུན་པས་འཕེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 等無間緣】
རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བར་ཆད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་སྐད་ཅིག་གི་བར་ཆད་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་གཞན་གྱི་བར་ཆད་མེད་པ་ཡང་འདིར་བར་ཆད་མེད་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་ནི་སེམས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་པའི་སེམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ཕྱི་མའི་སེམས་དང༌། སྔ་མའི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་གཞན་གྱིས་བར་དུ་མ་ཆོད་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཏོ། །སེམས་ལ་ཇི་ལྟ་བར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འབྱུང་བའི་དེ་མ་ཐག་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་རྣམས་ནི་མཐུན་པ་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། མི་མཐུན་པ་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཏུ་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་རང་དང་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཏུ࿒འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སོ་སོར་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཏོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ངམ། འོན་ཏེ་ངེས་པ་ཡོད་ཅེ་ན། ངེས་པ་ཡོད་ཅེས་བྱ་སྟེ་སེམས་འདིའི་འོག་ཏུ་སེམས་འདི་དང་འདི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ནི་བརྗོད་པ་མང་བར་འགྱུར་རོ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྤྱིར་སེམས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཙམ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །འདི་ལྟར་སྟོབས་བཅུས་སེམས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདྲིས་པའི་སྟོབས་དང༌། འདུན་པའི་སྟོབས་དང༌། སྦྱོར་བའི་སྟོབས་དང༌། སྙོམ་པར་འཇུག་པའི་སྟོབས་དང༌། འཕེན་པའི་སྟོབས་དང༌། རྒྱུའི་སྟོབས་དང༌། ཡུལ་གྱི་སྟོབས་དང༌། དྲན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྟོབས་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །འདྲིས་པའི་སྟོབས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་དང༌། ལྡང་བའི་རྒྱུ་རྣམས་མི་མངོན་པའི་ཕྱིར་ཆུང་ངོའོ། །མངོན་པར་ལེགས་པར་མ་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་འབྲིང་ངོ༌། །ལེགས་པར་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་འདྲིས་པ་ཆུང་ངུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ལ་མཐར་གྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འབྲིང་གིས་ནི་གཅིག་གིས་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །ཆེན་པོས་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པའམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོད་རྒལ་དུ་ཞུགས་ནས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུས།དང་མི་མཐུན་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཐོབ་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ལ། གལ་ཏེ་འདོད་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་ལས་ལྡང་བའི་སེམས་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །གཞན་དུ་འདོད་ན་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དགེ་བའམ་མ་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལའང་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་འབྱུང་ངོ༌། །མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དངོས་གཞིའོ༑ །དངོས࿒གཞིའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ཉེར་བསྡོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྒྱ་ཆེར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་དག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སེམས་རེས་འགའ་ནི་དག་པ་པ་གཉིས་སྐྱེའོ། །རེས་འགའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །འཕེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་ནས་རྒྱུ་བ་ན་ཇི་སྲིད་དུ་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པའི་སེམས་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སྐད་ཅིག་འདྲེན་མར་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ། །དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་བཞིས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་གལ་ཏེ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྒྲིབ་པ་སྔོན་བསགས་པར་གྱུར་པའོ། །ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པ། སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་སྟོབས་ཤས་ཆེ་བའི་ཡུལ་སྣང་བར་འགྱུར་བའོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་གལ་ཏེ་དྲན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དག་གིས་འདས་པའི་ཡུལ་ལ་འཕོ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་གལ་ཏེ་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྡུག་པའི་མཚན་མ་གང་ཡང་རུང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། འཆི་བའི་སེམས་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ་ལུས་ལ་སྲེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཁམས་གསུམ་དུ་སོ་སོར་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དག་གོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་དེ་ཉིད་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལུས་ལ་སྲེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་འཆི་འཕོ་བའི་སེམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འཆི་བའི་སེམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་དེ་ཉིད་དང༌། གཞན་དུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཀྱང་དྲུག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལུས་ལ་སྲེད་པ་དེ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། དམིགས་པ་ལ་མི་སྤྱོད་པ་དང༌། བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ལུས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་འདི་ནི་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཅོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་རོ། །འཕགས་པ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་འཆི་བའི་དུས་ན་ཇི་ཙམ་དུ་འདུ་ཤེས་མི་གསལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྲེད་པ་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ནས་གཉེན་པོས་ཚར་གཅོད་དོ། །འཕགས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་མ་སྤོངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཆེ་བས་དེ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་དབང་གིས་ནི་དེ་དག་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་རོ། །བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐད་ཅིག་ནི་རྟག་ཏུ་མ་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འཆི་འཕོ་བའི་སེམས་མ་གཏོགས་སོ། །བར་མདོའི་སྲིད་པའི་འཆི་འཕོ་བའི་སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཏེ། འཆི་འཕོ་བའི་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མ་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འཆི་བའི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་དགེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱི་སྐབས་རྫོགས་སོ།། །།
【L3 所緣緣（分二）】【M1 問】
【M2 答列十二種所緣緣義】
ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་གི་དམིགས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་གི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ལ་བཀྲ་བར་འཛིན་པ་མེད་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ལ་མ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་སྟེ། མིང་དང་ཡི་གེར་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ལ་བཀྲ་བར་འཛིན་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལས་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་དང་བཅས་པའི་ཡུལ་གྱི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་གི་དམིགས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཡུལ་གྱི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གཏོགས་པ࿒རྣམས་ཀྱི་དམིགས་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་སྟེ། བདག་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཟག་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སྐལ་བ་མི་མཉམ་པའི་ཁམས་དང༌། སའི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་དང༌། མ་འོངས་པའི་དམིགས་པ་གཞི་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་མེད་པ་མ་གཏོགས་པར་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་གི་དམིགས་པའོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་སྟེ། རང་གི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཙམ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིས་བའི་སྒྲིབ་པ་སྤོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་། བཞག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང࿒སྤངས་པས་ཀྱང་དམིགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དོན་གང་དེར་སྣང་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང༌། དེ་དག་བྱུང་ནས་ཀྱང་དོན་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དང༌། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མེད་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པའོ། །ཡོད་པའི་དམིགས་པ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་གི་དམིགས་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་དང༌། སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ࿒དགེ་བའོ། །ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་མ་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་གྱི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་དམིགས་པ་ནི་དེ་དག་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །འདྲ་བའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རང་གིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་གཞན་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །གཅིག་པུའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་རྟོག་མི་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །འབྲལ་བའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །འབྲལ་བ་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་དུ࿒ན་འབྲལ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །བསྡུས་པ་ཕྲ་བའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྲ་བའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དམིགས་པ་ནི་དེས་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་སྡེའི་ཚིག་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཙུག་ལག་རྣམས་ཀྱི་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། དོན་གྱི་དམིགས་པ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་པའོ། །ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །མཚན་མའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞི་གནས་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ༑ མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ࿒དག་གི་དམིགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་སོ། །གནས་པར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྦྱོར་བ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །དབང་བསྒྱུར་བའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །སྐད་ཅིག་པའི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་དེ་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་འབྲང࿒བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །གཞན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་སོ། །རྣམ་པ་བཞིས་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་དམིགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཇི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་དང༌། བསྒྲིབས་པ་མེད་པར་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཤེས་པ་གསུམ་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའོ། །ཤེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་དབང་གི་ཤེས་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་བཞིའི་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི། །ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་མི་རྣམས་དང༌། །ལྷ་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིགས་རིགས་སུ། །དངོས་གཅིག་ཡིད་ནི་ཐ་དད་ཕྱིར། །དོན་མ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །འདས་སོགས་དེ་བཞིན་རྨི་ལམ་དང༌། །གཟུགས་བརྙན་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཡང༌། །མེད་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་དམིགས་པར་རུང་མ་ཡིན། དོན་ནི་དོན་དུ࿒གྲུབ་གྱུར་ན། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་མེད་པར་འགྱུར། །ཤེས་པ་རྟོག་པ་མེད་མི་འགྱུར། །དེ་མེད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ཐོབ་པར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་ཐོབ་དང༌། །རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་འདི་ལྟར་ཡང༌། །མོས་པའི་དབང་གིས་ས་ལ་སོགས༑ །དངོས་པོ་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར། །འདི་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་གྲུབ་དང༌། །བློ་ལྡན་ཞི་བ་ཐོབ་པ་ཡི། །ཆོས་ཀུན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ། །དེ་ལྟར་དོན་ནི་སྣང་བའི་ཕྱིར། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་བ་ལ། །དོན་ཀུན་སྣང་བ་མེད་ཕྱིར་ཡང༌། །དོན་མེད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། །དེ་མེད་པས་ན་རྣམ་རིག་མེད༑ །ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། གཞག་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །࿒སྤོང་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་གནས་གྱུར་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་གནས་གྱུར་པས་ནི། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དམིགས་པ་དག་ལས་རྣམ་པར་ཐར་གྱི། དེ་དག་ལ་དབང་འབྱོར་པ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོས་གནས་གྱུར་པ་ནི࿒གཉིས་པའོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་གཞུང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ངེས་པ་རྫོགས་སོ།། །།
【L4 增上緣（分二）】【M1 問】
【M2 答列九種增上緣義】
རྟེན་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟེན་ལ་དབང་བྱེད་པས་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱིའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཕེན་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི࿒ཐུན་མོང་གི་ལས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཕེན་པ་ལ་དབང་བྱེད་པས་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏོ། །སྔོན་གྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པས་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱིའོ། །རེག་པ་ནི་ཚོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བདག་པོར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བར་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པར་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གི་དབང་པོ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་རིས་མཐུན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས་བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I3 同分彼同分（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋同分彼同分義】
རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མ་བྲལ་ཞིང་དེ་དང་འདྲ་བའི་དབང་པོ་ཡུལ་ལ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟེན་པ་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འདྲི་བའི་དབང་པོ་ཡུལ་རྣམས་ལ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་ཞིང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དེ་ནི་བརྟེན་པ་དང་མཚུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་རང་དང་འདྲ་བ་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་དབང་པོ་བདག་ཉིད་དང་འདྲ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་ཞིང་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 釋幾是同分彼同分】
གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལྔའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དོ། །
【K3 釋為何義觀同分彼同分】
【I4 執受（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋執受義】
ཚོར་བ་འབྱུང་བའི་གནས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་བ་འབྱུང་བ་དེ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【K2 釋幾是執受】
གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོས་བསྡུས་པའོ། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་ལྔ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །བཞིའི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དབང་པོ་ལས་གཞན་དུ་མ་གྱུར་པའོ། །
【K3 釋為何義觀執受】
【I5 根（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋根義】
ཡུལ་ལ་འཛིན་པར་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དབང་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་སྟེ། དེ་ལས་བུ་དང࿒ཚ་བོ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །
【K2 釋幾是根】
གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ࿒ཡིད་དང༌། ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་དང༌། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཁམས་བཅུ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་རྣམས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གི་དབང་པོ་དང༌། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ལྔའོ། །
【K3 釋為何義觀根】
【I6 苦苦性（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋苦苦性義】
སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དབང་པོ་དང༌། དོན་རྣམས་དང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །
【K2 釋幾是苦苦性】
【K3 釋為何義觀苦苦性】
【I7 壞苦性（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋壞苦性義】
བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། དེ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འགྱུར་བས་ཡིད་མི་བདེ་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་འགྱུར་བ་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་སེམས་འགྱུར་བ་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཞེན་ནས་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །
【K2 釋幾是壞苦性】
【K3 釋為何義觀壞苦性受】
【I8 行苦性（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋行苦性義】
སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། དེ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དེ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བས་རེས་འགའ་ནི་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ལ་བརྟེན༑ རེས་འགའ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་བརྟེན་ཏེ། རྟག་ཏུ་ཁོར་མོར་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མི་རྟག་པ་རྗེས་སུ་བཅིངས་པས་གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 釋幾是行苦性】
ཕུང་པོ་རྣམས་དང་ཁམས་གསུམ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །ཕྱོགས་གཅིག་མ་གཏོགས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་གོ། །
【K3 釋為何義觀行苦性】
【I9 有異熟（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 正釋三問（分三）】【L1 釋有異熟義】
མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེས་ན་དེ་གཉིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པ་འཐོབ་སྟེ། དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 釋幾是有異熟】
ཕུང་པོ་རྣམས་དང་ཁམས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདུན་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང༌། ཡིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །ཕྱོགས་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་མ་རྟོགས་པའོ༑ །
【L3 釋為何義觀有異熟】
【K2 釋異熟與異熟生別】
【I10 食（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 正釋三問（分三）】【L1 釋食義】
འཇུ་བས་ཀྱང་འཇུ་བ་ལས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི࿒ཁམ་གྱི་ཟས་འཇུ་བའི་དུས་ན་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བརྟས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གྱིས་ཀྱང་ཡུལ་ལས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེག་པའི་ཟས་ཏེ། ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཡུལ་གྱི་གནས་ཀྱིས་རེག་པས་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་བས་ཀྱང་རེ་བ་ལས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་སེམས་པའི་ཟས་ཏེ། འདོད་པའི་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་བའི་རེ་བའི་དབང་གིས་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེན་པས་ཀྱང་ལེན་པ་ལས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་དབང་གིས་ལུས་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དང་བྲལ་ན་ལུས་རུལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 釋幾是食】
【L3 釋為何義觀食】
【K2 別釋四種食差別建立】
ཡང་ཟས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དག་ནི་བསྡུས་ནས་རྣམ་པ་བཞིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་དག་པའི་ལུས་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། མཐའ་དག་ནི་འཆིང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མ་དག་པའི་གནས་སོ། །དག་པ་དང་མ་དག་པའི་ལུས་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི་སློབ་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། འཆིང་བའི་ལྷག་མ་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དག་པའི་ལུས་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། ཟས་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་པར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །
【I11 有上（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋有上義】
【K2 釋幾是有上】
འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཀྱང་གོང་མ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K3 釋為何義觀有上】
【I12 無上（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 釋無上義】
【K2 釋幾是無上】
【K3 釋為何義觀無上】
【G3 總結】
【D2 以三性辨釋三科（分二）】【E1 總標三種差別】
བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【E2 別釋三種差別（分三）】【F1 徧計所執相差別】
དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མེད་པར་ཡང་བདག་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད࿒དུ་གང་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའོ། །
【F2 所分別相差別】
གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གང་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་བདག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་འབྱུང་བའོ། །
【F3 法性相差別】
ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་པ་དང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །
【D3 以相等四門辨釋三科（分三）】【E1 總標四種差別】
【E2 別釋四種差別（分四）】【F1 相差別】
མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【F2 分別差別】
རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【F3 依止差別】
ལུས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སོ་སོའི་ལུས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །
【F4 相續差別】
རྒྱུན་གྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ལུས་གཅིག་ལ་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་སོ࿒སོ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ༑ །
【E3 問答四種何所了知（分四）】【F1 破我執（分二）】【G1 問】
【G2 答】
【F2 破聚想（分二）】【G1 問】
【G2 答】
【F3 破不作而得雖作而失想（分二）】【G1 問】
【G2 答】
【F4 破安住想（分二）】【G1 問】
【G2 答】
【D4 以外門等六義辨釋三科（分二）】【E1 總標六義差別名】
【E2 別釋其義（分六）】【F1 外門差別】
ཕྱི་རོལ་ཏུ་བལྟས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། ཕལ་ཆེར་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པ་ལས་བྱུང་བ་མ࿒རྟོགས་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།
【F2 內門差別】
【F3 長時差別】
【F4 分限差別】
【F5 暫時差別】
【F6 顯示差別】
【C2 攝品（分二）】【D1 明攝（分二）】【E1 總舉攝數】
【E2 隨別解（分五）】【F1 體用相似攝（分三）】【G1 相攝】
བམ་པོ་བཞི་པ། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྡུས་པ་ནས། རྒྱ་ཆེར་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བསྡུས་པའི་བར་དུའོ། །
【G2 界攝】
ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【G3 種類攝】
རིགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྤུངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ༑ །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་ཡང་རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་འཛིན་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྒོའི་དོན་དང་ལྡན་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【F2 相從隨順攝（分二）】【G1 分位攝】
གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་རིགས་གཅིག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ངེས་པར་བྱས་ནས་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ནི་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་ཀྱི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བར་ཁམས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །
【G2 伴攝】
གྲོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྡུད་པ་ན་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གྲོགས་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་གིས་བསྡུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྡུད་པ་ན་སོ་སོར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་གིས་བསྡུས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱང་སོ་སོར་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【F3 依假辨體攝（分二）】【G1 方攝】
【G2 時攝】
【F4 全半體用攝（分二）】【G1 一分攝】
ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། །འདོད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་ཁམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ཏུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གང་ཡང་རུང་བས་བསྡུས་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【G2 具分攝】
མཐའ་དག་གིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ࿒ལྔ་པོ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་གིས་བསྡུས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ནི་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དག་གིས་བསྡུས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་དྲི་དང་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་མ་གཏོགས་པ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་པོ་དག་གིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ཏུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ནི་མཐའ་དག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【F5 世俗勝義攝（分二）】【G1 更互攝（分二）】【H1 釋蘊、界、處相攝（分三）】【I1 蘊】
【I2 界】
【I3 處】
【H2 釋諸餘法與三法相攝】
གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་སོ་སོར་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་རྣམས་ཀྱང་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་ཤིང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པར་རྒྱ་ཆེར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །
【G2 勝義攝】
ཡང་བསྡུས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པས་བསྡུས་པ་དང་མཐུན་པར࿒རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བལྟ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེན། གཞིའི་གནས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་དཔེར་ན་མི་རྣམས་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གིས་བསྡུས་སོ། །རི་དྭགས་རྣམས་ནི་དགོན་པས་བསྡུས་སོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་མིག་ལ་སོགས་པས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཆིང་བས་བསྡུས་པ་ནི་དཔེར་ན་ཐག་པ་ལ་སོགས་པས་ཤིང་ཁུར་བ་ལ་སོགས་པ་བཅིངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱིས་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་བཅིངས་སོ། །དོན་མཐུན་པས་བསྡུས་པ་ནི་དཔེར་ན་དགོས་པ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པའི་མི་ཡིད་གཅུགས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་གཅིག་ལ་འབྱུང་བ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་སོ། ཉེ་བར་འཛིན་པས་བསྡུས་པ་ནི། དཔེར་ན་ཇོ་བོས་བྲན་ལ་སོགས་པ་བདག་གིར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཀྱང་ལུས་བཟུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་མི་འཕྲོ་བས་བསྡུས་པ་ནི་དཔེར་ན་བུམ་པས་ཆུ་བཟུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་བཟུང་ངོ༌། །མངོན་པར་སྡུད་པས་བསྡུས་པ་ནི། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོས་འབབ་ཆུ་རྣམས་བསྡུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་མིག་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་སོ། །འདིར་མངོན་པར་སྡུད་པས་བསྡུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【D2 明攝利（分二）】【E1 問】
【E2 答】
【C3 相應品（分二）】【D1 釋相應（分二）】【E1 標列六種相應】
【E2 隨釋（分三）】【F1 辨色聚相應（分三）】【G1 不相離相應】
རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཕྱོགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཏུ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་མཐུན་པས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【G2 和合相應】
རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་གོང་མ་ཕྱོགས་ཅན་རྣམས་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་རྙོག་མ་ཅན་གྱི་ནང་ན་ཆུ་དང་སའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་འདྲེས་པ་ལྟ་བུའོ། །
【G3 聚集相應】
ཕྱོགས་ཅན་འདུས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་ཕྲད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྩིག་པ་ལ་འཇིམ་གོང་དང་འཇིམ་གོང་གཞན་ཕྲད་པ་ལྟ་བུའོ། །
【F2 辨五蘊相應（分二）】【G1 俱有相應】
ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ལུས་གཅིག་ལ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་པ་རྣམས་སོ། །
【G2 作事相應】
བྱ་བ་གྲུབ་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་དགོས་པ་ཅིག་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུའོ། །
【F3 辨心心所聚相應（即同行相應）（分二）】【G1 同行相應體】
མཐུན་པར་རྟོགས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་ཡིན་གྱི་རང་གི་དངོས་པོ་དང་ནི་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ནི་སེམས་གཞན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཚོར་བ་ཡང་ཚོར་བ་གཞན་དང࿒མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
【G2 別釋同行相應有十四種義（分二）】【H1 釋通相同行相應（分四）】【I1 他性相應】
【I2 不相違相應】
མི་མཐུན་པ་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ནི་དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཉིས་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་གཉིས་ལ་སོགས་པའོ། །
【I3 同時相應】
དུས་མི་འདྲ་བ་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པ་གཉིས་དང༌། འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གཉིས་སོ། །
【I4 同分界地相應】
མི་མཐུན་པའི་ཁམས་དང་ས་པ་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་གཉིས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པའི་ས་པ་གཉིས་ལ་སོགས་པའོ། །
【H2 釋隨增義說同行相應（分五）】【I1 定不定相應（分三）】【J1 一切徧行同行相應】
མཐུན་པར་གཏོགས་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་འདི་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་མེད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །
【J2 染污徧行同行相應】
【J3 非一切時同行相應】
【I2 三受相應】
【I3 依位相應（分二）】【J1 無間同行相應】
【J2 有間同行相應】
【I4 依界相應（分二）】【J1 外門同行相應】
【J2 內門同行相應】
【I5 依曾未曾習相應（分二）】【J1 曾習同行相應】
འདྲེས་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དག་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །
【J2 未曾習同行相應】
དང་པོ་དེ་དང་དེའི་འོག་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་མ་འདྲིས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【D2 解勝利（分二）】【E1 問】
【E2 答】
【C4 成就品（分四）】【D1 明得非得（分二）】【E1 標（分二）】【F1 指前相】
ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ༑ དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ལ་འཐོབ་པ་དང་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པ་གདགས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །
【F2 列差別】
【E2 釋（分三）】【F1 種子成就（分二）】【G1 約三界繫說成不成（分三）】【H1 欲界】
ས་བོན་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་དེའམ༑ གོང་མར་སྐྱེས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ས་གོང་གིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ས་དེ་པ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོས་གནོད་པར་བྱས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་མ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་དགེ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་སྐྱེས་པའི་ས་པ་དེའི་ས་པ་རྣམས་ཉིད་དང་ལྡན་ནོ། །
【H2 色界】
【H3 無色界】
【G2 約對治道說成不成】
ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐོབ་པའོ། །རྣམ་པ་གང་དང་གང་གི་གཉེན་པོ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི࿒བསྒོམས་པས་སྤོང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དང་དེའི་ས་བོན་དང་མི་ལྡན་པས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【F2 自在成就】
དབང་དང་ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་གོམས་པར་མ࿒བྱས་པས་ཚེ་དེའི་ས་བོན་བརྟས་པ་མེད་པས་མངོན་དུ་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཟོའི་གནས་ནས་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པའོ། །
【F3 現行成就】
【D2 釋善根斷非得】
【D3 釋闕解脫因非得】
ཐར་པའི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར༑ དེ་དག་གཏན་དུ་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་དང༌། ཐར་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཐར་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་གང་གཉེན་པོའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྐྱེན་རྙེད་ན་ལེགས་པར་འཇོམས་ནུས་པ་དེ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཞེས་བྱའོ། །བཟློག་པ་ནི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ࿒། །
【D4 辨勝利（分二）】【E1 問】
【E2 答】
【B2 決擇分（分二）】【C1 彰此分總有四品】
【C2 隨標廣釋（分四）】【D1 諦品（分三）】【E1 總標諦決擇有四】
【E2 隨標釋（分四）】【F1 苦諦（分二）】【G1 出苦諦體性（分二）】【H1 略唯顯體性（分二）】【I1 解苦諦相（分二）】【J1 總標】
དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གང་སྐྱེ་བ་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ࿒གཉི་ག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །
【J2 別釋（分三）】【K1 解有情生（分二）】【L1 總標生趣】
【L2 別釋人天（分二）】【M1 人】
【M2 天（分三）】【N1 欲界天】
【N2 色界天】
【N3 無色界天】
【K2 解生所依處（分二）】【L1 釋三千大千世界處別】
【L2 釋其成壞】
【K3 釋二世間所由生起】
སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་སྐྱེད་པ་དང༌། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་སྟོན་ཏོ། །
【I2 解非苦諦攝淨土相】
【H2 廣顯諸經所說苦相差別（分二）】【I1 明八苦（分四）】【J1 總標】
ཡང་སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། ད་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མདོ་སྡེ་ལས་བྱུང་བ་བསྟན་པའི་དོན་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བརྩམས་ཏེ།
【J2 別釋（分八）】【K1 生苦】
སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་དོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མའི་མངལ་ན་ཞུ་བ་དང་མ་ཞུ་བ་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་འདུག་པ་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། མངལ་ན་མི་གཙང་བའི་རྫས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཟིར་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཀུན་ཏུ་བཙིར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཙས་ནས་ཀྱང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞར་ལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །
【K2 老苦】
【K3 病苦】
【K4 死苦】
【K5 怨憎會苦】
【K6 愛別離苦】
【K7 求不得苦】
【K8 略攝一切五取蘊苦】
【J3 明八苦與六苦相攝】
བརྒྱད་ཡིན་ཡང་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J4 明八苦與三苦相攝（分二）】【K1 問】
【K2 答（分三）】【L1 前五苦能顯苦苦】
སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 次二苦能顯壞苦】
སྡུག་པ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ཕྲད་པ་དང་མ་ཕྲད་པས་བདེ་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་འགྱུར་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L3 後一苦能顯行苦】
ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ཞིང་མི་རྟག་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཏེ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I2 明二苦（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 世俗諦苦】
སྐྱེ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 勝義諦苦】
ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【G2 辨苦諦四行（分二）】【H1 解四共相（分二）】【I1 標】
སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣལ་འབྱོར་པས་རྣམ་པ་གང་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་སྤྱད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །
【I2 釋（分四）】【J1 釋無常相（分二）】【K1 略標十二種無常】
དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ།
【K2 別釋（分三）】【L1 初七種通內外（分二）】【M1 觀所無】
དེ་ཡང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་དང་བདག་གི་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བའི་བདེན་པ་རྟག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་གང་ཡིན་པའི་དོན་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M2 觀所有（分三）】【N1 觀微細無常（分二）】【O1 壞滅相】
རྣམ་པར་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་བྱུང་ནས་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །
【O2 變異相】
འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བའོ༑ །
【N2 觀外麤無常】
འབྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོའི་གནས་སྐབས་དེ་དག་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་གྱི་དབང་ཉམས་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་གཞན་དག་གིས་བདག་གིར་བྱས་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །
【N3 觀世無常（分三）】【O1 現前相】
ཉེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །
【O2 法爾相】
ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་གདོན་མི་ཟ་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ༑ །
【O3 剎那相】
སྐད་ཅིག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་བདག་ཉིད་རྙེད་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གདོན་མི་ཟ་བར་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཉིད་དོ། །
【L2 次三種唯內（分三）】【M1 相續相】
རྒྱུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ནས་འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་འབྱུང་བའོ། །
【M2 病等相】
ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཁམས་མ་སྙོམས་པ་དང༌། སྤྱི་ཅེར་དུ་གྱུར་པ་དང༌། གནས་པའི་དུས་ཀྱི་འཕེན་པ་ཟད་པའོ། །
【M3 種種心行轉相】
སེམས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་གནས་ལ་གནས་པའོ། །
【L3 後二種唯外（分二）】【M1 資產興衰相】
ལོངས་སྤྱོད་འབྱོར་པ་རྒུད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་འདུག་པ་མ་ཡིན་པས་མཐར་ཉེས་པ་ཉིད་དོ། །
【M2 器世成壞相（分三）】【N1 所成壞】
སྣོད་འཇིག་པ་དང་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་
【N2 明災頂（分二）】【O1 由外災成壞處所】
ས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མེ་ལ་སོགས་པས་ཡང་དང་ཡང་འཇིག་པ་དང་འབྱུང་བ་སྟེ། མེ་དང་ཆུ་དང་རླུང་འཚིག་པར་བྱེད་པ་དང་རུལ་བར་བྱེད་པ་དང་སྐམ་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་པ་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང་གསུམ་པའི་གནས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འཇིག་གོ། །དེའི་གོང་མ་ལྷག་མ་ལུས་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པའི་གནས་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【O2 不由外災成壞處所】
བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་གང་གིས་འཇིག་ཅིང་ཆགས་ཤེ་ན། ཕྱི་རོལ་གང་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲུབ་ཅིང་འཆི་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགག་སྟེ། དེ་ཉིད་དེ་དག࿒གི་འཇིག་པ་དང་ཆགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N3 明小中大劫（分二）】【O1 正釋小中大劫（分三）】【P1 明小三災】
དེ་དག་གིས་བསྐལ་བ་ཚར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【P2 明中劫（分二）】【Q1 明人壽增減】
ཆགས་པའི་དུས་ན་མར་འབྲི་བ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་དང༌། ཡར་འཕེལ་བ་དང་མར་འབྲི་བ་བཅོ་བརྒྱད་དེ་བཅུ་དགུའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐ་མར་ཡར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གོ། །
【Q2 明世界成壞】
【P3 明大劫】
【O2 兼顯色無色諸天壽量（分二）】【P1 正明由劫顯壽】
【P2 附釋三種死沒（分二）】【Q1 引經】
【Q2 釋義（分三）】【R1 壽盡】
ཚེ་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བ་སྟེ། ཚེའི་འཕེན་པ་ཇི་ཙམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དུས་སུ་འཆི་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །
【R2 福盡】
བསོད་ནམས་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པས་དེའི་ཚེ་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ལས་བསྒོས་པ་ལས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【R3 業盡】
ལས་ཀྱང་ཟད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་ཆད་ནས་འཆི་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གནས་དེར་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་སྤྱད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རམ། མེད་པའི་ཕྱིར་དེར་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【J2 釋苦相（分二）】【K1 辨別指前】
སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །
【K2 釋經意（分二）】【L1 引經】
【L2 以三復次釋（分三）】【M1 初以三無常釋（分二）】【N1 釋（分三）】【O1 生分無常】
སྐྱེ་བའི་ཆར་གཏོགས་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །
【O2 滅分無常】
འཇིག་པའི་ཆར་གཏོགས་པ་ན་བྱུང་ནས་མེད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ནི་བདེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མི་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །
【O3 俱分無常】
གནས་ངན་ལེན་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉི་གའི་ཆར་གཏོགས་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །
【N2 引證成前】
ངས་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་འགྱུར་བ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་འདི་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་དུ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་དགོངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའི་ཕྱིར་དེར་ཡང་དགོངས་པ་བརྗོད་མི་དགོས་སོ། །
【M2 第二復次】
【M3 第三復次】
འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པ་གང་དག་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་དེ་དག་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དུ་དགོངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་ལམ་ཡང་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་རོ࿒། །
【J3 釋空相（分二）】【K1 正明空性（分二）】【L1 總明空有】
【L2 別釋空有（分三）】【M1 別明空（分二）】【N1 問】
【N2 答】
【M2 別明有（分二）】【N1 問】
【N2 答】
སྟོང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་ལ་མེད་པའོ། འདུ་བྱེད་དེ་དག་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉི་ག་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །
【K2 別明三種空性（分二）】【L1 標列】
【L2 別釋】
ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བ་སྟེ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་གང་དང་གང་ཀུན་ཏུ་བརྟག་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དེ་དང་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་བ་སྟེ། དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J4 釋無我相（分二）】【K1 正釋無我相】
བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཉིད་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །
【K2 引經證成（分二）】【L1 證無我】
【L2 證非我相（分三）】【M1 總觀義】
【M2 別釋經】
【M3 結成】
【H2 重逐難釋（分二）】【I1 廣前無常（分二）】【J1 逐難釋外器無常（分二）】【K1 問】
【K2 答（分二）】【L1 總標】
【L2 別以八故釋色等念念滅】
འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ནི་གྲགས་ལ། སྐད་ཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་མ་གྲགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེས་མ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱིས་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་སྐད་ཅིག་པས་ལུས་ཟིན་པའོ༑ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་ཀྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་རུལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་དང་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་གྱུར་ན་དེ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་འགྱུར་བས་ལུས་འགྱུར་བར་སྣང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འགྱུར་བའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྱུར་བས་ལུས་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ནི་སེམས་ཀྱི་གནས་སུ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་སྟེ། གང་ཞིག་གང་གི་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡིན་པ་དེ་བདག་འཇིག་པ་མེད་པར་དེའི་གནས་སུ་འགྱུར་བར་མི་སྣང་སྟེ། དཔེར་ན་མེ་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་ཤིང་དང་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་སེམས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པས་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་གྲུབ་བོ། །སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནང་དང་ཕྱིའི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྒྱུ་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་ཡང་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། རྐྱེན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ན། རྒྱུ་རྐྱེན་མི་རྟག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་གཟུགས་རྟག་པར་ག་ལས་འགྱུར་ཞེས་མདོ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་གི་ཚུལ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སེམས་གཟུགས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མོས་ན་རྣམ་པ་གཞན་འབྱུང་བས་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ། །ཡང་མཐར་འགྱུར་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་འགྱུར་བ་མེད་པར་གློ་བུར་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཐ་མར་འགྱུར་བའི་མི་རིགས་ན࿒ཞེས་དཔེ་གཞན་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །མཐའ་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་ན། དེ་ཡང་དམིགས་པ་དེ་བས་ན་མཐའ་མའི་གཟུགས་ཀྱི་འགྱུར་བའི་རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་འགྱུར་བ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་སྐད་ཅིག་པར་གྲུབ་བོ། །སྐྱེས་ནས་ཀྱང་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་གི་ངང་གིས་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་གི་ངང་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ༑ །དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་སྟེ། དངོས་པོ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ལ། ཕྱིས་འཇིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཚུལ་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །
【J2 釋麤細色（分二）】【K1 釋大造（分二）】【L1 問】
【L2 答（分二）】【M1 總答】
ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པའི་དངོས་པོའི་དོན་ནི་རྒྱུར་བྱས་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་མི་ལྟོས་པར་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་རང་དབང་དུ་ འབྱུང་བའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M2 別答（分二）】【N1 正解大種多少（分二）】【O1 正解相】
【O2 解多少】
འབྱུང་བ་གཅིག་ལས་གྱུར་པའི་འདུས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ས་རྡོག་སྐམ་པོ་ལྟ་བུའོ། །འབྱུང་བ་གཉིས་ལས་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་གཤེར་བའོ། །འབྱུང་བ་གསུམ་ལས་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་དེ་དེ་ཉིད་དྲོ་བའོ། །འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ས་རྡོག་དེ་ཉིད་གཤེར་བ་དང་དྲོ་བ་དང་འདྲིལ་ཞིང་འགྲོ་བའི་ཚེའོ། །
【N2 正解所造多少（分二）】【O1 正解相】
【O2 解多少】
འདུས་པ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གཅིག་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འོད་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ་སྒྲ་དང༌། དྲི་དང་བཅས་པའི་རླུང་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དེ༑ འདི་ལྟ་སྟེ། དུ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་དང་དྲི་དང་རེག་བྱའི་བྱེ་བྲག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རེག་བྱའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདིར་ཡང་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དྲི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ནོར་བུའི་སྣོད་ཀྱི་ནང་ན་ཡོད་པའི་ཆུ་ལ་གཟུགས་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ཡོད་པའོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བུ་རམ་གྱི་ལིང་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྒྲ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ལྟར་གཞན་ལ་ཡང་འབྱུང་བའམ་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་གང་ན་གང་དམིགས་པ་དེ་ན་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
【K2 解極微（分二）】【L1 釋唯假立】
རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལུས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བཤིག་ན་མུ་ཐུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 辨建立因（分二）】【M1 第一因】
བློས་མཐར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བློས་ཇི་ཙམ་དུ་ཆ་ཤས་ཀྱིས་བཤིག་པའི་མཐར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་ནུས་པ་དེ་ཙམ་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ལུས་མེད་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇོག་ཅེ་ན། རིལ་པོའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཤིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་ལ་བློས་ཆ་ཤས་ཀྱིས་བཤིག་ན་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་གཅིག་གོ་ཞེས་རིལ་པོར་འདུ་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་འཇུག་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །
【M2 第二因】
གཟུགས་ལ་རྫས་སུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལྟར་བློས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ན་གཟུགས་ཅི་ཡང་མེད་པར་རྟོགས་ནས་གཟུགས་ལ་རྫས་སུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་འཇུག་སྟེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་འཇུག་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །བློའི་དབྱེ་བ་དང་རྫས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཚིག་གཉིས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །
【I2 廣前苦（分二）】【J1 廣內苦（分二）】【K1 略標八種差別】
【K2 別釋（分二）】【L1 依異生（分二）】【M1 初三欲界（分三）】【N1 廣大不寂靜苦】
སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ལ་མ་བསྲབས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསགས་པས་ན། ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་ལ་མ་བསྲབས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 寂靜苦】
བསྲབས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N3 寂靜不寂靜苦】
བསྲབས་པའང་མ་ཡིན་ལ་མ་བསྲབས་པའང་མ་ཡིན་པ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད࿒ལ་སོགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་ངེས་པར་བྱས་པ་དང༌། གཏན་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བར་མ་བསྲབས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【M2 上二界（分二）】【N1 色界】
【N2 無色界】
【L2 依聖（分三）】【M1 有學】
【M2 無學】
【M3 菩薩等】
བསྲབས་པ་ཆེན་པོས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་མའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J2 廣死生苦（分三）】【K1 明死有（分二）】【L1 明將死正死（分二）】【M1 總標三性心死】
【M2 別釋（分三）】【N1 善心死】
【N2 不善心死】
【N3 無記心死】
དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཡོད་པ་ལ་འཆི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འཆི་འཕོ࿒བའི་སེམས་ཀྱི་སྔ་རོལ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L2 明死相（分二）】【M1 淨行者死相】
【M2 不淨行者死相】
【K2 明中有（分十）】【L1 現前相（分二）】【M1 不淨行者中有相】
【M2 修淨行者中有相】
【L2 現前處所】
【L3 別名】
ཡིད་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དེ། སེམས་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དྲི་དང་མཐུན་པར་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【L4 壽量】
དེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ཞག་བདུན་གནས་ཏེ། དེ་ཚུན་ཆད་ཀྱིས་འཆི་འཕོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་རྙེད་ནའོ། །ཅི་སྟེ་མ་རྙེད་ན་ཞག་བདུན་གྱི་འོག་ཏུ་ཤི་འཕོས་ནས་ཡང་བར་དོའི་སྲིད་པ་ཉིད་འགྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་བྱས་ནས་ཅི་སྟེ་ན་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གནས་སྐབས་དེ་ན་གཞན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་མངོན་དུ་གྱུར་ན་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཐོབ་པའི་དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པའོ་སྙམ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ས་དེ་པའི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ན་ཐར་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྙེད་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་བཞིན་ནོ༑ །
【L5 造業】
དེ་ན་གནས་པ་ཡང་ལས࿒བསོགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་འཕེན་པའི་དབང་གིས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L6 觀見同類有情】
སྐལ་བ་མཉམ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྔོན་དགེ་བའམ། །མི་དགེ་བ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་དང་བདག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུག་པར་རྨི་ལམ་ཙམ་གྱི་ཚོད་དུ་ཤེས་སོ། །
【L7 形似當生處形】
གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་སྔོན་ལོགས་ཀྱི་སྲིད་པའི་བྱད་གཟུགས་གྲུབ་བོ། །
【L8 所趣無礙】
【L9 終沒結生】
【L10 起惑資生】
【K3 明生有】
དེའི་འོག་ཏུ་དབང་པོ་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ནུར་ནུར་འགྱུར། །ནུར་ནུར་པོ་ལས་མེར་མེར་འགྱུར༑ །མེར་མེར་པོ་ལས་ནར་ནར་འགྱུར། །ནར་ནར་པོ་ལས་གོར་གོར་འགྱུར༑ །གོར་གོར་པོ་ལས་རྐང་ལག་འགྱུས། །སྐྲ་སྤུ་སེན་མོ་ལ་སོགས་འབྱུང༌། །དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་དང་ནི། །མཚན་རྣམས་མཐར་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར༑ །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ࿒། །
【F2 集諦（分二）】【G1 問】
【G2 答（分三）】【H1 總略答（分二）】【I1 明二法為集】
ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ནི་གང་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་ལས་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཀུན་འབྱུང་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲེད་པ་ཉིད་བསྟན་ཅེ་ན། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བས་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ།
【I2 引經名集由愛最勝（分二）】【J1 明四種愛】
【J2 解愛最勝】
ཇི་ལྟར་སྲེད་པ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པའི་ཡུལ་དང་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལུས་ཐོབ་པ་ནི་སྲེད་པའོ༑ །མ་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་འབྱུང་བའོ། །ཐོབ་པའི་ཡུལ་རྣམས་ནི་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའོ། །མ་ཐོབ་པའི་ཡུལ་རྣམས་ནི། དེ་དང་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ནི། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ལ་ནི་འབྲལ་བར་སྲིད་དོ། །མ་ཐོབ་པ་ལ་ནི་མི་ཕྲད་པར་སྲིད་དོ། །འགྱུར་བའི་སྡག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་མི་འབྲལ་བའི་སྲིད་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྲེད་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་གཏི་མུག་གི་སྲེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། དེ་ལ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པའི་སྒོ་ནས་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དུས་གསུམ་པོ་དག་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པའི་དུས་ལ་ནི་བལྟས་པའི་རྣམ་པས་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །མ་འོངས་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་དགའ་བའི་རྣམ་པས་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ནི་ལྷག་པར་ཆགས་པས་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་གི་སྲེད་པ་དག་གིས་ཁམས་གསུམ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དེས་འདོད་པ་དང་སྲེད་པ་དང་ལོག་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཚོལ་བས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ་དེ་ཉིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ཚོལ་བས་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ལོག་པས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བས་ནི་འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བར་དེར་འཁོར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པའི་སྲེད་པས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H2 廣分別答（分二）】【I1 煩惱（分二）】【J1 總以因觀諸煩惱】
【J2 別釋（分十）】【K1 數】
ལྟ་བ་རྣམ་པ་ལྔའི་བྱེ་བྲག་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །
【K2 相】
རབ་ཏུ་མ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར་གཡེང་བས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་དང༌། རྒོད་པས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་དང༌། རྨུགས་པས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་དང༌། བག་མེད་པས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་དང༌། འཛེམ་པ་མེད་པས་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བའོ། །
【K3 緣起】
ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ལེགས་པར་མ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དེ་ལ་སྡུག་པའི་མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པའོ། །
【K4 境界（分四）】【L1 總明緣煩惱及事】
【L2 明上下相緣（分二）】【M1 下地緣上】
མ་རིག་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་ས་གོང་མ་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ནི་ཇི་ལྟར་རང་གི་ས་པ་ལ་དམིགས་པ་བཞིན་དུ་ས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་དམིགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ས་གོང་མ་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་གང་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མ་གཏོགས་ཏེ༑ གཞན་གྱི་ས་པའི་འདུ་བྱེད་ལ་ངའོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །
【M2 上地緣下】
ས་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ས་འོག་མ་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L3 明無漏緣（分二）】【M1 明不親緣】
འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་དམིགས་པ་ནི་དེ་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་སོ་སོ་རང་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M2 釋說所緣】
དེའི་དམིགས་པ་ནི་དེས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དམིགས་པ་ནི་དེས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དམིགས་པ་ནི་དེས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་གུད་ན་མེད་དོ། །
【L4 明有無事緣（分二）】【M1 總標二種】
【M2 別釋二種】
【K5 相應（分二）】【L1 本惑（分六）】【M1 貪】
འདོད་ཆགས་ནི་ཁོང་ཁྲོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ན་བློ་གནས་པ་མེད་པས་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M2 瞋】
ཁོང་ཁྲོ་བ་ཡང་ང་རྒྱལ་དང་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུ་ཞིག་དངོས་པོ་གང་ལ་ཞེ་འགྲས་པར་གྱུར་པ་དེས་དེ་ཁེངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེར་ཡང་རྟོག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【M3 慢】
【M4 無明】
【M5 見】
【M6 疑】
【L2 隨惑（分三）】【M1 小十】
ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གཏོགས་པ་རྣམས་ཞེ་སྡང་གི་ཆར་གཏོགས་པ་དག་དང་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །མི་མཐུན་པ་མེད་པ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M2 中二】
ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་མི་ལྟ་བ་མེད་པར་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M3 大五】
དེ་བཞིན་དུ་རྨུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K6 差別（分三）】【L1 總標二十四種煩惱差別】
【L2 別釋（分二十四）】【M1 結（分二）】【N1 問】
【N2 答（分二）】【O1 總標九結】
【O2 別釋（分九）】【P1 愛結（分二）】【Q1 出體】
【Q2 明過】
གང་ཞིག་རྣམ་པ་གང་གི་དངོས་པོ་གང་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་བསྟན་པས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཅི་ཞེ་ན། རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་ཞེ་ན། དེ་དང་ལྡན་པ་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཡིད་མི་འབྱུང་བ་ནི་མི་དགེ་བ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་དགེ་བ་མི་སྤྱོད་པས་སོ། །གང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་ཞེ་ན། ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་ཁྲོའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【P2 恚結（分二）】【Q1 出體】
【Q2 明過】
【P3 慢結（分二）】【Q1 出體（分二）】【R1 標七慢名】
【R2 別釋（分七）】【S1 慢】
【S2 過慢】
【S3 慢過慢】
【S4 我慢】
【S5 增上慢】
【S6 下劣慢】
【S7 邪慢】
【Q2 明過】
【P4 無明結（分二）】【Q1 出體】
【Q2 明過】
མི་རིག་པའི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ཏེ་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་དེའི་ཉེས་དམིགས་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P5 見結（分二）】【Q1 出體】
【Q2 明過】
ལྟ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལོག་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་ཏེ་བདག་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་གྲོལ་ལོ། །གྲོལ་ནས་ཀྱང་རྟག་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་དང་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཐར་པ་མེད་དོ་སྙམ་པའོ། །
【P6 取結（分二）】【Q1 出體】
【Q2 明過】
མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལོག་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་ལ་རྟོག་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་པོར་ནས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་ལྷག་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P7 疑結（分二）】【Q1 出體】
【Q2 明過】
【P8 嫉結（分二）】【Q1 出體】
【Q2 明過】
【P9 慳結（分二）】【Q1 出體】
【Q2 明過】
【M2 縛（分二）】【N1 釋三種縛（分二）】【O1 標名】
【O2 別釋（分三）】【P1 貪縛】
【P2 瞋縛】
【P3 癡縛】
འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་འཆིང་བར་བསྟན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བ་ལ་ཕྲ་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N2 釋縛名】
ཕྱི་རོལ་གྱི་འཆིང་བས་བཅིངས་པ་ནི་གཉིས་མི་འཐོབ་སྟེ༑ འགྲོ་བ་མི་ཐོབ་པ་དང༌། འདུག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་མི་ཐོབ་པའོ། །ནང་གི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M3 隨眠（分二）】【N1 標種七名】
【N2 別釋（分二）】【O1 別釋七種隨眠】
【O2 以三求配釋七種隨眠（分三）】【P1 欲求】
འདོད་པ་འཚོལ་བ་མ་སྤངས་པའི་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྒོ་ནས་དེ་གཉིས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 有求】
【P3 邪梵行求】
ལོག་པར་ཐར་པ་དང༌། ཐར་པའི་ཐབས་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ནང་དུ་ལྟ་བ་གསུམ་དང་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །
【M4 隨煩惱（分二）】【N1 通名】
གང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་དེ་ལས་གཞན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་ བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 別名（分二）】【O1 標三名】
【O2 釋立三所以（分二）】【P1 釋得名】
【P2 引經證】
【M5 纏（分二）】【N1 出體釋名】
【N2 釋四時為障】
རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་ཤས་ཆེར་སེམས་ལ་ཀུན་ནས་འཁྲིལ་བར་བྱེད་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དག་གོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ནི་ཞི་གནས་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་བསྒོམ་པ་སྟེ། དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་གཞི་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་པས་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་དུས་ནི་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་བར་ཆད་བྱེད་དེ། ནང་དུ་ཞུམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་དུས་ན་ནི་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་ན་ནི། ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་ན་གཞན་དང་བདག་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་མི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དང་ཡང་སེམས་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་དུས་ན་ནི། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་སྟེ། དེ་གཉི་ག་དང་ལྡན་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལྟུང་བའི་གནས་ཀྱིས་མི་འཛེམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M6 暴流（分二）】【N1 出體釋義（分二）】【O1 出四暴流體】
【O2 釋暴流義】
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཆུ་བོ་དང་སྦྱོར་བ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 配釋三求者】
གནས་པ་དང་གནས་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་ནི་གནས་པའོ། །མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་ནི་གནས་ཏེ། རྨོངས་པར་གྱུར་ན་ཐར་པ་དང་དེའི་ཐབས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M7 軛（分三）】【N1 出體標四軛名】
【N2 釋軛義】
【N3 配三求】
【M8 取（分二）】【N1 出體釋義（分二）】【O1 出體標四取名】
【O2 釋取義】
【N2 廣別釋（分二）】【O1 釋執取諍根（分二）】【P1 第一取】
【P2 後三取】
ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ནང་རྩོད་དེ། དེ་ལ་བློ་དུ་མར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པས་ནི་ནང་མི་རྩོད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བློ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་དང་ནི་རྩོད་དེ། བདག་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【O2 釋執取後有】
【M9 繫（分二）】【N1 出體釋名（分二）】【O1 出體標四繫名】
【O2 釋繫名】
བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཉམ་པར࿒གཞག་པའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་བཅོད་པས་མདུད་པ་དག་གོ། །
【N2 別釋四種心亂因】
སོ་སོའི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་དོན་མེད་པའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་ནས་ཤེས་བྱ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་བྱ་ལ࿒ལོག་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་དོ༑ །གང་ལས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་ཅེ་ན། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་མཐོང་བ࿒ལ་སོགས།
【M10 蓋（分二）】【N1 出體釋義（分二）】【O1 出體標五蓋名】
【O2 釋蓋義】
དགེ་བའི་ཕྱོགས་མི་རྟོགས་པར་འགྱུར་བར་སེམས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པས་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཏེ། དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་བར་ཆད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【N2 別釋於三位為障】
དེ་ལ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་བར་ཆད་བྱེད་དེ། ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་འདོད་པའི་སྒོ་ནས། དེ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་སེམས་ནི་བསྐུལ་བའི་དུས་ན་སྟེ། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་བསླབ་པའི་གནས་ལ་བསྐུལ་ནས་གནོད་སེམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མི་སློབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་གཉིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞུམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་ན་སྟེ། གཏན་ལ་ཕེབས་པ་མེད་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M11 株杌（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
གཉེན་པོ་ཐོང་གཤོལ་གྱིས་རློག་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཐ་བར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚེ་རབས་གཞན་ན་གོམས་པར་བྱས་པས་སྤྱོད་པས་ཐ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M12 垢（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་གཙང་བར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དྲི་མ་རྣམས་སོ། །
【M13 燒害（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
ཡང་དང་ཡང་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བའི་ཚུལ་གྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པས་སྡིག་པ་རྣམས་སོ། །
【M14 箭（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཞུགས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་ཟུག་རྔུ་རྣམས་སོ། །
【M15 所有（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
ཡོ་བྱད་མང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ལྕི་ཡང་དང་བཅས་པར་བྱས་ནས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ལྕི་ཡང་རྣམས་སོ། །
【M16 惡行（分二）】【N1 出體釋名（分二）】【O1 出體】
【O2 釋名】
སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ࿒སྤྱོད་པ་འདྲེས་པས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །
【N2 釋依立三不善根（分三）】【O1 總標】
ཆགས་པ་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཉིད་མི་དགེ་བའི་རྩ་བར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O2 別釋】
དེ་ལ་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་རྒྱུས་སེམས་ཅན་ལོངས་སྤྱོད་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཆགས་པས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །གནོད་པར་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་རྒྱུས་གཞན་གྱི་ཉེས་པ་མི་བཟོད་པ་རྣམས་ཞེ་སྡང་གིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །ཆོས་ལོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བལ་ལ་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དག་གཏི་མུག་གིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །
【O3 結得二名】
【M17 漏（分二）】【N1 出體釋名（分二）】【O1 出體】
【O2 釋名】
【N2 釋三漏義】
སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བར་ཟག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་རྣམས་སོ། །
【M18 匱（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
ལུས་དང་སེམས་ལ་ཕོངས་པར་བྱེད་པས་ཕོངས་པ་རྣམས་སོ། །
【M19 熱（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་དང་མངོན་རྟགས་འཛིན་དུ་བཅུག་ནས་ལུས་དང་སེམས་ལ་ ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་རྣམས་སོ། །
【M20 惱（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དགའ་བའམ་ལྷག་པར་ཆགས་པར་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་དེ་རྣམ་པར་གྱུར་ན་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུག་པ་རྣམས་སོ། །
【M21 諍（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
མཚོན་ཆ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པས་འཐབ་པར་བྱེད་པས་འཐབ་པ་རྣམས་སོ། །
【M22 熾然（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་པས་རིམས་ནད་དང་འདྲ་བས་ན་རིམས་ནད་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ནི་གང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའོ༑ །མི་མཐུན་པས་ཆགས་པ་ནི་མི་རིགས་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་ཀུན་ཏུ་འཚོལ་བའོ། །ཆོས་ལོག་པ་ནི་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【M23 稠林（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཤིང་གི་ནགས་ཚལ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པས་ནགས་སྦྱོར་རྣམས་སོ། །
【M24 拘礙（分二）】【N1 出體】
【N2 釋名】
ལུས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པས་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བའི࿒གེགས་བྱེད་པས་གེགས་རྣམས་སོ། །ལུས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་གེགས་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །
【L3 結指】
【K7 邪行（分三）】【L1 別釋十惑起邪行因（分六）】【M1 貪瞋】
འདོད་ཆགས་ནི་ཡུལ་དང་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ནི་སྡུག་པ་ཙམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་འདོད་ཆགས་པ་དེ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ཉིད་ནས་ལོག་པར་རྟོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འབྱུང་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ཉིད་ནས་ལོག་པར་རྟོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M2 慢】
ང་རྒྱལ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ལྟ་བ࿒ལོག་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུང་དུ་བས་བདག་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M3 前三見】
འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་བའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །
【M4 後二見】
ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ལྟ་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའི་ཉེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་ལྷག་པར་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་གཉེན་པོ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་བློ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M5 疑】
【M6 無明】
【L2 總釋十惑皆迷四諦起諸邪行（分二）】【M1 迷苦集】
ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་ཆར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱང་དེ་དག་གི་གཞིའི་གནས་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་དང་གཞིའི་གནས࿒ཀྱིས་ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །
【M2 迷滅道】
འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཡང་སྐྲག་པ་སྐྱེས་པས་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ࿒གཡེང་བར་འདུ་ཤེས་ནས་སྐྲག་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པས་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ལོག་པར་རྟོགཔར་བལྟ་བར་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དུ࿒ཀུན་དུ་བརྟགས་ནས་དེ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K8 界（分三）】【L1 明界地具惑多少】
【L2 明界地五受相應（分二）】【M1 明別相應（分七）】【N1 貪】
འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ནི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ༑ །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུན་ཆད་པའི་དུས་ན་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ࿒བ་གཉིས་དང་མི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགའ་བའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N2 瞋】
རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དྲུག་པ་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ནི་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ༑ དམན་པའི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N3 慢】
ང་རྒྱལ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པར་བདེ་བ་དང་ཇི་ལྟར་ལྡན་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ས་པའི་བདེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཞེས་གང་འབྱུང་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་དགའ་བ་གང་ཞེ་ན། གང་གནས་གྱུར་པའི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཚིམ་པ་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། སེམས་རངས་པ་དང༌། སེམས་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་མྱོང་བ་སྟེ། ཚོར་བར་གཏོགས་པའོ། །བདེ་བ་གང་ཞེ་ན་གང་གནས་གྱུར་པའི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་གནས་ལ་ཕན་པ་དང༌། གནས࿒ཀྱི་ཚིམ་པ་དང༌། བདེ་བ་མྱོང་བ་སྟེ། ཚོར་བར་གཏོགས་པའོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་ལ་འབྱུང་བ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་གང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་དགའ་བའི་རྣམ་པས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གནས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་སྦྱོངས་པའི་བདེ་བས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ࿒གཉིས་ཀའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉི་གར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ༑ །
【N4 薩迦耶見邊執見見取戒禁取】
【N5 邪見】
ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །ལེགས་པར་བྱ་བ་དང་ཉེས་པར་བྱ་བ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དེའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་མཐོང་ནས་མི་མོས་པ་དང་དགའ་བ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N6 疑】
ཐེ་ཚོམ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སེམས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་མེད་པ་ནི་མོས་པ་མེད་པས་ཡིད་བདེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་དེ། །དེ་ན་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་ནོ། །
【N7 無明】
མ་རིག་པ་མ་འདྲེས་པ་ཡང་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚུལ་འདི་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །
【M2 問答一切與捨相應道理（分二）】【N1 問】
ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཞེ་ན། །
【N2 答】
ཐ་མལ་པར་འདུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་ཇེ་ཆུང་ཇེ་ཆུང་དུ་འགྲོ་བས་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཐ་མར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐ་མལ་པར་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L3 煩惱界繫在識差別（分二）】【M1 明所在識（分二）】【N1 貪瞋無明】
གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བཞི་དང࿒མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། །དེ་ན་སྣ་དང་ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N2 慢見疑】
ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དེ། ཡོངས་སུ་འཇལ་བའི་སྒོ་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【M2 明緣事轉】
ང་རྒྱལ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་དེ། །གང་ཡང་རུང་བའི་ཡན་ལག་གིས་ཁེངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K9 眾（分二）】【L1 總標】
【L2 別釋（分二）】【M1 明見所斷（分二）】【N1 列四種所斷】【N2 明見所斷惑數（分二）】【O1 別明三界見所斷惑數（分三）】【P1 欲界（分二）】【Q1 見苦所斷】
འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་ནི་བཅུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ན་གང་དག་དེའི་རྒྱུ་དང༌། གཞིའི་གནས་ཀྱིས་ཀྱང་ལོག་པར་རྟོག་པ་དག་གོ། །།དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དག་སྟེ། །དེ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གང་དག་གང་གི་ཚེ་དམིགས་པ་དེ࿒དག་དེ་ལ་ཅི་ལོག་པར་རྟོག་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། །ཟག་པ་མེད་པའི་དམིགས་པ་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྲ་རྒྱས་སུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །
【Q2 例見集滅道所斷】
【P2 色界】
གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་ནི་དགུའོ། །
【P3 無色界】
གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནའང་དེ་བཞིན་ནོ། །
【O2 總明見所斷惑數】
【M2 明修所斷（分二）】【N1 別明三界修所斷惑數（分三）】【O1 欲界】
འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཡང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་བྲན་ཅན་ཁོ་བོས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་འདུན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་སོ། །མ་བཀག་གོ༑ །མཐའ་མེད་པར་མ་བྱས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དཔེར་ན་མ་མའི་གོས་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་བུལ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་ལེགས་པར་བཀྲུས་ཏེ་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་ཞེན་པར་གོས་པས་དྲི་མནམ་པའི་བག་ཡོད་དེ། དེ་སྤོས་དྲི་ཞིམ་པོ་བསྒོ་བས་ཡང་བསལ་བར་བྱ་དགོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་ཡང་སྔོན་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ་གོམས་པར་བྱས་པ་དངོས་པོ་མ་གཏོགས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། དེ་ནི་ལམ་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་བདག་གི་བདག་གང་ཡིན་ཞེས་ཡོངས་སུ་མི་ཆད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡིད་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ལྟ་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་མ་གཏོགས་པར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་གོ། །
【O2 色界】
【O3 無色界】
【N2 總明修所斷惑數】
【K10 斷（分二）】【L1 總標】
【L2 別釋（分三）】【M1 如此差別斷（分二）】【N1 列三義】
【N2 別釋三（分三）】【O1 徧智】
དེའི་གཞིའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འབྱུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་དམིགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་གནོད་པ་དང་གཞན་ལ་གནོད་པ་དང༌། །གཉི་ག་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་དང༌། །ཚེ་ཕྱི་མའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །
【O2 遠離】
དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བར࿒འགྱུར་བ་དབང་དུ་མི་ལེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྤང་ངོ༌། །
【O3 得對治】
མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལམ་བསྒོམ་མོ། །
【M2 由此作意斷（分二）】【N1 釋唯總緣作意能斷】
འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་ལ་དམིགས་པ་སྟེ༑ །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【N2 別釋無常等行】
གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ན། ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། །མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་འཐོབ་པོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་འཐོབ་སྟེ། །ཇི་སྐད་དུ་གང་མི་རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དེ་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། །ཤེས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། །ལམ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ནི་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་དེ། །དེའི་ཕ་རོལ་དུ་ཤེས་པ་གཞན་བཙལ་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ནི་སླ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་སྟེ། །དེ་ནི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ནི་མི་སློབ་པ་མི་འཁྲུགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ།། །།
【M3 從此而得斷（分二）】【N1 問】
【N2 答（分二）】【O1 簡非】
【O2 明是】
【I2 煩惱增上所生業（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 略標二五業（分二）】【L1 明二業】
【L2 標五業（分二）】【M1 略標】
བམ་པོ་ལྔ་པ། དམིགས་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྟེ། གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱེད་པའི་ལས་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་སྟེ། རྟེན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ན་གང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྩོལ་བའི་ལས་ནི་བསམ་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་སོ། །བསྒྱུར་བའི་ལས་ནི་གསེར་མགར་ལ་སོགས་པའི་སྟེ། །རྒྱན་ལ་སོགས་པའོ། །འཐོབ་པའི་ལས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
【M2 釋義】
སྐབས་འདིར་ནི་ཕལ་ཆེར་རྩོལ་བའི་ལས་སུ་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 廣釋初所標（分二）】【L1 標思業思已業】
【L2 廣此二業（分三）】【M1 廣前思已業（分五）】【N1 正明根本業道（分二）】【O1 總標善不善業】
【O2 別釋（分二）】【P1 不善業】
【P2 善業】
ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ལ་ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་དང་མཐུན་པར་ཇི་ལྟར་གཙོ་བོ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་གསུམ་དང་བཞི་དང་གསུམ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 以五門分別業道（分二）】【O1 總標】
【O2 別列】
སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་མ་གཏོགས་པ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་ཏེ། གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའོ། །བསམ་པ་ནི་གཞི་དེ་ལ་དེར་འདུ་ཤེས་པའི་བསམ་པ་དང༌། །ལས་ཀྱི་ལམ་དེ་བྱེད་པར་འདོད་པའི་བསམ་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་དེ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གམ་གཞན་གྱི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་རྩོམ་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་འདུས་པ་དང་སོ་སོ་བ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དེ་དང་དེའི་དུས་སམ། ཕྱིས་ལས་དེ་དང་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ࿒། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པའི་གཞི་ནི་སེམས་ཅན་ནོ། །བསམ་པ་ནི་དེ་ལ་དེར་འདུ་ཤེས་ཤིང་བསད་པའི་བསམ་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་བསད་པར་བསམས་པའི་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དེས་དེ་མ་ཐག་ཏུའམ་ཕྱིས་ཤི་བའོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་དང་ཟིན་པར་བྱས་པ་བཤད་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་གཞི་ནི་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའམ་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་མ་གཏོགས་པའོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་བདག་གིར་བྱས་པའོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་བའི་གཞི་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་བུད་མེད་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཡང་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚོད་མ་ཟིན་པ་དང༌། རིགས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕོ་དང་མ་ནིང་ཐམས་ཅད་དོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སྤྲད་པའོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་གཞི་ནི་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མ་མཐོང་བ་དང༌། མ་ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མ་ཤེས་བའོ། །བསམ་པ་ནི་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་ལ་གཞན་དུ་སྨྲ་བར་འདོད་པའོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་འཁོར་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བས་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །ཕྲ་མའི་གཞི་ནི་སེམས་ཅན་འདུམ་པ་དང༌། མི་འདུམ་པ་དག་གོ། །བསམ་པ་ནི་དབྱེ་བ་དང་སྡུམ་མི࿒བྱེད་པར་སེམས་པའོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་ཕྱེ་བར་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །ངག་རྩུབ་པོའི་གཞི་ནི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་ངག་རྩུབ་པོ་སྨྲས་པའོ༑ །ཚིག་ཀྱལ་པའི་གཞི་ནི་དོན་མེད་པ࿒དང་ལྡན་པའི་དོན་ནོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་དེ་སྨྲས་པའོ། །བརྣབ་སེམས་ཀྱི་གཞི་ནི་གཞན་གྱི་ནོར་དང་ཡོ་བྱད་དོ། །བསམ་པ་ནི་དེ་ལ་དེར་འདུ་ཤེས་ཤིང་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་དེ་བདག་གིར་བྱ་བར་སེམས་པའོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་བདག་གིར་བྱ་བར་ངེས་པའོ། །གནོད་སེམས་ཀྱི་གཞི་ནི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་བསད་པ་ལ་སོགས་པར་ངེས་པའོ༑ །ལོག་པར་ལྟ་བའི་གཞི་ནི་དོན་ཡོད་པའོ། །བསམ་པ་ནི་ཡོད་པ་ལ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའོ། །ཟིན་པར་བྱས་པ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པར་ངེས་པའོ། །
【N3 明故思業（分二）】【O1 明五種故思業（分二）】【P1 引經問】
【P2 答標五種業名】
གཞན་གྱིས་བསྒོ་བ་སེམས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགའ་ཞིག་མི་འདོད་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་ནན་གྱིས࿒བསྒོས་ནས་བསམས་ཏེ། མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །གཞན་གྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་སེམས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགའ་ཞིག་མི་འདོད་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་འདི་ནི་ཕན་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ཅིང་ལེན་དུ་བཅུག་ནས་བསམས་ཏེ་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །མི་ཤེས་པའི་སེམས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་མངོན་པར་མི་ཤེས་ཤིང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ལ། འདོད་དགར་བསམས་ནས་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །རྩ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སེམས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགའ་ཞིག་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཅིང་སེམས་ནོན་ནས་མངོན་པར་ཞེ་ན་པ་དྲག་པོས་བསམས་ཏེ་མི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགའ་ཞིག་ཆོས་འདོད་ཀྱང་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་མ་ལ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་བསམས་ནས་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །
【O2 明受異熟（分二）】【P1 明二業受異熟】
དེ་ལ་སེམས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང་པོ་གསུམ་ནི་ལས་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྩོགས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་པ་ལས་གྱུར་པ་ཐ་མ་གཉིས་ནི་གལ་ཏེ་བྱས་པར་གྱུར་ན་བསགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །
【P2 釋作及增長】
སྩོགས་པ་ནི་བག་ཆགས་འཕེལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་གསོས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N4 明決定業（分二）】【O1 引經問】
如經言決定受業者，云何決定？
【O2 答標三種決定】
ལས་བྱེད་པར་ངེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུད་ངེས་པར་བྱས་ནས་འཕངས་པར་གྱུར་བ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་དེ་ལ་འདིས་ལས་འདི་བྱེད་པར་ངེས་པ་དེ་དང་མི་འགལ་བར་ལས་དེ་བྱེད། དེའི་རྒྱུའི་ངེས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་བྱ་བར་བཟློག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཛད་མི་སྤྱོད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་ངེས་པ་ནི། སེམས་པ་ལས་གྱུར་པའི་ལས་ཀྱི་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དུས་ངེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་དུས་ཀྱང་ངེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདིས་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་སྐྱེས་ནས་སོ། །འདིས་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་ལའོ་ཞེས་བྱའོ། །
【N5 明異熟（分五）】【O1 不善業道果（分三）】【P1 異熟果】
མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དྭགས་དང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【P2 等流果】
རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ངན་སོང་རྣམས་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་མིར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་བ་སོ་སོ་དང་མཐུན་པའི་ལུས་དང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མི་འབྱོར་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚེ་ཐུང་བ་དང་དབུལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །
【P3 增上果】
བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་སོ་སོ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ལོ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱོར་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྲོག་གཅོད་པའི་དབང་གིས་ནི་བྱིན་ཆུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【O2 善業道果（分三）】【P1 異熟果】
【P2 等流果】
【P3 增上果】
དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དག་ཀྱང་ལྟ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་གསུམ་གསུམ་དུ་འགྱུར་བར་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【O3 引滿果（分二）】【P1 總標】
【P2 別釋】
【O4 明一多果業（分四）】【P1 一業一身】
ལས་གཅིག་གིས་ལུས་གཅིག་འཕེན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཚེ་གཅིག་ཁོ་ནའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ས་བོན་གསོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 一業多身】
གཅིག་གིས་དུ་མ་འཕེན་པ་ནི། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཚེ་རབས་དུ་མའི་རྣམ་པ་སྨིན་པའི་ས་བོན་གསོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P3 多業一身】
དུ་མས་གཅིག་འཕེན་པ་ནི་ལས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མང་པོས࿒གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་ཡང་དང་ཡང་གསོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P4 多業多身】
དུ་མས་དུ་མ་འཕེན་པ་ནི་མང་པོ་དག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་ས་བོན་གསོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O5 業受果（分二）】【P1 問】
【P2 答】
【M2 廣思業（分五）】【N1 標解福等三業（分二）】【O1 標三業】
【O2 別釋三業】
ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་དགེ་བ་ལ་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་གྱི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བ་ནི་གཞན་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སའི་ངེས་པས་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱིན་པར་གཡོ་བ་མེད་པ་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པ་ཡིན་པས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །
【N2 解經無明發業差別（分二）】【O1 問】
【O2 答（分二）】【P1 標二種愚】
【P2 別釋由二愚發諸行】
འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྨོངས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་ནི་གཅིག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པས་མ་རིག་པ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང࿒ཡེ་ཤེས་མི་གཡོ་བ་རྣམ་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་གོ། །དེ་ལ་རྨོངས་ན་དགེ་བའི་སེམས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་ནམས་ལ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་དབང་གིས་དེ་དག་ཁམས་གསུམ་པ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྲིད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བསོད་ནམས་དང་མི་གཡོ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སློང་བར་བྱེད་དོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །
【N3 解不善業道三根為加行究竟（分四）】【O1 殺生麤惡語瞋恚業道】
སྲོག་གཅོད་པ་ལ་ཡང་ཤ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཆགས་པས་སྦྱོར་རོ། །ཤ་གློན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་སྦྱོར་རོ། །མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་གཏི་མུག་གིས་སྦྱོར་རོ། །ཞེ་སྡང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དེ། སྙིང་རྗེ་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་སེམས་ཅན་གསོད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་རྩུབ་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【O2 不與取欲邪行貪欲業道】
བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་སྦྱོར་ཞེ་ན། དེ་ལ་བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི࿒གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་ནོར་དང་ཡོ་བྱད་བདག་གིར་བྱེད་པར་ངེས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ལ࿒གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་ནོར་དང་ཡོ་བྱད་དེ་ཉིད་འདོད་པར་གྱུར་ན། དེ་བདག་གིར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཆགས་པས་སྦྱོར་བར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །ཅི་སྟེ་འདི་ཡིར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཞེ་སྡང་གིས་སྦྱོར་རོ། །ཅི་སྟེ་གཞན་གྱིས་བདག་གིར་བྱས་ཀྱང་ཉེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་ན་གཏི་མུག་གིས་སྦྱོར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【O3 虛誑語離間語雜穢語業道】
【O4 邪見業道】
【N4 解共不共業等經（分二）】【O1 引經】
【O2 問答釋（分二）】【P1 解共不共（分三）】【Q1 共業】
【Q2 不共業】
【Q3 共不共業】
ཕན་ཚུན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡང་ཐུན࿒མོང་བའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །
【P2 解強劣力業（分二）】【Q1 解強力業（分二）】【R1 問】
【R2 答（分二）】【S1 釋十種強力業（分十）】【T1 第一種】
མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལས་ནི་གཉེན་པོའི་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བལྟ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འཕངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【T2 第二種】
གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་སེམས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི། མི་དགེ་བས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བལྟའོ། །
【T3 第三種】
【T4 第四種】
གཉེན་པོའི་མཐུ་ཆུང་བའི་མི་དགེ་བ་ནི་དགེ་བ་བས་སྟོབས་དང་ལྡན་ནོ། ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ངེས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་མ་སྤངས་བ་ཐམས་ཅད་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པར་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【T5 第五種】
འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་མི་དགེ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་མང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【T6 第六種】
གང་སྔོན་གྱི་གོམས་པར་བྱས་པ་དེ་ཡང་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེས་རྒྱུད་ལ་བསྒོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【T7 第七種】
གང་གནས་ལ་གནས་པ་ནི་ནར་སོན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་དད་པ་དྲག་པོས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【T8 第八種】
ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལམ་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོས་བྱུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【T9 第九種】
ཞིང་ནི་མ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
【T10 第十種】
སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པོར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【S2 由九因發強力業】
ཡང་རྣམ་པ་དགུས་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞིང་ནི་གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སྦྱིན་གནས་ཞིང་དུ་གྱུར་པའོ། །དངོས་པོ་ནི་གལ་ཏེ་སྦྱིན་པའི་དངོས་པོ་གྱ་ནོམ་ཞིང་མང་པོར་གྱུར་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྟོབས་དང་ལྡན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་པས་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ༑ །གཞི་ནི་བསོད་ནམས་བྱེད་པ་གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའོ༑ །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བ་དྲག་པོ་དང་ལྡན་པར࿒འགྱུར་བའོ། །བསམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའོ། །གྲོགས་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་གྱུར་པའོ། །ལན་མང་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱས་པར་གྱུར་པའམ། རྗེས་སུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་ཀྱང་བྱས་པར་གྱུར་ལ་གཞན་དག་ཀྱང་བྱེད་དུ་བཅུག་པའོ། །
【Q2 解劣力業】
【N5 解受異熟經（分二）】【O1 引經起問】
【O2 釋經密意（分二）】【P1 遮解】
སུ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འདི་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ལས་བྱེད་ཅིང࿒སྩོགས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་གྱུར་ན། དེ་ལྟར་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཡང་དག་པར་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མཐར་དབྱུང་བའི་སྐབས་ཀྱང་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དྲག་པོ་དང་ལྡན་པས་སོ་སོར་བརྟགས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་ཤིང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། བཅས་པ་མྱོང་ན་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་སྲུང་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེ་བ་དང་བཅས་ཤིང་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཅས་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མྱོང་ན་ནི་དེ་སྤོང་བ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མཐར་དབྱུང་བའི་སྐབས་ཀྱང་མི་སྣང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་ཚངས་པ་སྤྱོད་པས་གནས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་བདེ་བ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བདེ་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འགྱུར། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་བཅས་པའི་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་ནི་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀག་གོ། །
【P2 開解】
ཡོངས་སུ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ། སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འདི་ཇི་ལྟར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་མྱང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཕྱི་མ་ལ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་གནང་ངོ༌། །
【M3 雙解思業思已業（分七）】【N1 解律儀等三業（分二）】【O1 標】
【O2 釋（分三）】【P1 釋律儀業（分二）】【Q1 列三】
【Q2 釋三（分三）】【R1 別解脫律儀所攝業（分二）】【S1 列七眾】
【S2 隨別釋（分二）】【T1 建立三類所因（分三）】【U1 出家律儀】
རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྡོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་ནས་དགེ་ཚུལ་མའི་སྡོམ་པའི་བར་དུའོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། འདོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་འདྲ་བ་དེ་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་སྲོག་གཅད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤང་བར་ནུས་སོ། །
【U2 近事律儀】
དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མའི་སྡོམ་པ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། འདོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདིའི་སྡོམ་པ་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་འདོད་པ་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པ་སྤོང་བར་རྣམ་པར་གཞག་གི། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
【U3 近住律儀】
བསྙེན་གནས་པའི་སྡོམ་པ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་འདོད་པ་ལས་དབེན་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་སྡོམ་པ་ན་ཉིན་ཞག་གཅིག་པ་ལ་བསྙེན་གནས་པའི་སྡོམ་པར་བརྟགས་ཏེ། རིམ་གྱིས་དེ་གཉི་ག་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【T2 問答近事果戒受人寬狹（分二）】【U1 問答受（分二）】【V1 問】
【V2 答】
【U2 問答人（分二）】【V1 問】
【V2 答（分二）】【W1 明遮不遮】
ཇི་ལྟར་ཐ་མ་དང་མ་ནིང་རྣམས་ལ་ནི་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མའི་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བསྙེན་ཉིད་ནི་བཀག་པ་བཞིན་དུ་མཚན་གཉིས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྟེ། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བཤད་དོ། །
【W2 別列五種半擇迦】
【R2 靜慮律儀所攝業】
བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀུན་ནས་སློང་བ་དག་གི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གནོན་པའི་གཉེན་པོས་ས་བོན་བཅོམ་པས་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་ཟད་དེ་འདོད་པ་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། སྤོང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རིང་དུ་བྱེད་པའི་གཉེན་པོས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་སློང་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་ཤིན་ཏུ་འཇོམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【R3 無漏律儀所攝業】
【P2 釋不律儀業（分二）】【Q1 釋不律儀業】
【Q2 釋不律儀者】
ཤན་པ་ནི་གང་དག་ཕྱུགས་རྣམས་བསད་ནས་དེ་འཚོང་བས་འཚོ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །བྱ་གག་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །གླང་པོ་ཆེ་འཛིན་པ་ནི་གང་དག་ནགས་ནས་གླང་པོ་ཆེ་བཟུང་ནས་འདུལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །སྤྲུལ་གྱིས་འཚོ་བ་ནི་གང་དག་སྤྲུལ་བཟུང་ནས་རྩེ་བས་འཚོ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །ཉན་རྣ་བ་ནི་གང་དག་གཞན࿒དག་ལ་ཕྲ་མས་གནོད་པར་བྱས་ནས་འཚོ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་ལས་སྐྱེས་པས་སམ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རིགས་སམ༑ གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ལས་སྤྱད་པར་ངེས་པར་བྱས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་སྦྱོར་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་སྟེ། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【P3 釋非律儀非不律儀業】
ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ངག་སྙན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁུ་ཚུར་དང་ཐལ་ལྕག་ལ་སོགས་པའི་ལས་ནི་སྡོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【N2 解順三受業（分二）】【O1 列三】
【O2 釋三（分三）】【P1 順樂受業】
【P2 順苦受業】
【P3 順不苦不樂受業】
【N3 解順現受等三業（分二）】【O1 列名】
【O2 釋所以（分三）】【P1 順現法受業（分二）】【Q1 釋業名】
【Q2 舉三四類證】
མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ནི་ཚེ་གང་ལ་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ལ་གང་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའོ། །
【P2 順生受業（分二）】【Q1 釋業名】
སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ནི་གང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཚེ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ལས་རྣམས་སོ། །གང་གི་མཚམས་མེད་པ་གཅིག་ཉིད་ནི་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་དེ་མ་ཐག་པར་རིགས་ན། དེ་གང་གི་མང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཇི་ལྟར་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཅིག་ཅར་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་མཚམས་མེད་པ་དུ་མ་བྱེད་པའི་ལུས་ཤིན་ཏུ་རབ་གཞོན་པར་མངོན་པར་འགྲུབ་ལ། ཆད་པ་ཡང་མང་ཞིང་མི࿒ཟད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་ཚོར་བ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །
【Q2 舉二證】
【P3 順後受業】
རྩོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་རྣམ་པར་གཞག་གི། དེ་ཙམ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་གང་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་རྩོམ་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །གང་དེ་མ་ཐག་པའི་ཚེ་ལ་རྩོམ་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །གང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཐལ་ནས་རྩོམ་པ་དེ་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཀྱི་ཧུད་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཡང་དང་ཡང་འཆི་འཕོ་ཞིང་སྐྱེ་བས་རྣམ་པར་སྨིན་པས་མྱོང་ངོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །
【N4 解黑黑等四業（分二）】【O1 列名】
【O2 別釋（分四）】【P1 黑黑異熟業】
གནག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནག་པའི་ལས་ནི་མི་དགེ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འདོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 白白異熟業】
བཟློག་པ་ནི་དཀར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་བ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་དགེ་བའོ། །
【P3 黑白黑白異熟業（分二）】【Q1 正釋】
དཀར་གནག་ཏུ་གྱུར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་གནག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་གང་འདོད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་འདྲེས་མ་སྟེ། དགེ་མི་དགེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གཅིག་ན་ཅི་ལྟར་དགེ་བར་ཡང་འགྱུར་ལ་མི་དགེ་བར་ཡང་འགྱུར་ཞེ་ན། དི་ལ་འཇུག་པའི་སྐད་ཅིག་ངེས་པར་དེ་གཉི་ག་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། བསམ་པ་དང་ལྡན་ཅིག་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འདིར་དགོངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ནག་པོ་དང་དཀར་པོ་ཉིད་དུ་ཕན་ཚུན་འདྲ་བར་གྱུར་པས་ནག་པོ་དང་དཀར་པོ་ལས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །
【Q2 別以方便意樂釋黑白】
དེ་ལ་བསམ་པ་གནག་ལ་སྦྱོར་བ་དཀར་བ་ནི་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་གཞན་དག་ལ་སླུ་བར་འདོད་ནས་དེ་དག་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་མཚན་མར་བསམ་པས་སྦྱིན་པ࿒རྣམས་སྦྱིན་པ་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་བར་དུའོ། །སྦྱོར་བ་གནག་ལ་བསམ་པ་དཀར་བ་ནི་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་བུའམ་སློབ་མ་ལ་མི་ཕན་པ་བཟློག་པར་འདོད་ཅིང་ཕན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་ནས། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ལུས་དང་ངག་གིས་དྲག་ཏུ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །
【P4 非黑白無異熟業】
མི་གནག་ཅིང་དཀར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ནི་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མི་གནག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀར་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི། འཁོར་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ནག་པོ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་དེས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱིན་པའི་བག་ཆགས་ལེགས་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N5 解三染三淨業】
བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང་རྗེས་སུ་ མཐུན་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡོན་པོ་དང༌། ཉེས་པ་དང༌། རྙོག་པ་དང༌། བཙང་བ་དང༌། ཐུབ་པ་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡོན་པོ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དྲང་པོའི་ལམ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་འབྱུང་བའི་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པའོ། །ཉེས་པ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གང་གིས་རྣམ་པར་སུན་ཕྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དེ་དང་འདྲ་བའི་སྒྲིབ་པར་གྱུར་པའི་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །རྙོག་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་དད་པའི་རྙོག་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་ལྷུང་བ་སྟེ། དབུ་མའི་ལམ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་པོའོ། །སྐུར་བའི་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་རབ་ཏུ་ཞེ་སྡང་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་བཟུང་སྟེ། བདག་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ལ་ལྟ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཙང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། ལྟ་བ་དྲང་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུབ་པ་བ་ནི་གང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N6 解施戒等清淨業（分二）】【O1 標舉總說】
【O2 別顯（分二）】【P1 明施業（分三）】【Q1 施業（分二）】【R1 以四因釋施業】
【R2 別釋】
【Q2 施圓滿（分二）】【R1 以三故釋】
སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྦྱིན་པ་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕྱིར་ཞིང་སྦྱིན་པ་སྟོན་ཏེ། དེའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ཡང་དང་ཡང་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སྦྱོང་རྣམས་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱོགས་མི་འབྱེད་པར་སྦྱིན་པ་སྟོན་ཏེ། འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། འདོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྦྱིན་པ་སྟོན་ཏེ། བསམ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོ་བྱད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【R2 以六故釋】
ལྷུག་པར་གཏོང་བ་དང༌། ལག་བརྐྱང་བ་དང༌། གཏོང་བ་ལ་དགའ་བ་དང་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་དང༌། གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལེགས་པར་འགེད་པ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའི་ཚིག་འདི་དག་ནི་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མི་གནས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་བསྔོ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【Q3 施物圓滿（分二）】【R1 標五故釋圓滿】
སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལྡང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གནོད་པས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་སྟོན་ཏེ། གནོད་པས་གྲུབ་པ་ནི་ལྡང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་གནས་ན་འདུག་ཅིང་གཞན་གྱིས་བཅོལ་བ་བསྙོན་པས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལག་དར་བའི་མཐུས་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གཞན་ལས་ཕྲོགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟོན་ཏོ། །གཞན་ལས་ཕྲོགས་པ་ནི་ལག་དར་བའི་མཐུས་བསྒྲུབས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཤ་ཐང་བར་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པ་ཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་དང་དྲི་མས་མ་ཕོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པ་མ་རུལ་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པ་སྟོན་ཏེ། རྡུལ་དང་དྲི་མས་མ་ཕོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཆོས་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རུང་བ་སྟོན་ཏེ། མཚོན་དང་དུག་དང་ཆང་ལ་སོགས་པ་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཆོས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པ་སྟོན་ཏེ། གཞལ་བ་ལ་གཡོ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལོག་པས་འཚོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【R2 結上】
【P2 明戒業（分三）】【Q1 釋經五文（分二）】【R1 標六句】
【R2 別釋三（分五）】【S1 成就尸羅】
ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་མ་ཉམས་པས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །
【S2 善能防護別解脫律儀】
ཐར་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་འཁོར་བ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །
【S3 軌則所行皆悉圓滿】
ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་སྨད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་སློང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལྔ་ནི་གསོད་པའི་ས་དང༌། སྨད་འཚོང་གི་གནས་དང༌། ཆང་འཚོང་གི་ཁྱིམ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང༌། གདོལ་པའི་ཁྱིམ་སྟེ་ལྔ་པའོ། །
【S4 見微細罪生大怖畏】
བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་དང་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་བསམ་པ་དྲག་པོས་བསླབ་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆུང་ངུ་ཙམ་རྣམས་ལ་ཡང་འཇིགས་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །
【S5 於諸學處善能受學】
ཀུན་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསླབ་པ་རྣམས་བླངས་ནས་སློབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ལ་སློབ་ཅེས་བྱའོ། །
【Q2 別釋經中戒義（分二）】【R1 標】
འདི་མན་ཆད་དུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་བརྩམས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ལུས་དང་ངག་བསྡམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་བསྟན་པ་དེའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །
【R2 釋（分十四）】【S1 防護身語】
དེ་ལ་ལུས་དང་ངག་གི་བསྡམས་པ་ཡིན་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S2 身語具足圓滿】
ལུས་དང་ངག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ལྟུང་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཆུད་མི་གསོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S3 身語清淨現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཚལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་ཐག་བསྲིང་པའི་ཕྱིར་ཏེ།
【S4 身語極善現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དགེ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【S5 身語無罪現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ནི་སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མི་བསྔོ་བས་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S6 身語無害現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་བདག་ལ་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་དག་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་འགྲོགས་ན་མི་བདེ་བས་ཞེར་འདེབས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S7 身語隨順現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S8 身語隨隱顯現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ࿒རྗེས་སུ་འབྱོར་པ་ནི་རང་གི་ཉེས་པ་དང་ཡོན་ཏན་སྒྲོགས་པ་དང༌། མི་སྤྱོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S9 身語親善現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཐབས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉེ་བར་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་འོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S10 身語應儀現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་འཚམ་པ་ནི་བླ་མ་རྣམས་དང་བླ་མ་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ལ་ང་རྒྱལ་བཅག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཅི་རིགས་སུ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S11 身語敬順現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མཐུན་པ་ནི་གདམས་ངག་ལ་མཐུན་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་ལྟ་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S12 身語無熱現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གདུང་བ་མེད་པ་ནི་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་དང་ངན་ངོན་ལ་མོས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ལ་གདུང་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S13 身語不惱現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཕྱིས་འགྱོད་པ་མེད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང་ ལས་ཀྱི་མཐའ་རྣམས་སྤངས་པ་ལ་བརྩམས་ནས་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕྱིས་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S14 身語無悔現行】
ལུས་དང་ངག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩམས་ནས་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྒྲུབ་ནུས་པའི་བར་དུའོ། །
【N7 解自業等經（分二）】【O1 列六業】
【O2 別釋（分六）】【P1 釋皆由自業】
འདི་དག་གི་ལས་ནི་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་པས་འདི་དག་ནི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་དག་གོ། །དེ་དག་གི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གཞན་དག་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གི་ཞེས་བྱའོ། །
【P2 釋業所乖諍】
འདི་དག་ནི་ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་འདི་དག་ནི་ལས་ཀྱི་བསྒོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་དག་གོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། རང་གིས་བྱས་པའི࿒ལས་ཀྱི་རྣམས་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་དེ་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་སོ་སོའི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་རང་གི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་འགེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ལ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐོག་མ་ག་ལས་བྱུང༌། ཅི་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ལས་ཀྱི་སྐྱེས་གནས་པ་དག་གོ། །
【P3 釋從業所生】
འདི་དག་གི་ལས་ཉིད་རྒྱུ་མེད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་རྣམས་པར་སྤངས་པའི་སྐྱེ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【P4 釋依業出離】
དེ་ལྟར་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་བརྩམས་ལྡོག་པ་ལས་ཀྱང་བརྩམས་ནས་ལས་བསྟན་པར་བྱ་བ་དག་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་རྟེན་ཡིན་པས། འདི་དག་གི་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ནི་ལས་ཉིད་ཡིན་ནོ༑ །
【P5 釋有情高下】
【P6 釋有情勝劣】
【K3 明可思議不可思議等業（分二）】【L1 解世間（分三）】【M1 解業異熟異（分二）】【N1 引經業異熟不可思議】
སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 釋業異熟有可思議有不可思議（分二）】【O1 問】
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན།
【O2 答（分二）】【P1 釋可思議】
【P2 釋不可思議（分二）】【Q1 異熟】
དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། ནུས་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་འདིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་པ་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། མི་ནུས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་གཞན་པ་མགོ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །
【Q2 業】
དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་དེ་ཉིད་གནས་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་ལ་གནས་ནི་གྲོང་ངམ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱོགས་གང་དུ་གནས་ནས་ལས་དེ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དངོས་པོ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའམ། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གྲོངས་སུ་གཏོགས་པ་གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་བྱས་པའོ། །རྒྱུ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ལུས་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་དོ། །
【M2 解外增上果】
སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ལས་ཅི་འདྲ་བས་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པའི་རྣོ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན࿒གྱིས་བསམ་པར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M3 解未尼等世事】
ནོར་བུ་དང་སྔགས་དང་སྨན་དང་མཁྱུད་སྤྱད་དང་ལྡན་པའི་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། དེ་ལ་ནོར་བུ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཆུ་ཤེལ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཆུ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྔགས་དང་ལྡན་པ་ནི་སྔགས་དེ་དག་གིས་བཏབ་ན་མི་འཚིག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྨན་དང་ལྡན་པ་ནི་དེས་ཟིན་ན་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །࿒མཁྱུད་སྤྱད་དང་ལྡན་པ་ནི་མཁྱུད་སྤྱད་དེ་དང་དེས་རིམས་ནད་དང་འབྲལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【L2 解出世間（分三）】【M1 明威德業用】
རྣལ་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐུའི་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་སེམས་ཀྱི་མཐུས་ས་ཆེན་པོ་གཡོ་བར་བྱེད་པའམ། ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【M2 明十自在業用】
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབང࿒གི་ལས་ལ་སོགས་པས་ལས་གང་བྱེད་པ་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་ལ་དབང་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཇི་སྲིད་འདོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་གནས་སོ། །སེམས་ལ་དབང་བས་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ། །ཡོ་བྱང་ལ་དབང་བས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོ་བྱད་རིན་ཆེ་བ་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཆར་འབེབས་སོ༑ །ལས་ལ་དབང་བས་ནི་ཁམས་དང་ས་དང་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་དང་གནས་སྐབས་གཞན་ན་མྱང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་རྣམས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་གནས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེའོ། །མོས་པ་ལ་དབང་བས་ནི་ས་ལ་སོགས་པར་ཆུ་ལ་སོགས་པར་མོས་སོ། །སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བས་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པའི་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་བོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ༑ །ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བས་ནི་ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་དང་སྤོབས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྲོའོ། །ཆོས་ལ་དབང་བས་ནི་ཅི་རིགས་པར་ཇི་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་གཞན་དང་གཞན་དག་གིས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་བཞག་ནས་ཅིག་ཅར་དུ་སེམས་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པར་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །
【M3 明佛所作等業用】
སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གཏོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གང་གི་ཚེ་དང་ཇི་ལྟ་བུ་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་མཛད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གནས་ཏེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །
【H3 明四行相（分二）】【I1 標】
【I2 釋（分四）】【J1 因相】
ཡང་སྲིད་པའི་བག་ཆགས་འཇོག་པའི་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའོ། །
【J2 集相】
སེམས་ཅན་བག་ཆགས་བསགས་པ࿒རྣམ་པ་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་སུ་དེའི་ཆ་བྱད་དང་རང་བཞིན་དང་འདྲ་བར་མཐུན་པར་འབྱུང་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །
【J3 生相】
སོ་སོ་རང་གི་རྒྱུད་ངེས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་སྐྱེ་གནས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་མཆོག་ཏུ་འབྱུང་བས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འགྲོ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བའོ། །
【J4 緣相】
སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ལུས་གཞན་དང་གཞན་འཐོབ་པ་དང༌། སྔོན་འཐོབ་པའི་ལུས་འདའ་བའི་བྱེད་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི࿒རྐྱེན་ཏོ། །
【F3 滅諦（分二）】【G1 以六義分別滅諦（分二）】【H1 總標】
【H2 別釋（分六）】【I1 辨體（分三）】【J1 總出體】
【J2 引經證（分二）】【K1 引頌】
【K2 長行】
【J3 結成】
【I2 明深（分三）】【J1 總顯非四句】
འདུ་བྱེད་དེ་དག࿒གི་འཇིག་པ་ལས་འགོག་པ་དེ་དག་གཞན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་དེ་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ཡང་མ་ཡིན། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །
【J2 釋】
སྤྲོས་པ་ནི་སྐབས་འདིར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་སེམས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་མ་ཡིན་པ་དང༌། །རིགས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐབས་མ་ཡིན་པར་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【J3 引證（分二）】【K1 引經】
【K2 釋】
སེམས་པ་ཡང་གཞན་ལ་སེམས་པར་བྱ་བ་ཡང་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཞི་བ་དང་གྱ་ནོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །
【I3 假實（分二）】【J1 世俗】
【J2 勝義】
【I4 因果（分二）】【J1 不圓滿】
【J2 圓滿】
【I5 勝劣（分二）】【J1 無莊嚴】
རྒྱན་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ࿒ཀྱི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་མེད་པའི་རྒྱན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J2 有莊嚴】
【I6 根本（分四）】【J1 有餘】
【J2 無餘】
【J3 最勝】
【J4 差別（分二）】【K1 舉經】
【K2 別釋（分二）】【L1 釋標句】
རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ས་ནི་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཚིག་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་དག་གི་དེ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་ན་མ་ལུས་པར་སྤངས་ཤེ་ན། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 釋別句（分三）】【M1 初七依所滅辨名差別（分七）】【N1 永出】
དེ་ལ་ངེས་པར་སྤངས་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N2 永吐】
བྱང་བར་གྱུར་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པ་སྟེ། རྩ་བ་མེད་ན་གཏན་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གཉེན་པོ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཟད་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །
【N3 盡】
དེ་ལ་ཟད་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N4 離欲】
འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N5 滅】
དེ་གཉིས་ཀྱིས་བྲལ་བར་གྱུར་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་བྱས་པས་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང༌། ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤོང་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འགོག་པ་དང་རྣམ་པར་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །
【N6 寂靜】
【N7 沒】
སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ༑ །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M2 釋自通名（分二十一）】【N1 無為】
འདུས་མ་བྱས་ནི་འདུས་བྱས་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་གནས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N2 難見】
བལྟ་དཀའ་བ་ནི་འཕགས་པ་གཅིག་པུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N3 不轉】
གཡོ་བ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བར་མི་འཕོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N4 不卑屈】
མི་འདུད་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པ་མེད་པས་སྲིད་པར་མི་འདུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N5 甘露】
འཆི་བ་མེད་པ་ནི་འཆི་བའི་རྟེན་ཕུང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N6 無漏】
ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N7 舍宅】
གནས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདེ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N8 州渚】
གླིང་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ཐང་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N9 弘濟】
སྐྱོབ་པ་ནི་དེ་ཐོབ་ན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N10 歸依】
མགོན་ནི་དེའི་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་གཞིའི་གནས་ཡིན་པས་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །
【N11 勝歸趣】
དཔུང་གཉེན་ནི་འཕགས་པའི་མཆོག་ཉིད་དུ་འགྲོ་བའི་གཞིའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏོ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པའི་ཐབས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【N12 不死】
འཆི་འཕོ་མེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N13 無熱惱】
རིམས་ནད་མེད་པ་ནི་འདོད་པས་ཕོངས་པའི་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །
【N14 無熾然】
ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པས་བསིལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N15 安隱】
བདེ་བ་ནི་ན་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བས་འཕགས་པའི་གནས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N16 清涼】
ཞི་བ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N17 樂事】
བདེ་གཞི་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N18 趣吉祥】
བདེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྦྱོར་བ་བདེ་བས་དེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་དམིགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N19 無病】
ནད་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N20 不動】
མི་གཡོ་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྤྲོས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【N21 涅槃】
མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ་ཞི་ཞིང་བདེ་བར་གནས་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M3 對苦諦辨名（分五）】【N1 無生】
ཡང་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྩམས་ནས། མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལས་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་དེ་དང་དེར་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་སྐྱེ་ བའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འཕེལ་ལོ། །
【N2 無起】
སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་འཕངས་ཏེ་བྱས་པ་ནི་
【N3 無造】
ད་ལྟར་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་པ་གཞན་དུ་བྱེད་པའི་གཞིའི་གནས་ཡིན་ཏེ།
【N4 無作】
དེའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡང་སྲིད་པའི་རྒྱུན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །
【N5 不生】
དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང༌། མ་བྱས་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་མེད་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【G2 辨四行相（分二）】【H1 總標】
ཡང་འགོག་པའི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ།
【H2 別釋（分四）】【I1 滅相】
འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །
【I2 靜相】
ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །
【I3 妙相】
གྱ་ནོམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་གཙང་བ་དང་བདེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །
【I4 離相】
ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྟག་པ་དང་ཕན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ࿒། །
【F4 道諦（分三）】【G1 問】
【G2 答（分二）】【H1 略行相作用顯之】
ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བདེན་པ་རྣམས་ལ་འདིའི་བྱ་བའི་སྐབས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【H2 依位顯體（分二）】【I1 列五道名】
ལམ་རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལྔའི་སྐབས་ཀྱིའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འདི་ཡང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་སྐབས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །
【I2 隨別釋（分五）】【J1 資糧道】
དེ་ལ་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་བདེན་པ་མཐོང་བར་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་འོས་སུ་གྱུར་པ་འཐོབ་བོ། །གང་ཡང་རྒྱུར་གྱུར་པའི་དགེ་བ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【J2 加行道（分二）】【K1 總標】
【K2 別釋（分四）】【L1 煖法】
དྲོ་བར་གྱུར་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་བདེན་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་སྣང་བར་གྱུར་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L2 頂法】
དེ་འཕེལ་པ་ནི་རྩེ་མོ་སྟེ། དེའི་གང་ན་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །
【L3 順諦忍法】
བཟོད་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་དང་རྗེས་སུ་སོང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ལྟར་ན་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཅིག་ཏུ་གཟུང་བ་མེད་པར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཕྱོགས་གཅིག་གི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འཛིན་པ་མེད་པར་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L4 世第一法】
འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ནི་གང་གི་འོག་ཏུ་ཐོག་མར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་མོ། །
【J3 見道（分二）】【K1 問】
【K2 答（分三）】【L1 明見道體相（分二）】【M1 明見道體】
མཐོང་བའི་ལམ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་འོག་གི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【M2 明見道真相差別（分二）】【N1 明真見道（分二）】【O1 總出體】
དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པས་མཉམ་པར་ཤེས་པའང་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O2 顯差別】
སོ་སོ་རང་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་བརྡ་དང་ཆོས་ཀྱི་བརྡ་གསལ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་གཉི་གའི་བརྡ་གསལ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཆོས་ཤེས་པའང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་བརྡ་སོ་སོ་རང࿒གིས་གསལ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཆོས་ཤེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བདག་གི་མཚན་མར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོ་རང་ལ་ཆོས࿒ཀྱི་བརྡ་གསལ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཆོས་ཤེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེས་རང་གི་རྒྱུད་ཉིད་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་དུ་གཉི་གའི་བརྡ་གསལ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཆོས་ཤེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N2 明相見道（分三）】【O1 列十六智】
ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ན་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །
【O2 別牒解釋（分二）】【P1 明苦諦四智（分四）】【Q1 苦法智忍】
དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་འབྱུང་སྟེ། དེས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁམས་གསུམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཉེ་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་རབ་ཏུ་སྤང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【Q2 苦法智】
བཟོད་པ་དེས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གནས་གྱུར་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཤེས་པ་གང་གིས་གནས་གྱུར་པ་དེ་མྱོང་བ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【Q3 苦類智忍】
དང་པོའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་འདི་གཉིས་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་གཉིས་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་དེ་ལ་དམིགས་ནས་སོ་སོ་རང་ལ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་རྟོག་པར་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །
【Q4 苦類智】
རྗེས་སུ་རྟོག་པར་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་དེ་ཤེས་པ་གང་གིས་མྱོང་བ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【P2 類餘三諦】
【O3 總料簡（分三）】【P1 釋法類智差別】
འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ནི་གཉིས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཟུང་བ་རྟོགས་སོ། །རྗེས་སུ་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འཛིན་པ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །
【P2 釋名無相觀者】
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་དྲུག་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ནི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་དེ་དག་ལ་གནས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P3 顯十六心剎那總名見道（分二）】【Q1 明十六心剎那名見道】
བཟོད་པ་དང་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་དག་གིས་སྔོན་མ་མཐོང་བའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་བཞིར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【Q2 別釋心剎那】
འདིར་དངོས་པོ་མ་བྱུང་བ་བྱུང་བ་ཙམ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཇི་ཙམ་དུ་ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གང་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་དུ་རིག་པར࿒བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 明聖輪（分二）】【M1 標】
ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། མྱོང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ࿒། །
【M2 釋（分四）】【N1 安立】
དེ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་རང་གི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མཐར་ཕྱིན་ནས། དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཤེས་པས་གཞན་དག་ལ་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། བདེན་པ་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【N2 思惟】
རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བཞག་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །
【N3 證受】
མྱོང་བ་ནི་དེ་ལྟར་གོམས་པར་བྱེད་པ་ན་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བརྗོད་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དང࿒པོ་སོ་སོར་རང་གིས་མྱོང་བའོ། །
【N4 圓滿】
ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་གནས་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ཐོབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་འཐོབ་པའོ། །ཐོབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཤེས་པས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་འདི་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་འཁོར་ལོ་སྟེ། ཡང་དང་ཡང་གཞན་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L3 釋經說見道處義（分二）】【M1 釋三句經（分二）】【N1 總】
ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གསུངས་པ་
【N2 別釋】
དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བདེན་པ་རྣམས་ལ་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྡུལ་མེད་དེ། དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་རྡུལ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་དྲི་མ་དང་བྲལ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེའི་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་སྤངས་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་འདི་གཉིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་སྤངས་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་བ་སྟེ། རྡུལ་མེད་པ་དང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M2 釋九句經（分二）】【N1 總】
【N2 別釋（分九）】【O1 見法】
ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདུལ་བ་རྣམས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འོག་ཏུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་མཐོང་སྟེ་དེ་དག་གིས་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O2 得法】
ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐོབ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་གྱུར་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O3 極通達法】
རྗེས་སུ་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རིག་སྟེ། དེ་དག་གིས་འདི་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་དེ་གཉིས་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O4 究竟堅法】
རྗེས་སུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྟོགས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O5 越度一切希望】
བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོམ་ཉི་ལས་བརྒལ་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་འདོད་པ་རང་གིས་ཐོབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O6 越度一切疑惑】
ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ཐོབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ལས་བརྒལ་ཏེ། དེའི་དུས་ན་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O7 不假他緣】
ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་ནི་གཞན་ལ་ལུང་མནོས་པ་མེད་པར་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O8 於大師教餘不能引】
གཞན་གྱིས་མི་བཀྲི་བ་ནི་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པས་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཚེ་རབས་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【O9 於諸法中得無所畏】
ཆོས་རྣམས་ལ་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཡོངས་སུ་དྲི་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྡིག་པ་འདོད་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་བཞིན་དུ་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།
【J4 修道（分二）】【K1 問】
【K2 答（分二）】【L1 列】
བམ་པོ་དྲུག་པ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའིའོ། །དེའི་གོང་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྷག་མ࿒སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་སྟེ། གང་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་མོ། །
【L2 釋（分二）】【M1 釋前所標顯名類（分二）】【N1 別解九義分三對（分三）】【O1 世出世間對（分二）】【P1 世間道（分二）】【Q1 列世間八定】
དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམས་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སོ། །
【Q2 依此八以四種相分別（分二）】【R1 列】
བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པས་རིག་པར་བྱའོ། །
【R2 釋（分四）】【S1 雜染（分三）】【T1 標列四無記根】
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་བཞི་པོ་སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྒོ་ནས་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྒྲིབས་པའི་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【T2 別釋】
དེ་ལ་སྲེད་པས་ནི་རོ་མྱང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བས་ནི་ལྟ་བ་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ། བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ། དེས་ཁྱད་པར་དུ་ཐོབ་ན་ཁེངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་པས་ཐར་པ་འདོད་པ་ཁྱད་པར་དེ་ཐོབ་པ་ལ་ཐར་པ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【T3 結染】
【S2 清白】
རྣམ་པར་བྱང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་དག་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱའོ། །
【S3 建立（分二）】【T1 列四種】
རྣམ་པར་གཞག་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་ཡན་ལག་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ཚད་དང༌། མིང་དུ་གདགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་ཡན་ལག་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །
【T2 隨別釋（分四）】【U1 支分建立（分二）】【V1 明支分建立（分二）】【W1 四靜慮具支多少（分四）】【X1 初靜慮五支】
【X2 第二靜慮四支】
【X3 第三靜慮五支】
【X4 第四靜慮四支】
【W2 總解立支所由】
གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ན་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་ཡན་ལག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་གཉེན་པོ་དང༌། ཕན་ཡོན་དང༌། དེ་གཉི་གའི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་འདོད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། འཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་བྱས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ལས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་དེ་གཉི་གའི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་སྟེ༑ དེ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཡན་ལག་ལྷག་མ་གཉིས་ལ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་དག་དགའ་བའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་དང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཡན་ལག་ལྷག་མ་གཉིས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་གཉིས་བདེ་བའི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་དེ་གཉི་གའི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ། །
【V2 明無色不立支所以】
【U2 等至建立（分二）】【V1 標由七作意入八地】
【V2 列七種作意名】
ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བདུན་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་གི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བས་རགས་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པ་སྟེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པ་དང་སེམས་པ་དང་འདྲེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐོས་པ་དང་སེམས་པ་ལས་འདས་ནས་གཅིག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པས་དེའི་རགས་པ་དང་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་ཞིང་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསལ་བ་རགས་པ་དང་ཞི་བ་ཉིད་དུ་མོས་ཏེ། འདི་ནི་མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བའོ། །དེ་གོམས་པས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་སྤོང་བའི་ལམ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེས་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཆེན་པོ་སྤངས་པ་དང༌། དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་དེའི་འོག་ཏུ་སྤོང་བ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། སྤོང་བ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཆུང་དུ་རེག་ནས་དུས་དུས་སུ་དང་བར་འགྱུར་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད࿒པ་ཇི་ཙམ་དུ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་རྒོད་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པར་འདི་ནི་དགའ་བ་སྡུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་དེ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བས་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པས།ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཀུན་ནས་མི་འབྱུང་བས། དེ་སྤངས་སམ་མ་སྤངས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པའི་སྡུག་པའི་མཆན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེས་དེ་ལྟར་དཔྱོད་ནས་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་དུས་དེ་སྲིད་ཅིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྦྱོར་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་མཐའོ༑ །དེའི་འོག་ཏུ་དངོས་གཞིའི་བསམ་གཏན་དང་པོར་གྱུར་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་མཐའི་འབྲས་བུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རིག་པས་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སྤང་བ་དང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་འཇོག་གོ། །མོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཙམ་མོ། །རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །དགའ་བ་སྡུད་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་འབྲིང་དུ་སྤོང་ངོ༌། །དཔྱོད་པས་ནི་ཐོབ་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ལ་སེམས་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །སྦྱོར་བའི་མཐས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཆུང་ངུ་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །སྦྱོར་བའི་མཐའི་འབྲས་བུས་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལེགས་པར࿒བསྒོམས་པ་འདི་དག་གིས་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད࿒འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ས་འོག་མ་ཐམས་ཅད་དེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་གནས་པས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཚེ་ཐུང་བའོ། །དེ་ལས་བཟློག་སྟེ་ས་གོང་མ་ནི་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【U3 品類建立（分二）】【V1 明三品修因（分二）】【W1 初靜慮】
ཚད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གཏན་རྣམས་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེར་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【W2 例餘定】
【V2 明三品修果（分三）】【W1 初靜慮】
【W2 例釋餘靜慮】
རེ་རེ་ལ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་སྐྱེ་བ་གསུམ་གསུམ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཚངས་རིས་དང༌། ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་དང༌། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་གོང་དུ་བཤད་པའོ། །
【W3 別釋四無色（分二）】【X1 釋不立生果差別】
གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ན་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་གནས་གཞན་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དེ།
【X2 釋有高下勝劣】
འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཆུང་དུ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལ་ཚེ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མཐོན་པོ་དང་དམའ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་མང་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ངན་པ་དང་བཟང་པོ་ནི་ཡོད་དོ། །
【U4 名想建立（分二）】【V1 明初靜慮所攝定】
མིང་དུ་གདགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་མིང་གྲངས་མེད་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོས་བསྡུས་པ་ཇི་སྙེད་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་རྣམས་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གི་མིང་ཡང་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ན། དེ་དག་གི་གྲངས་ཤེས་པར་འགྱུར་བའམ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ལྷ་ཅིག་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་གཞན་དེ་དང་དེ་དག་ནས་འབྱུང་བའོ། །
【V2 例餘靜慮無色所攝定】
【S4 清淨】
རྣམ་པར་དག་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རབ་ཀྱི་མཐའི་ཆ་ལས་བྱུང་བའི་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འཐོབ་པ་ལ་སོགས་པས་ལས་སུ་རུང་བ་མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཁྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 出世間道（分三）】【Q1 明出世間道體】
འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་བརྒྱད་དེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པས་བསྡུས་པའམ།
【Q2 明此所依（分二）】【R1 明智及相應所依定地】
བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆོད་ཀྱི་བར་དུའོ། །
【R2 明非想非為智依】
འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡོངས་སུ་མི་གསལ་བས་འཕགས་པའི་ལམ་མཆོག་ཏུ་གསལ་བའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་འདུ་ཤེས་དམན་པས་དམིགས་པ་ལ་མཚན་མར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་མེད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ཙམ་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཀུན་ཤེས་པས་རྟོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【Q3 明滅定亦出世間（分二）】【R1 標滅定體是出世間】
འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ།
【R2 辨地依（分二）】【S1 明初後起地】
སྔར་སྐྱེ་ན་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཚེ་དེ་ཉིད་དམ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ནས་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་སྟེ། གཟུགས་མེད་པ་ཐོབ་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ངེས་པ་ མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་གཟུགས་མེད་པ་ཞི་བ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་ལ། གང་ཡང་གཟུགས་མེད་པ་ཞི་བ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་གཟུགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནམ࿒ཞེ་ན། མུ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་མུ་དང་པོའོ༑ །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཐོབ་པའི་འཕགས་པ་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་ལ་སྤོང་བའི་ལམ་བསལ་ནས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་ལ་གནས་ཏེ་གཟུགས་མེད་པ་ཞི་བ་རྣམས་པར་ཐར་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་མུ་གཉིས་པའོ། །དེ་ཉིད་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་སྤོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་ཏེ་གཟུགས་མེད་པ་ཞི་བ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་མུ་གསུམ་པའོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པ་ནི་མུ་བཞི་པའོ། །
【S2 明不起地】
གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དུ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ཞི་བར་གནས་པས་གནས་པར་འདོད་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་མིའི་ནང་དུ་དེ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ནི་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་མཆོག་ཏུ་ཞི་བ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་གནས་པས་གནས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡང་འབད་པ་མི་རྩོམ་མོ། །
【O2 三品對（分三）】【P1 軟道（分二）】【Q1 列三品道】
【Q2 捨三品煩惱】
【P2 中道（分二）】【Q1 列三品道】
【Q2 捨三品煩惱】
【P3 上道（分二）】【Q1 列三品道】
【Q2 捨三品煩惱】
ལམ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ནས་རྣམ་པ་དགུར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ࿒རྣམ་པ་རིམ་གྱིས་སྤང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་སྤང་ཞེ་ན། དེ་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ཤིན་ཏུ་བྲལ་ཞིང་འཛེམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བས་དེ་རྟོགས་པར་སླ་ཞིང་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་སླ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དྲི་མ་ཆེ་ལོང་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་ཆུང་ངུས་སེལ་ཏོ། །གང་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་དཀའ་བར་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་ཕྲ་ལ་རྒྱུད་ལ་ཞེན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དེ་ནི་དྲི་མ་ཆུང་ངུ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེལ་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་བཟློག་ནས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【O3 四道對（分四）】【P1 加行道】
སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་ལམ་གང་བསྒོམས་པས་ཆེན་པོའི་ཡང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཆ་ཤས་རེ་རེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་གནས་གྱུར་པ་དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །
【P2 無間道】
གང་གི་འོག་ཏུ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པ་དང༌ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དེས་གནས་ངན་ལེན་མེད་པར་གནས་གྱུར་པ་དེ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལོ། །
【P3 解脫道】
རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ནི་གང་གིས་གནས་གྱུར་པ་དེ་སོ࿒སོར་རང་གིས་མྱོང་བའོ། །
【P4 勝進道（分三）】【Q1 第一解】
ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་མ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །
【Q2 第二解】
རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་སྦྱོར་བ་བཏང་སྟེ། མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སེམས་པའམ་སྡར་བསམ་པ་དང་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆོས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་གནས་པས་གནས་པའམ༑ སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །
【Q3 第三解】
ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའམ་དེ་དག་གི་གནས་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །
【N2 傍乘義辨修前法（分二）】【O1 總標四種修】
དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ནས་དེའི་ཞར་ལ་བྱུང་བའི་ལམ་བསྒོམ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །
【O2 別釋（分二）】【P1 第一解（分四）】【Q1 得修】
【Q2 習修】
【Q3 除去修】
【Q4 對治修】
ལམ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེས་དགེ་བའི་ཆོས་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟེན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་བརྟེན་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསལ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ནི་བསལ་བའི་དོན་དུ་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་བའི་གནས་སྐབས་སུ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་ནི་གཉེན་པོ་ལ་བསྒོམ་པ་སྟེ༑ མ་འོངས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 第二解（分四）】【Q1 得修】
རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེ་བ་ན་རང་གི་བག་ཆགས་འཇོག་པ་དེ་ནི་བག་ཆགས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ལས་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཆེར་འབར་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【Q2 習修】
ལམ་དེ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་བརྟེན་པའི་བསྒོམ་པའོ། །
【Q3 除去修】
དེས་རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་བསལ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའོ། །
【Q4 對治修（分二）】【R1 釋對治修】
གནས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འཇོག་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །
【R2 別明四種對治（分二）】【S1 列名】
ཡང་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ།
【S2 別釋】
དེ་ལ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་ནི། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། དེས་ནད་དང་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་སུན་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་གཉིས་པོ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྤོང་བའི་ཐོབ་པ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐག་བསྲིང་བའི་གཉེན་པོ་ནི་དེའི་གོང་མའི་ལམ་སྟེ། དེས་སྔོན་སྤངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐག་བསྲིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【M2 釋前所標不顯名類（分二）】【N1 解五類十一道（分二）】【O1 列略釋（分二）】【P1 列十一道名】
ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ལམ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ།
【P2 結屬】
འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཏེ། དེས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་དེས་སྒྲིབ་པ࿒སྤངས་པའི་དོན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ནི་འདིས་འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་སེམས་དང་དཔྱོད་པའི་སྒོ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱིས་ལས་སུ་རུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ནི་དེས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དབང་བྱེད་པར་གྱུར་པ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང་རྩེ་མོ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འདྲེས་པའི་ལམ་ནི་སྟོབས་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་དབང་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་ལྔ་པོ་འདིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བདེན་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་དང་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་བཟོད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཏེ། དེས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་སོ་སོ་རང་གིས་དེ་ཁོ་ནར་མངོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། དེའི་འོག་ཏུ་དེས་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་འདི་དག་གི་གོ་རིམས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་དང་དབང་པོ་ཐ་དད་པའི་ལམ་ནི་ལམ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་དཀའ་བའི་ལམ་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཞན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སླ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ཟུང་ངུ་འབྲེལ་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་ནི་དཀའ་བ་དང࿒སླ་བའི་གནས་འདི་གཉིས་ལ་སྟེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ནི་འདི་གཉིས་ཉིད་ལ་སྟེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གནས་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་བརྣབ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི࿒བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པའི་བསླབ་པའི་གནས་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་སྟེ། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སྟེ། དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་སྡུད་པའི་ལམ་ནི་དབང་པོ་གསུམ་པོ་དག་སྟེ། དེ་ལ་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོས་ནི་སྦྱོར་བ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་སྡུད་དོ། །ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྡུད་དོ། །ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོས་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་སྡུད་དོ། །
【O2 廣別釋（分五）】【P1 一切菩提分法（分二）】【Q1 總標由五門建立】
ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གྲོགས་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུས་སོ། །
【Q2 別釋（分七）】【R1 四念住（分五）】【S1 所緣】
དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་དག་དམིགས་པར࿒རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་བྱིས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཅན་རྣམས་ནི་ཕལ་ཆེར་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བར་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དེ། ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【S2 自體】
ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་དང་དྲན་པ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །
【S3 助伴】
གྲོགས་ནི་དེ࿒གཉི་ག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །
【S4 修習（分二）】【T1 釋於內等身心法修循身等觀（分二）】【U1 總標】
བསྒོམ་པ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །
【U2 別釋（分二）】【V1 釋於內等身修循身觀（分二）】【W1 釋內等身】
དེ་ལ་ནང་གི་ལུས་ནི་མིག་དང་རྣ་བ་དང་སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཏེ། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིའི་ལུས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་ཏེ། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་དང་ཕྱིའི་ལུས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་འབྲེལ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དབང་པོའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ནང་དང་ཕྱིའི་ལུས་ཏེ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྒྱུད་རྣམ་པར་གཞག་པ་བརྩོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【W2 釋修循身觀】
ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནི་ལུས་ལ་ལུས་དང་འདྲ་བར་ལྟ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་མཐུན་པར་རང་གཞིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ངེས་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【V2 釋於內等受心法修循受等觀（分二）】【W1 釋內等受（分二）】【X1 釋受】
ནང་གི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནང་གི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་རང་གི་གནས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང་གཞན་གྱི་གནས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནང་དང་ཕྱིའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【X2 例心法】
【W2 例釋循受等觀】
ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་བ་ནི་བློ་ལ་སྣང་བ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【T2 釋九種修習差別（分二）】【U1 總標】
འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཡན་ལག་གོ། །
【U2 別釋（分九）】【V1 欲】
【V2 勤】
【V3 策】
【V4 勵】
སེམས་ཞུམ་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བདག་དམན་པར་སེམས་པའི་སྒོ་ནས་སྒྱིད་ལུག་པའོ། །
【V5 勇猛】
གནོད་པས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་ནི་ཤ་སྦྲང་དང་སྦྲང་བུ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པས་ཉེན་པ་མི་བཟོད་པའོ། །
【V6 不息】
ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་འདི་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གོ་ཞེས་ཕྱིར་བཟློག་པའོ། །
【V7 正念】
【V8 正知】
ལྟུང་བས་ཡིད་ལ་གཅགས་པས་ནི་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་བཞིན་མེད་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། སྔར་བསླབ་པ་དང་འགལ་ནས་ཕྱིས་འགྱོད་པའོ། །
【V9 不放逸】
བརྩོན་པ་འདོར་བ་ནི་བག་མེད་པའི་ཉེས་པས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཇི་ལྟར་བརྩམས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མཐར་མི་འབྱིན་པའོ། །
【S5 修果】
འབྲས་བུ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་གཙང་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བ་སྟེ། མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་དང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཆོས་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་སྟེ། ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། ལུས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་གནས་ངན་ལེན་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་ལུས་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། ཕྲད་པ་ལ་སོགས་པར་སྲིད་པ་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་བས་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། བདག་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་བས་ན། བདག་ཆད་པར་འདོགས་པའི་སྒོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྲག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་དང་བྲལ་བར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་བསྒོམས་པས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【R2 四正斷（分五）】【S1 所緣】
ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོའི་དམིགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས࿒སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པའི་དམིགས་པས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། གསུམ་པའི་དམིགས་པ་ནི་གཉེན་པོ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། བཞི་པའི་དམིགས་པ་ནི་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【S2 自體】
【S3 助伴】
【S4 修習（分二）】【T1 總標】
【T2 別釋（分二）】【U1 總說】
འདུན་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བསྒོམ་པ་གནས་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །
【U2 別說（分二）】【V1 勤所依止】
དེ་ལ་གནས་ནི་འདུན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【V2 正勤等三】
གང་གི་ཚེ་ཞི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གཉེན་པོ་སྐྱོན་མེད་པ་འབའ་ཞིག་སྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་འབད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱིང་བ࿒འབྱུང་བ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས࿒འབར་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྒོད་པ་བྱུང་བ་ན་ནང་དུ་སྡུད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་བསལ་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འཇོག་པ་སྨོས་སོ། །
【S5 修果】
འབྲས་བུ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པར་ཉམས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པའི་ནི་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་སྟེ། དེས་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པའི་ནི་གཉེན་པོ࿒ཐོབ་པས་འཕེལ་བ་སྟེ། དེས་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ࿒སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【R3 四神足（分五）】【S1 所緣】
རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བྱ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གང་ཡིན་པའོ། །
【S2 自體】
【S3 助伴（分二）】【T1 總標】
【T2 別釋（分二）】【U1 第一解（分四）】【V1 欲】
འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གང་གུས་པར་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ལ་རེག་པ་སྟེ། གུས་པར་སྦྱོར་བ་ནི་འདུན་པ་དྲག་པོ་དང་རིམ་གྲོ་ཆེར་བྱས་ཏེ་སྦྱོར་བའོ༑ །
【V2 勤】
བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གང་རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ལ་རེག་པ་སྟེ། གང་རྟག་ཏུ་སྦྱོར་ཞིང་ནམ་ཡང་མི་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །
【V3 心】
སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སྔོན་གང་གི་ཚེ་རབས་གཞན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེས་སེམས་ཀྱི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་བརྟས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ལ་རེག་པའོ། །
【V4 觀】
【U2 第二解（分四）】【V1 欲】
【V2 勤】
【V3 心】
【V4 觀】
རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བསྒོམ་པ་ལ་འདུན་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ༑ །སེམས་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདིར་བརྗོད་པའི་ལུགས་ཀྱི་གོ་རིམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གང་སེམས་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ལ་རེག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ནང་དུ་འཛིན་ཞིང་ཞི་བར་བྱེད། སྡུད་པར་བྱེད། འཐོབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་ལྷག་མཐོང་གི་སྒོ་ནས་སེམས་འབར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【S4 修習（分二）】【T1 釋修八種斷行（分二）】【U1 總標列名】
བསྒོམ་པ་ནི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །
【U2 略攝為四】
སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞིར࿒རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འབད་པ་ནི་འདུན་པ་དང༌། རྩོལ་བ་དང་དད་པའོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་རྩོལ་བའི་གནས་སོ། །འདུན་པའི་རྒྱུ་ནི་དད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་ཟག་གང་ཞིག་དོན་དུ་གཉེར་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩོལ་ལོ། །དེ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ཆེས་པ་མེད་ན་དོན་དུ་གཉེར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཕན་འདོགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྟེ། དེས་ལུས་དང་སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ཏེ། དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང༌། དེ་ལ་བག་མེད་པར་གྱུར་ན་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །གཉེན་པོ་ནི་སེམས་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ཏེ། སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་བྱིང་བ་དང་རྒོད་པ་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【T2 釋二種修】
ཡང་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུད་པ་དང༌། གཡེང་བ་བཞི་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་དེ་ལ་སྡུད་པའི་གཞི་ནི་ལྷག་མཐོང་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ལེ་ལོའི་སྒོ་ནས་བྱིང་བར་འགྱུར་རོ། །གཡེང་བའི་གཞི་ནི་མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྒོད་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་མི་འཛིན་ཏོ། །སྡུད་པ་ནི་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནང་དུ་ཞུམ་པའོ། གཡེང་བ་ནི་སྡུག་པའི་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་སྒོ་ནས་ཡུལ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འཕྲོ་བའོ། །ཞུམ་པ་མེད་པ་དང་མཐུན་པའི་སྒོམ་པ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ལ་རྣམ་པར་བལྟ་བའོ། །གཡེང་བ་མེད་པ་དང་མཐུན་པ་ནི་སྐྲ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ལ་མི་གཙང་བར་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །དེ་གཉི་ག་དང་མཐུན་པ་ནི་སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་བདག་གི་འདུན་པ་ཧ་ཅང་ཡང་ཞུམ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཧ་ཅང་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ནང་དུ་བསྡུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་ཏུ་གཡེང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་མ་དང་སྔ་མའི་འདུ་ཤེས་དང༌སྟེང་དང་འོག་གི་འདུ་ཤེས་སུ་བྱའོ་སྙམ་པ་དང༌། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་སེམས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མེད་པས་སྣང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྒོམ་པར་བྱའི་བདག་གི་སེམས་མུན་པ་ཅན་གྱི་ཚུལ་དུ་ནི་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། །
【S5 修果（分三）】【T1 第一種果】
འབྲས་བུ་ནི་
【T2 第二種果】
ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་
【T3 第三種果】
ཡོན་ཏན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【R4 五根（分五）】【S1 所緣】
དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཏེ། བདེན་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པས་དེའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【S2 自體】
【S3 助伴】
【S4 修習（分五）】【T1 信】
【T2 精進】
【T3 念】
【T4 定】
【T5 慧】
【S5 修果（分二）】【T1 第一種果】
འབྲས་བུ་ནི་དེའི་དབང་གིས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེ་བ་དང༌།
【T2 第二種果】
དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དོ། །
【R5 五力（分二）】【S1 例同五根】
【S2 顯差別義】
སྟོབས་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་དང་མཐུན་ནོ། །འབྲས་བུ་ལ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་དེ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། མ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྲབས་པས་ལྷག་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་གིས་དམིགས་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མཐུན་དུ་ཟིན་ཡང་མི་བརྫི་བའི་དོན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་ཉིད་དོ། །
【R6 七覺支（分五）】【S1 所緣】
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་གི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【S2 自體（分二）】【T1 總列】
ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བདུན་ནོ། །
【T2 別釋（分二）】【U1 分釋前四覺支】
དེ་ལ་དྲན་པ་ནི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་བགྲོད་པ་ཇི་སྲིད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【U2 合釋後三覺支（分二）】【V1 釋立支】
ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བཏང་སྙོམས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ།
【V2 釋所以】
དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་གནས་ངན་ལེན་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་གནས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S3 助伴】
【S4 修習（分二）】【T1 標舉四門修習】
བསྒོམ་པ་ནི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས࿒པ་སྟེ།
【T2 以四句屬配四諦】
ཚིག་འདི་དག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ནི་དེ་ལས་དབེན་བ་ཚོལ་བས་སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་པ་ནི་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲིད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བར་དམིགས་པ་ནི་དེ་དང་བྲལ་བ་ཚོལ་བས་དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་དམིགས་པ་ནི་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འདོད་པས་དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་གནས་པའོ༑ །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་ནི་དེས་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་དམིགས་པ་ནི࿒བསྒོམ་པ་ཚོལ་བས་དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །
【S5 修果】
འབྲས་བུ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【R7 八聖道支（分五）】【S1 所緣】
ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་བདེན་པ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་དོ། །
【S2 自體（分二）】【T1 標】
ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སོ། །
【T2 釋（分六）】【U1 正見】
དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་ཇི་ལྟར་མྱོང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ངེས་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【U2 正思惟】
ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཞན་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་ཇི་ལྟར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་བཞག་ནས་ངག་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【U3 正語正業正命】
ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་ནི་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་དག་གི་རྟོགས་པ་དང་ལྔན་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞན་དག་གིས་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ངག་གིས་ནི་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པར་འདྲི་བ་དང་ལུང་སྟོན་པ་འབེལ་བའི་གཏམ་གཏན་ལ་འབེབས་པས་དེའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པའི࿒ལམ་གྱི་མཐས་ནི་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པར࿒རྣམ་པར་ཤེས་སོ༑ །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བས་ནི་ཇི་ལྟར་གནང་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་མཐུན་པས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཚོལ་བས་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་རྣམ་པར࿒དག་པར་རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །
【U4 正精進】
ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བས་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོར་བའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྷག་མ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【U5 正念】
ཡང་དག་པའི་དྲན་པས་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་ཡང་དག་པའི་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མ་བརྗེད་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བྱིང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【U6 正定】
ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་པའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【S3 助伴】
【S4 修習】
བསྒོམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བཞིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དབེན་པ་ལ་གནས་པ་བསྒོམ་པ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །ལམ་དང་ཆོས་ཀྱི་གནས་རྣམས࿒ཀྱི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【S5 修果】
【P2 四種正行（分二）】【Q1 標】
【Q2 釋】
【P3 四種法跡（分二）】【Q1 標】
【Q2 釋】
【P4 奢摩他毗缽舍那（分三）】【Q1 明奢摩他九種住心】
ཞི་གནས་ནི་སེམས་གནས་པ࿒རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་རྣམས་ལས་ཕྱིར་བླན་ནས་ནང་དུ་མི་གཡེང་བར་གང་དང་པོ་ཉིད་དུ་སེམས་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་འཇོག་པའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་གཡོ་བ་རགས་པ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ࿒ཉེ་བར་བརྟགས་པ་དེ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་རྒྱུན་གྱི་ཚུལ་དང་ཕྲ་བར་བྱེད་པས་མངོན་པར་བསྡུས་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་འཇོག་པའོ། །བརྗེད་ནས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཕྱིར་བཀུག་པ་སྟེ། བརླན་ཏེ་འཇོག་པའོ། །སེམས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མི་འཕྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་ཉེ་བར་འཇོག་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྒྱུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སེམས་རབ་ཏུ་འཕྲོར་མི་སྟེར་བ་ནི་དུལ་བར་བྱེད་པའོ། །སེམས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བས་འཕྲོར་མི་སྟེར་བ་ནི་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །བརྗེད་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ན་དེ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་སྐབས་མེད་ཅིང་བར་ཆད་མེད་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན࿒རྒྱུན་དུ་བརླན་ཏེ་འཇོག་པ་ནི་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུན་གཡེང་བ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ནི་མཉམ་པར་འཇོག་པའོ། །
【Q2 明毗缽舍那四種觀行】
ལྷག་མཐོང་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དཔྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་ལ་དམིགས་པའམ། །མཁས་པ་ལ་དམིགས་པའམ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའང་རུང་སྟེ། ཇི་སྙེད་ཡོད་པས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཤེས་རབ་དང་བཅས་པས་མཚན་མར་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །
【Q3 合解（分二）】【R1 標】
ཡང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྟེན་ནས་ལམ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
【R2 釋（分四）】【S1 第一類】
【S2 第二類】
【S3 第三類】
【S4 第四類】
ལམ་བཞི་བསྟེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཞི་གནས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་འདུག་བཞིན་དུ་སེམས་འཇོག་པ་ནས་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་བར་དང༌། ལྷག་མཐོང་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིས་དེ་བཞིན་དུ་འདུག་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནས་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའི་བར་དུའོ། །གཉིས་པ་ནི་དེ་ལས࿒ཟློག་པར་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི་གཉི་ག་མ་ཐོབ་པ་སྟེ་གཉི་ག་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ཐོས་པ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཞི་གནས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །བཞི་བ་ནི་གཉི་ག་ཐོབ་པའོ། །
【P5 三無漏根（分二）】【Q1 標】
【Q2 釋（分三）】【R1 未知當知根】
མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་བསྡུས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ནི་སྦྱོར་བའི་དུས་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་མཆོག་འདོད་པས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་སྲིད་པས་དབང་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པས་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །
【R2 已知根】
དབང་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སློབ་པའི་ལམ་དེ་ལ་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔོན་མ་མཐོང་བའི་ཤེས་བྱ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【R3 具知根】
ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་མ་རྟོགས་པར་དབང་པོ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་དེ་དག་ཉིད་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་དབང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【N2 釋修義（分二）】【O1 釋依初靜慮道修欲繫善根】
【O2 例釋依一切上地道修下善根】
བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་འདི་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གོང་མའི་ས་པའི་ལམ་ལ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པ་ན་ས་འོག་མའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱང་བསྒོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་དབང་འབྱོར་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་འབྱོར་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་དབང་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【J5 究竟道（分二）】【K1 問】
མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་ནི་
【K2 答（分二）】【L1 總標（分二）】【M1 例諸究竟道法】
གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་
【M2 別釋十無學法】
【L2 別解（分八）】【M1 一切麤重】
དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་བརྗོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལས་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཡང་དང་ཡང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ནི་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །ལས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལུས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མི་བཟད་ཅིང་རྒྱུན་རིང་བའོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ལམ་གྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མི་མཐུན་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཐོབ་པའོ། །སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཉིད་དོ། །རྟོག་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་གགས་བྱེད་པ་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཉིད་དོ། །ཟས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཟ་ཧ་ཅང་ཉུང་བ་དང་མང་དུ་ཟོས་པས་སྦྱོར་བའི་འོས་སུ་མ་གྱུར་བ་ཉིད་དོ། །འཁྲིག་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་ཕྲད་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་གཉིད་ལས་གྱུར་བའི་ལུས་སེམས་པོ་ཉིད་དོ། །ནད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཁམས་མ་སྙོམས་པ་ལས་གྱུར་བའི་ཉམས་རབ་ཏུ་མི་བདེ་བ་ཉིད་དོ༑ །རྒ་བའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལས་གྱུར་པའི་དབང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །འཆི་བའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་འཆི་བ་ན་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་འཁྲུག་པའོ། །ཡོངས་སུ་ངལ་བའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཧ་ཅང་འགྲོ་བ་ལས་གྱུར་པའི་ལུས་དུབ་པའོ། །གནས་ངན་ལེན་བསྟན་པ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་དང་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །གནས་ངན་ལེན་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་དུ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི། །མཐར་གྱི་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ༑ །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་ངན་ལེན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་རྒྱུན་བཅད་པ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རྣམས་རྒྱུན་བཅད་དེ། དྲན་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུས་འདི་ལྟར་དེའི་སྒོ་དང་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྤས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བསྲུངས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ༑ །
【M2 繫得】
【M3 離繫得】
【M4 金剛喻定（分二）】【N1 出體】
རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མཐའི་སྤོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 釋（分二）】【O1 以二道釋（分二）】【P1 總標】
【P2 別釋】
【O2 以四義釋（分二）】【P1 標】
ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་བར་ཆད་མེད་པ་སྟེ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྱོད་པས་རབ་ཏུ་ཕན་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཕིགས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕིགས་པས་སྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རོ་གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【P2 引經證】
དེའི་དོན་དང་འདྲ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དཔེར་ན་བྲག་ཆེན་པོ་མ་གྲུམ་པ་སེར་ཀ་མེད་པ་ཁོང་སྟོང་མ་ཡིན་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ཤིན་ཏུ་མཁྲེགས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །
【M5 無間轉依（分二）】【N1 標】
གནས་མ་ལུས་པར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ།
【N2 釋】
མི་སློབ་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་སེམས་ཀྱི་གནས་གྱུར་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་གློ་བུར་གྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བས་གནས་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད࿒དུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ལམ་གྱི་གནས་གྱུར་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་སྔ་མ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། བྱ་བའི་ལྷག་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པར࿒གྱུར་པར་བསལ་བ་གསལ་བ།དེའི་ཚེ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གནས་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་གནས་གྱུར་པ་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་བག་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M6 盡智】
ཟད་པར་གྱུར་ནས་ཤེས་པའམ། ཡུལ་དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མ་ལུས་པར་སྤངས་ནས་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་གནས་སྐབས་ན་རྒྱུ་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【M7 無生智】
དེ་བཞིན་དུ་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་ནས་ཤེས་པའམ། ཡུལ་དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་གཞན་ལ་དམིགས་པ་ཡང་ཡིན་པའོ། །ཡང་ན་གང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བར་དམིགས་པ་དེ་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【M8 十無學法】
མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མི་སློབ་པའི࿒ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་འཚོ་བ་རྣམས་ནི་མི་སློབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་རྟོག་པ་དང་རྩོལ་བ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོའོ། །
【G3 辨四行相（分二）】【H1 總標】
ཡང་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་མཚན་ཉིད་བཞིའོ། །
【H2 別釋（分四）】【I1 道相】
དེ་ལ་འདིས་དེ་ཁོ་ནའི་ལམ་ཚོལ་བས་ལམ་མོ། །
【I2 如相】
རིགས་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པས་རིགས་པའོ། །
【I3 行相】
དེ་ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཉེས་པས་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པ་དེ࿒ཁོ་ན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ལ་འཇོག་པས་སྒྲུབ་པའོ། །
【I4 出相】
ངེས་པར་འབྱུང་བའི་གནས་རྟག་པ་བརྟན་དུ་བར་འགྲོ་བས་ངེས་པར་འབྱིན་བ་ཞེས་བྱའོ། །
【E3 問答分別十六行世出世間有何差別（分二）】【F1 問答世出世行差別（分二）】【G1 問】
སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡོད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་དེ།
【G2 答（分二）】【H1 標三因】
【H2 釋（分二）】【I1 世間行】
དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་ལེགས་པར་མ་ཞུགས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་མ་རྟོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡོད་པ་དང༌། མངོན་པར་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་སྤྲོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ༑ །
【I2 出世間行】
བཟློག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ལེགས་པར་ཞུགས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མེད་པར་གྱུར་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ། །
【F2 釋出世行無分別而善悟入（分二）】【G1 約無常行釋】
དེ་དག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ན་ཇི་ལྟར࿒ཤེས་བྱ་ལ་ལེགས་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་ཞེ་ན།
【G2 例餘行】
འདི་ལྟར་འདི་དག་ལ་གནས་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་དོན་མཐོང་ཞིང་མངོན་དུ་མྱོང་གི །མི་རྟག་གོ་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་སྤྲོས་པའི་སྒོ་ནས་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བདེན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པའོ࿒། །
【D2 法品（分二）】【E1 問】
ཆོས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལ་
【E2 答（分二）】【F1 明三乘通法（分三）】【G1 因前所詮諦理辨能詮教法（分二）】【H1 明十二分教（分二）】【I1 總標】
ཆོས་ནི་གསུང་རབ་ཏུ་གཏོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཏེ།
【I2 別釋（分十二）】【J1 契經（分二）】【K1 正釋】
དེ་ལ་མདོའི་སྡེ་ནི་གང་བཞེད་པའི་དོན་སྨོས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྐྱང་བར་གསུངས་པའོ། །
【K2 因解如來說法十利】
ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཞེད་པའི་དོན་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། མ་གསུངས་ཤེ་ན། སྨས་པ། ཕན་ཡོན་བཅུ་གཟིགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྨོས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་གཞག་པར་སླ་བ་ནི་སྟོན་པས་གོ་བར་བྱ་བའི་དོན་རྣམ་པ་མང་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མདོར་བསྡུས་ཏེ། ཚེགས་ཆུང་ངུས་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་སླ་བ་ནི་ཚིག་ཉུང་ངུས་དོན་ཆེན་པོ་རྒྱས་པར་གོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྟེ། འཇོག་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉེན་པས་ཀྱང་གཟུང་སླ་བའོ། །ཆོས་ལ་གུས་པས་མྱུར་དུ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་འདི་དག་བསྒོམས་པས་ཤེས་པར་བྱ࿒བ་ཡིན་པར་རྟོགས་ནས་གུས་པ་སྐྱེས་པ་ཆོས་དེ་ལ་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱུར་དུ་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་དེ་ལྟར་གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱ་བ་སྦྱོར་བའི་ཤེས་རབ་རྣོ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པ་ནི་བསྟན་པ་ལ་ལེགས་པར་རྣམ་པར་གནས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དད་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་མཆོག་ལ་རེག་པ་ནི་དགོངས་པའི་དོན་རྩོལ་བ་ཆེན࿒པོས་བསམས་ནས་རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབེལ་བའི་གཏམ་གྱིས་གཏན་ལ་འབེབས་པས་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་མགུ་བར་བྱེད་པ་ནི་དོན་ཟབ་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་མཁས་པ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་སྟེ། འདིའི་སྙན་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཐ་མ་འདི་གཉི་ག་བསྡུས་ཏེ་ཕན་ཡོན་གཅིག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །
【J2 應頌（分二）】【K1 第一義】
【K2 第二義】
ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ནི་ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་སྟེ། དེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་དགོངས་པ་ལུང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J3 記別（分二）】【K1 第一義】
【K2 第二義】
【J4 諷誦】
【J5 自說】
ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ནི་གང་ཡི་རངས་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་ཆོས་དེ་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【J6 緣起（分二）】【K1 第一義】
གླེང་གཞིའི་སྡེ་ནི་གང་ཟག࿒འགའ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་དང༌།
【K2 第二義】
བྱུང་བ་དང་བཅས་པའི་བསླབ་པ་བཅས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞི་འདི་དང་སྐབས་འདི་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །
【J7 譬喻】
རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ནི་དཔེ་དང་བཅས་པར་གསུངས་པ་སྟེ། དེས་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མངོན་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【J8 本事】
【J9 本生】
【J10 方廣（分二）】【K1 總出體】
【K2 釋異名（分二）】【L1 標三名】
【L2 問答辨（分三）】【M1 方廣】
【M2 廣破】
【M3 無比】
ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་འཐག་བ་དང༌། མཚུངས་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བདུན་ལ་དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་བསྐྱང་དུ་མེད་པའི་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཆེན་པོ་གསུམ་དུ་དཀའ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཐོབ་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་གྲངས་མེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཆེན་པོ་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J11 希法】
【J12 論議】
གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་ནི་གང་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བཤད་པའོ། །
【H2 明三藏相攝及建立義（分三）】【I1 三二藏相攝（分二）】【J1 明三二藏】
【J2 明教藏相攝】
གླེང་གཞིའི་སྡེ་ནི་བྱུང་བ་དང་བཅས་པའི་བསླབ་པ་བཅས་པ་གསུངས་པ་བསྡུས་པ་ནི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་འཁོར་དུ་རིགས་པར་བྱའོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དུ་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་གྱི་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཉི་གའི་ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །
【I2 建立三藏所因（分二）】【J1 問】
【J2 答（分三）】【K1 第一釋】
ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཉེན་པོར་ནི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་སོམ་ཉི་བྱུང་བ་བཅད་པའི་ཆེད་དུ་མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་གཉེན་པོར་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སོག་འཇོག་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བ་དང༌། བརྒྱ་སྟོང་རི་བའི་གོས་ལ་སོགས་པ་གནང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་གཉིས་ནི་འདོད་པ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། བདག་དུབ་པའི་མཐའོ། །རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེར་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 第二釋】
ཡང་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ལ་བརྟེན་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་བྱང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་དེ་རྒྱས་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བསྒྲུབ་སྟེ། དེར་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྔོམ་པའི་བསླབ་པའི་ལམ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་འགྲུབ་སྟེ། དེར་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཐབས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་སྡེ་སྣོད་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །
【K3 第三釋】
ཡང་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཚིག་དང་དོན་ལ་བྱང་བར་བྱེད་དོ། །འདུས་བ་ལ་བརྟེན་ནས་གཉི་ག་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ནི་བསླབ་པ་སྒྲུབ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་དོན་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་པས་གཞིའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕན་ཚུན࿒འབེལ་བའི་གཏམ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པས་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེར་ཆོས་རྣམ་པ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བྱང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སྐབས་སུ་གནས་བརྟན་ཀུན་དགའ་བོས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གང་དག࿒གཟུང་བ་རྣམས་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཅིག་གི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ། གྲངས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གྲངས་སྟོང་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བརྗོད་ཅེ་ན། ཕུང་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྟོང་སྟོང་རྣམ་པར་གཞག་པའི࿒དགོངས་པ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཅིག་ལ་སོགས࿒པ་བསྐྱེད་ན་གྲངས་བཅུར་འགྱུར་རོ། །བཅུར་བསྐྱེད་ན་གྲངས་བཅུར་འགྱུར་རོ། །གྲངས་སྟོང་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ནི་གྲངས་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ཡིན་པར་བལྟའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ནི་སྟོང་ངོ༌། །སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ནི་འབུམ་མོ། །འབུམ་ཕྲག་བརྒྱ་ནི་བྱེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲངས་གོང་མ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བརྒྱ་དང་བཅུ་པོ་འདི་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གདོན་མི་ཟ་བར་གཞིར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་བསྡུས་ན་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གཅིག་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །བགྲད་པའི་ཚུལ་འདིས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི࿒བཞི་སྟོང་གི་ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་དང་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུར་འགྱུར་རོ།། །།
【G2 乘前所辨以顯能所緣行法（分二）】【H1 明資糧位（分三）】【I1 辨三藏法能緣之體（分二）】【J1 問】
བམ་པོ་བདུན་པ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་འདི་དག་གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཞེ་ན།
【J2 答】
ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེའི་ཞར་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ལས་བརྩམས་ཏེ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །
【I2 辨於法能緣行相事（分二）】【J1 引經四義】
【J2 別釋之】
དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ནང་ནས་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་གང་ཞེ་ན། མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མིང་དང་ཚིག་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྣམ་པ་ནི་གང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་ནི་གཞན་ལས་རྣམ་པར་རིག་པ་དང་དྲན་པ་དང་བག་ཆགས་སོ༑ །དེ་ལ་བཤད་པའི་དུས་ན་གཞན་ལས་རྣམ་པར་རིག་པ་གནས་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་སྒྲ་ལས་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་འོག་ཏུ་དྲན་པ་གནས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་གོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བག་ཆགས་གནས་ཏེ། དེའི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མེད་ཀྱང་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཕྱིས་སྣང་བར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་གཅིག་གི་གྲོགས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའོ། །
【I3 別顯於法所緣差別（分二）】【J1 問】
ཆོས་ལ་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་
【J2 答（分二）】【K1 標】
ཁྱབ་པའི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །
【K2 釋（分二）】【L1 釋徧滿所緣定止觀體（分三）】【M1 標列】
ཁྱབ་པའི་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །
【M2 別釋（分四）】【N1 有分別影像所緣】
དེ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གང་གཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །
【N2 無分別影像所緣】
དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། ࿒དེ་ཁོ་ནའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའོ། །
【N3 事邊際所緣（分二）】【O1 標】
【O2 釋（分二）】【P1 盡所有性】
ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་འདི་དག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་གང་ཞེས་བྱ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །
【P2 如所有性】
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ནི་རྣམ་པ་འདི་དག་ཏུ་དེ་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་བདེན་པའི་སྒོ་ནས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དེ་དག་ཉིད་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནས་ལམ་གྱི་བར་དུའོ། །རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་བཞིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པར་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྡོམ་གྱི་སྐབས་ཀྱིས་ན་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་བཞི་བ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་རྣམ་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ན་སྟོང་བ་ཉིད་ནས་མཚན་མ་མེད་པའི་བར་དུའོ། །
【N4 所作成就所緣】
དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་གནས་གྱུར་པ་གྲུབ་པ་སྟེ། གནས་གྱུར་པ་ལ་དམིགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྣང་བ་ཉིད་དོ། །
【M3 明如所有性中十六行與三解脫相攝】
ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྡུད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་ནང་ནས་གཉིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ། སྟོང་པའི་རྣམ་པ་དང༌། བདག་མེད་པའི་རྣམ་པའོ། །དྲུག་ནི་སྨོན་པ་མེད࿒པའི་རྣམ་པ་སྟེ། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་བརྒྱད་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་མཚན་མར་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 釋後三所緣明正修行（分三）】【M1 淨行所緣初位修】
སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་དམིགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཤས་ཆེ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【M2 善巧所緣中位修（分二）】【N1 總標】
【N2 逐難釋（分二）】【O1 處非處善巧應云何觀】
【O2 緣起善巧與處非處善巧差別】
མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་དུ་འབྱིན་ཏེ། འདི་དག་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བར་མ་ཡིན་ཞིང་དབང࿒ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པའོ། །ཆོས་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【M3 淨惑所緣後位修】
ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བའི་དམིགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ས་འོག་མ་དང༌། གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་རགས་པ་དང་ཞི་བ་ཉིད་དེས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམ་པར་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ནི་བསྡུ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །སྤྲོས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་སྟེ། དེས་བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H2 明加行位（分三）】【I1 明加行位方便即四道理（分二）】【J1 標】
མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དཔྱད་པ་དང་འབྲེལ་བས་རིག་པ་བཞིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས࿒དེ་དཔྱད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J2 釋（分四）】【K1 觀待道理】
དེ་ལ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ནི་གང་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བ་ན་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ནས་ས་བོན་དང་དུས་དང་ཆུ་དང་།ཞིང་རྣམས་ལ་ལྟོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། དོན་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【K2 作用道理】
བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་ལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོའོ༑ །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དམིགས་པའི་དངོས་པོའོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་དོ། །གསེར་མགར་ལ་སོགས་པའི་ལག་བཟོ་བ་རྣམས་ནི་གསེར་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【K3 證成道理】
གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་དོན་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་གྱིས་བསྡུས་པ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བར་དམ་བཅས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པའོ། །
【K4 法爾道理】
ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མེས་ནི་ཚིག་ཆུས་ནི་འདྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་གྲགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་འབྱོར་ལྡན་མིག་ནི་རྟག་པ་ནས་བདག་གི་བའི་བར་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདིའི་རང་བཞིན་ནི་འདིའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །
【I2 正明四加行（分二）】【J1 四尋思（分二）】【K1 問】
【K2 答（分二）】【L1 標】
【L2 釋（分四）】【M1 名尋思】
མིང་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ནི་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་དཔྱོད་པའོ། །
【M2 事尋思】
དངོས་པོ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པར་གང་རྟོག་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【M3 自體假立尋思】
ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདོགས་པ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ནི་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འབྲེལ་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདོགས་པ་ཙམ་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འབྲེལ་བ་ནི་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་ཐ་སྙད་ལ་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་ཐོས་པས་དེའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་དམིགས་ན་ཡང་དེ་བརྗོད་པ་ལ་རྟོགས་པ་འབྱུང་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་འབྲེལ་བར་གྲགས་པ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ནི་དེ་བརྗོད་པ࿒ཤ་སྣ་གུ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པར་གང་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདོགས་པ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །
【M4 差別假立尋思】
ཁྱད་པར་དུ་འདོགས་པ་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ནི་གང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འབྲེལ་བ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བླ་ན་ཡོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོགས་པ་ཙམ་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའོ། །
【J2 四如實智（分二）】【K1 問】
【K2 答（分二）】【L1 標】
ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཞི་ནི་ཇི་ལྟར་ཀུན་དུ࿒བརྩལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མིང་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །
【L2 釋（分四）】【M1 名尋思所引如實智】
【M2 事尋思所引如實智】
【M3 自體假立尋思所引如實智】
【M4 差別假立尋思所引如實智】
【I3 明五瑜伽通前方便根本二加行位能入見道（分二）】【J1 問】
ཆོས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བར་བརྩོན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ནི་
【J2 答（分二）】【K1 標】
རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། གཞི་ལ་སོགས་པའོ། །
【K2 釋（分五）】【L1 持】
དེ་ལ་གཞི་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཅི་འདྲ་བར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་གནས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཚོགས་བསགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གང་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ཐོས་པས་བཟུང་བའོ། །
【L2 任（作）】
བསྐྱེད་པ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་མང་དུ་ཐོས་པ་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་དོན་སེམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་འཛིན་པའོ། །
【L3 鏡】
མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་དེ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་སྟེ། ཤེས་བྱའོ་དངོས་པོ་དང་མཐུན་པ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདིའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ཉིད་ནི་དེས་ཤེས་བྱའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【L4 明（分二）】【M1 正釋】
སྣང་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པར་ཤེས་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་འདི་ལ་བརྩོན་པ་མི་དམིགས་པ་ལ་རེག་ཅེ་ན༑ བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཚར་ཕྱིན་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་སྟེ། དེ་དེ་ལྟར་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་གཟུགས་བརྙན་གང་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་གཏན་དུ་བྱེད་དོ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་དེ་ལས་དེ་གཞན་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ནས་གཟུགས་བརྙན་དེ་ལ་ཡུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་བཟློག་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་རང་གི་འདུ་ཤེས་ཙམ་དུ་འཛིན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རང་གི་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་བའི་ཕྱིར་སེམས་ནང་དུ࿒གནས་པར་གྱུར་པས་གཟུང་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར࿒རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཟུང་བ་མེད་པས་འཛིན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་དེ་ཡང་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སོ་སོ་རང་ལ་དེ་གཉི་གའི་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་དང་བྲལ་ནས་དམིགས་པ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །
【M2 引經證】
དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་གཞག་པ། །ཡིད་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བས་ན༑ །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །
【L5 依】
གནས་ནི་གནས་གྱུར་པ་སྟེ། གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་ཡོངས་སུ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་ས་འདི་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གཞི་ལ་སོགས་པ་བཞིས་ནི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཐ་མ་གཅིག་གིས་ནི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །
【G3 合辨文義等善巧（分二）】【H1 明善巧（分五）】【I1 問答法善巧】
གནས་བརྟན་ཀུན་དགའ་བོས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཆོས་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་མྱུར་དུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པའི་མདོ་དེ་ལ་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་གིས་མྱུར་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ལ་མཁས་པས་མྱུར་དུ་འཛིན་ཞེ་ན། མང་དུ་ཐོས་པས་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཕལ་ཆེར་ལྕིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I2 問答義善巧】
དོན་ལ་མཁས་པས་མང་དུ་འཛིན་ཏེ། ཆོས་མངོན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་གྱི་གཞིའི་སྐབས་སུ་ཚིག་ལེའུ་མང་དུ་བཟླུམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I3 問答文善巧】
【I4 問答詞善巧】
ཡི་གེ་ལ་མཁས་པ་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ལ་མཁས་པས་ནི་ཚིག་དང་དོན་མ་ནོར་བར་འཛིན་པས་ལེགས་པར࿒ཟིན་པར་འཛིན་ཏེ། ངེས་པའི་ཚིག་བཟང་པོའི་ཡི་གེ་ཤེས་པ་དང་། བདག་གོ་ཞེས་ཡུལ་གྱི་མིའི࿒ངེས་པའི་ཚིག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །
【I5 問答前際後際密意善巧】
སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་དགོངས་པ་ལ་མཁས་པས་ནི་ཟིན་པ་ཆུད་མི་གཟོན་ཏེ། སྔོན་ཟིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིས་འབྱུང་བར་བྱ་བར་ཤེས་ཏེ། དགོངས་པ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དེའི་སྙིང་པོ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H2 明住法（分二）】【I1 問】
【I2 答（分二）】【J1 釋住不住法（分二）】【K1 不名住法】
【K2 住法】
བཙུན་པ་ཆོས་ལ་གནས་པའི་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་དེར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ནི་རིལ་གྱིས་བྱེད་ན་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཡིན་གྱི། སྦྱོར་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །
【J2 因釋聞思修（分二）】【K1 釋聞思】
དེ་ལ་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། བཤད་པ་མང་བ་དང་། རྟོག་པ་མང་བ་དེ་འབའ་ཞིག་ནི་ཐོས་པ་དང་སེམས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། བསྒོམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་བོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །
【K2 釋修（分二）】【L1 總標】
གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཐོས་པ་དང་སེམས་པ་ལ་མ་བརྟེན་པར་བསྒོམ་པ་འབའ་ཞིག࿒ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཡང་ཆོས་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་གནས་པའི་དགེ་སློང་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཅི་ནས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་གཉི་ག་ལ་གནས་པས་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལ་དགེ་སློང་མདོའི་སྡེ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེའི་ཆོས་ཀུན་ཆུབ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་བཀའ་སྩལ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་མི་འདོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་མི་འདོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྦྱོར་བ་དང་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པས་བསྒོམ་པ་ལས་འབྱུང་བ་བསྟན་ཏོ། །
【L2 別釋】
ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཆུད་པ་དང་གུས་པར་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །མ་ལོག་པར་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་ནི་ནང་དུ་སེམས་ཞི་གནས་སུ་བྱེད་པ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏེ་དེའི་རོ་མི་མྱང་བ་དང༌། གང་དུ་ཞི་གནས་ལ་སྦྱོར་བས་མི་འདོར་བར་བལྟའོ། །
【F2 明菩薩別法（分六）】【G1 明名體（分二）】【H1 明方廣體（分二）】【I1 問方廣為波羅蜜多藏】
ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན།
【I2 答方廣說波羅蜜多九義】
དེར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་བསྟན་པ་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་རྣམ་པར་ངེས་པའི་བར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གྲངས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བགྲང་བའི་གྲངས་དང༌། དེ་ཙམ་གྱི་གྲངས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བགྲང་བའི་གྲངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་གཉིས་གསུམ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉིད་དེ། མི་མང་མི་ཉུང་བ་ནི་དེ་ཙམ་གྱི་གྲངས་སོ། །མངོན་པར་མཐོ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ༑ ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་། བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ཕྱོགས་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །བཟོད་པས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཕྱོགས་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ངེས་པར་ལེགས་པའི་ལམ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བའི་ཐབས་དང་། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཏེ། འདི་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངེས་པར་ལེགས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐབས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདས࿒པ་ལ་གནས་པ་ལས་བཟློག་སྟེ། འཁོར་བ་ན་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །འཁོར་བ་ན་གནས་པ་ལས་བཟློག་སྟེ། དེར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་གསུམ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་པའི་ཐབས་སོ། །གསུམ་ནི་དེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཐབས་ཏེ། སྔ་མའི་ཚུལ་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་མོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་གནོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་འཇོམས་སོ། །སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་ཏེ། དེ་ལ་སྦྱིན་པས་ནི་བྱང་ཆུང་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཕན་འདོགས་པས་རྗེས་སུ་འཛིན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ཕོངས་པ་དང༌། གནོད་པ་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལོགས་སྤྱོད་དང་ལུས་དང་སེམས་ལ་གནོད་པ་མི་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པས་ནི་ཕོངས་པ་དང་གནོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་རྗེས་སུ་འཛིན་ཏོ། །གཞན་དག་གིས་བདག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པ་ལ་མི་མཇེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གསུམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ࿒རྣམ་པར་མ་མནན་ཡང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་གནོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་འཇོམས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་ཞེ་ན། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྙིང་རྗེ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་སེམས་ཀྱིས་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ལ་ལུས་དང་དག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་རིགས་དང་། སྨོན་ལམ་དང༌། བསམ་པ་དང་དངོས་པོ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་ནི་རིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྨོན་ལམ་མོ། །སྙིང་རྗེ་སྔོན་དུ་གཏོང་བའི་སེམས་ནི་བསམ་པའོ། །བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་དངོས་པོའོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང་། རྗེས་སུ་བསྲུང་བ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང༌། དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ་ཞེས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་དབང་འབྱོར་བ་ལ་སེམས་ཀྱི་གནས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི࿒ལས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་དབང་འབྱོར་པ་ལ་གང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ཐམས་ཅད་ནི་སྦྱིན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་སྦྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་བརྩམས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྩོམ་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང༌། སྐུ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྩོམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། འབྱུང་བ་དང་བྱུང་བ་དེར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུད་ལ་བག་ཆགས་སུ་བསྒོས་ཏེ། དེ་ལས་ཕི་མ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ༑ །གང་གི་ཚེ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུས་རྒྱུ་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གོ་རིམས་ནི་འོག་མ་འོག་མ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་གོམས་པས། ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕུང་པོ࿒ཆེན་པོ་ཡང་སྤངས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བ་ནི་གཤེ་ཡང་བདག་གིས་སླར་གཤེ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་འགྱུར་རོ། །གྲང་བ་ལ་སོགས་པ་བཟོད་པ་ནི་དེའི་གཞི་ལས་སྦྱོར་བ་མི་ཉམས་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་མཐའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་བསམ་གཏན་བསྒྲུབ་བོ། །བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཏེ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པོ། །ཡང་གོང་མ་གོང་མ་ནི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྦྱིན་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །འདི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་སྦྱིན་པས་ཕན་བཏགས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལེན་པ་པོ་དེ་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང་བྲལ་བར་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་བདེ་བར་སྦྱོར་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཞན་གནོད་པར་བྱེད་པ་དག་གིས་བསླབ་པའི་གཞི་མི་འདྲལ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་སྤྲོ་བའི་སྟོབས་ཀྱི་ཆེད་དུ་འཁོར་བ་ཁས་བླངས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བདེ་བླག་ཏུ་བཟོད་པས་བཟོད་པ་རྣམ་པར་དག་གོ། །བསམ་གཏན་པ་ནི་བདེ་བ་དང་བཅས་པ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཅས་པར་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བས་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པར་དག་གོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་ནང་དུ་ཞི་བར་བྱེད࿒པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་འཕེལ་བས་བསམ་གཏན་རྣམ་པར་དག་སྟེ༑ ཤེས་རབ་མེད་ལ་བསམ་གཏན་མེད། །ཅེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་རགས་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ཐོག་མར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་རགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་བས་བསམ་གཏན་རགས་པའི་བར་དུའོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཕྲ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་རྣམ་པར་གཞག་གོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་དང༌། ཡུན་རིང་དུ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ནི་གནོད་པས་ཀུན་ཏུ་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་སྦྱིན་པ་མི་ཟད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བསྟན་པ། བཙུན་པ་ཤར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡང་མི་ཟད་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ࿒ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ࿒སྦྱང་བ་ཡང་ཚད་མེད་པ་སྟེ། ཚེ་དང་སྤོབས་པ་དང་བདེ་བ་དང་སྟོབས་དང་ཁ࿒དོག་ཉེ་བར་བརྟན་པའི་ཕྱིར་ཟས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཟས་སྦྱིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྲེད་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བཏུང་བ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་བཏུང་བ་སྦྱིན་པའོ། །བདེ་བ་དང་འབྱོར་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། །བཞོན་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་བཞོན་པ་སྦྱིན་པའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་མདོག་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་གོས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་གོས་སྦྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྷའི་སྦྱན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མར་མེ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མར་མེ་སྦྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྷའི་སྙན་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སིལ་སྙན་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སིལ་སྙན་སྦྱིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཐོས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དྲིས་བྱུག་པའི་ཕྱིར་སྤོས་དང་བྱུག་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྤོས་དང་བྱུག་པ་སྦྱིན་པའོ། །གཟུགས་དང་སྤོབས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྲེང་བ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཕྲེང་བ་སྦྱིན་པའོ། །ལུས་ཀྱི་དྲི་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕྱེ་མ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཕྱེ་མ་སྦྱིན་པའོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་བྲོ་བ་ཐམས་ཅད་འདོད་པ་ལ་རོ་བྲོ་བ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་དང༌། སྐྱབས་དང༌། མགོན་དང༌། དཔུང་གཉེན་བྱ་བའི་ཕྱིར་གནས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་གནས་སྦྱིན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་དང༌། ལྷ་དང་ཚངས་པའི་གནས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟིམས་ཆ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར༑ མལ་ཆ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མལ་ཆ་སྦྱིན་པའོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་རྡོ་རྗེའི་གདན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟན་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྟན་སྦྱིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོ་བྱད་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཡོ་བྱད་སྦྱིན་པའོ། །མི་རྒ་མི་འཆི་བའི་བདུད་རྩིའི་བདེ་བས་ཡོངས་སུ་བསྐང་བའི་ཕྱིར་ན་བ་དང་སྨན་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨན་སྦྱིན་པའོ། །རང་དབང་དང་རང་ཉམས་དང་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བསྐང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས࿒ཀྱིས་བྲན་པོ་དང་བྲན་མོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སྦྱིན་པའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པ་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དམ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདྲིས་པ་དང་བཅས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་པ་དང༌། ཐབས་དམ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དམ་པའོ། །འདྲིས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྦྱིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་རྣམ་པར་སྤངས࿒པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཅི་རིགས་སུ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པ་ལས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡང་དམ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དམ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ལ། རྒྱ་ཆེ་བ་དམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་མི་འདོད་པ་དང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུན་རིང་བ་དམ་པ་ནི་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་དམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་མི་ཤེས་པ་དམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་མི་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དམ་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོགས་མེད་པ་དམ་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ࿒སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཙམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་འབྱོར་པ་དམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དམ་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོམ་པ་དམ་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་བཟོད་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ལའོ། །ཐོབ་པ་དམ་པ་ནི་ས་དང་པོ་ལའོ༑ །རྒྱུ་མཐུན་པ་དམ་པ་ནི་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་བརྒྱད་པོ་དག་ལའོ། །འགྲུབ་པ་དམ་པ་ནི་ས་བཅུ་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྲུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱད་པ་དང་བགྲོད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱད་པ་དང་བགྲོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཡང་ཤེས་བྱའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཡང་གཞན་དང་བདག་མཆོག་ཏུ་གནོད་པ་ལས་སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཏེ། གཞན་དང་བདག་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ལས་འདའ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་ཐུན་མོང་གི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ། །སོ་སོའི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་སྦྱིན་བདག་གི་དབུལ་བ་སེལ་བ་དང༌། ལེན࿒པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གདུང་བ་སེལ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའོ། །དབང་པོ་ཞི་བ་ཐོབ་པ་དང༌། འགྲོ་བ་བཟང་པོར་སྦྱོར་བ་དང༌། བསིལ་པའི་གནས་ཡིན་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་སྡོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང་འགྱོད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྲོ་བའི་ཚ་བ་སེལ་བ་དང༌། རྨ་འབྱིན་པའི་སེམས་འོངས་པ་སེལ་བ་དང༌། ཞི་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པའོ། །རྨ་འབྱིན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་གནོད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ལན་དུ་གནོད་པ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་འོངས་པ་འདིས་འབྲལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སེལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྨ་འབྱིན་པ་ནི་འདི་དག་ལ་ཤར་གཉེར་བ་ཡོད་པས་རྨ་འབྱིན་པ་ཅན་ཏེ། དེ་དག་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྒྲོགས་པ་ནི་བདེ་བར་བརྗོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེལ་བ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། དེ་ལ་སེལ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་གཉིས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའོ། །འཕེལ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་གཉིས་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །འཛིན་པ་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། འདུལ་བ་དང༌། འཐོབ་པར་བྱེད་པས་བསམ་གཏན་ཏེ། དེ་ལ་འཛིན་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་འཛིན་པའོ། །སྡོམ་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལས་སེམས་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པའོ། །འདུལ་བ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གནོད་པའོ། །ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་དབང་འབྱོར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་རང་གིས་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཐོབ་པ་དང་། །ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ལ་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་ཤེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྒྲའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །སོ་སོ་རང་གིས་ཤེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའོ༑ །ཞི་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའོ། །ཡོན་ཏན་མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་རབ་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་ལྔ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་གནས་པ་ནས་དབང་འབྱོར་པ་ལ་གནས་པའི་བར་དུའོ། །འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། ཕུང་པོར་བརྟེན་ནས་བསྒོམ་པ་སྟེ༑ །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་བསམས་པ་དང༌། །ཐབས་དང་དབང་འབྱོར་དེ་བཞིན་ཏེ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཇི་སྐད་དུ། རྒྱུ་དང་སྨིན་དང་སྨོན་ལམ་དང༌། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་ཕུང་པོར་དྲན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལ་གནས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱུ་ལ་གནས་པ་ནི་གང་རིགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་གང་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །སྨོན་ལམ་ལ་གནས་པ་ནི་གང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་སོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ལ་གནས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྒོམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་མོས་པ་བསྒོམ་པའོ། །རོ་མྱང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྒོམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཡོན་མཐོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྒོམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །མངོན་བར་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྒོམ་པ་ནི་བདག་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁྱད་པར་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །བསམ་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མི་ངོམས་པའི་བསམ་པ་དང༌། ཡངས་པའི་བསམ་པ་དང༌། དགའ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཕན་གདགས་པའི་བསམ་པ་དང༌། གོས་པ་མེད་པའི་བསམ་པ་དང༌། དགེ་བའི་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་ལ་མི་ངོམས་པའི་བསམ་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་དང༌། ལུས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ལ་རྣམ་གྲངས་འདིས་དེ་ལ་སྦྱིན་ཡང་མི་ངོམས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པའི་བསམ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་མི་ངོམས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་སྦྱིན་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཉམས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་གཅོད་དེ། རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡངས་པའི་བསམ་པའོ། །དེ་ལྟར་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་དེ་དག་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ࿒སེམས་དཔའ་ནི་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་ཡིན་གྱི་སྦྱིན་པ་དེས་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་བའི་བསམ་པའོ། །གང་དག་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པས་ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བདག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕན་འདོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་གི །བདག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕན་འདོགས་པའི་བསམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཡངས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱས་ཀྱང་ལེན་དུ་ཕན་འདོགས་པའམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་འདོད་པ་མེད་དེ། རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོས་པ་མེད་པའི་བསམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པའི་ཕུང་པོ་ཡངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པར་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་ཀྱི། བདག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ། །རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་བར་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་ངོམས་པའི་བསམ་པ་ནི། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་གང་གླའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གྱུར་ཅིང་ཚེའི་ཚད་བསྐལ་པ་གང་གླའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གྱུར་ལ་རྒྱུན་དུ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕོངས་པར་གྱུར་ཅིང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མེས་རབ་ཏུ་གང་བ་ན་སྤྱོད་ལམ་བཞི་བྱེད་ཅིང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་ཞིང་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་གྱི་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པ་གང་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི࿒བར་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་བསྒོམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་ངོམས་པ་ཉིད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་མི་ངོམས་པའི་བསམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་མི་ངོམས་པའི་བསམ་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་མི་ངོམས་པའི་བསམ་པ་ནས༑ ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་མི་ངོམས་པའི་བསམ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། རྒྱུན་མི་གཅོད་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡངས་པའི་བསམ་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་དེས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡིན་གྱི། རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགའ་བའི་བསམ་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན࿒པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པས། གང་དག་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བདག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕན་འདོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང࿒གི་བདག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕན་འདོགས་པའི་བསམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཡངས་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་ཀྱང༌། དེ་ལ་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པའམ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་འདོད་པ་མེད་དེ། རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན࿒པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོས་པ་མེད་པའི་བསམ་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པར་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་ཀྱི་བདག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བསམ་པའོ། །ཐབས་ལ་གནས་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཐབས་དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་འབྱོར་བ་ལ་གནས་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་དབང་འབྱོར་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་དབང་འབྱོར་པ་དང༌། བཤད་བ་ལ་དབང་འབྱོར་བའོ། །ལུས་ལ་དབང་འབྱོར་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཉིས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་དབང་འབྱོར་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །བཤད་པ་ལ་དབང་འབྱོར་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སྟོན་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྟོག་པ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་ལུས་རྟོན་པ་དང་། སེམས་རྟོན་པ་དང༌། དགེ་བ་རྟོན་པ་དང༌། བདེ་འགྲོ་རྟོན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་རྟོན་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་རྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་པ་རྟོན་པ་དང༌། དམན་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་དོར་བ་རྟོན་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རྟོན་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་རྟོན་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་རྟོན་པ་དང༌། །དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་ཟད་པ་རྟོན་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་རྟོན་པ་དང༌། བསམ་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་འབྱོར་བ་རྟོན་པ་དང༌། ཚོགས་སྡུད་པ་རྟོན་པ་དང༌། ས་ལ་འཇུག་པ་རྟོན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་རྟོན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པ་རྟོན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་ཐ་དད་པས། གསུམ་གསུམ་གྱི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྡུས་པར࿒རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྔོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བསམ་གཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་བསམ་གཏན་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བསམ་གཏན་ནོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་ལུས་རྟོན་པ་སྟེ། བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་ལ་སོགས་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀྱིས་ལེན་པའི་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་སེམས་རྟོན་པ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་བའི་བྱེ་བྲག་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་དབུགས་འབྱིན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དམན་པའི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་འདོར་བ་རྟོན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་ཟད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན࿒དུ་བྱ་བ་ལྷག་པར་བྱེད་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་སྟེ། དེ་རྟོན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚོགས་སྡུད་པ་ནི་ཐོབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུས་པ་རྣམས་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེ་རྟོན་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བསམ་གཏན་ནོ། །ས་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་ལ་མོས་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་བཤད་པ་གང་གིས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་རྟོན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ལེགས་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར࿒སྦྱར་བར་མ་བྱས་སོ། །ཡང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་བདུན་ཏེ། རྩ་བའི་སྦྱིན་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། རིགས་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླངས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གནས་སྐབས་པའི་སྟེ། སྨོན་ལམ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་པའོ། །འཛིན་པ་ངན་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་པ་སྟེ། སྦྱིན་བདག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཛིན་པ་ངན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་མཐུའི་གནས་སྐབས་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡོ་བྱད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པར་ཡང་ནམ་མཁའ་མཛོད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་ལག་པ་བརྐྱང་ནས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ཆར་འབེབས་པའོ། །སོ་སོར་རིག་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གནས་སྐབས་པའི་སྟེ། སྦྱིན་པ་འདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐུན་པར་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་པའི་སྟེ༑ བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བསྡུས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིགས་བསྡུས་པ་འདི་ནི་དཔེ་ཙམ་མོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱིས་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པས་བསྡུས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཀྱེ་མའོ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཤོག་ཤིག་སྙམ་པའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཤོག་ཤིག་སྙམ་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་འདིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྡུས་པ་ལས་གང་སྦྱིན་པས་ཕྱུག་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འདི་ནི་བདག་གི་དོན་ཏོ། །གང་གཞན་ལ་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པས་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་པས་བསྡུས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་བརྩམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་བརྩམས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྣོད་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་བརྩམས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལས་བརྩམས་པ་ནི་ལྔ་པོ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལས་བརྩམས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོན་དམ་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དཔེ་བརྗོད་པ་འདིས་བསྡུས་པ་ལ་ལྷག་མ་རྣམས་བརྟག་པར་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་སེར་སྣ་དང༌། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི࿒དགེ་བའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ࿒གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཕན་ཡོན་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ࿒ལྔའི་གནས་སྐབས་སུ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདི་དག་གི་རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བ་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདག་དང་གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མཆོག་དམ་པ་འབྱུང་བ་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དབང་གི་འབྲས་བུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཁོན་མེད་པ་དང༌། དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་བ་དང༌། སེམས་ལ་དབང་བ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྦྱོར་བ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་ལས་གྱུར་བའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་གྱུར་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་ཐམས་ཅད་འདུས་པར་དམིགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་དང་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་གང་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དེ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གང་གཞན་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པ་དང་གནོད་པ་དང་རྣམ་པར་འཚེ་བ་སྡོམ་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་གང་ཉེ་བར་སྐོར་བ་དང༌། ཕོངས་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དེ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་གང་ཕྱིར་ཞིང་སེམས་སྤྲོ་བ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་གང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ་དགེ་བ་ལས་སེམས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མི་འཕྲོ་བ་དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ༑ །དེ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་བཟུང་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ༑ མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སྦྱིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་གྱུར་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་དབྱེ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་སྦྱོར་བས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། སྐྱེད་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་གཏོང་བ་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། ཇི་མི་སྙམ་པ་དང༌། མངོན་པརསྤྲོ་བ་དང༌། སེམས་གནས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ནི་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འཇོག་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པའོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལྔ་ནི་མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་གཅིག་ནས་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའང་དེ་ཡིན་ནམ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའང་དེ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཚིག་འོག་མ་དང་སྦྱར་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའང་དེའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་མ་ཟིན་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚིག་འོག་མ་དང་སྦྱོར་བ་རྣམས་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མུ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྦྱིན་པ་ཡིན་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། གང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པའོ། །སྦྱིན་པའང་ཡིན་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའང་ཡིན་པ་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པ་རྣམས་སོ། །སྦྱིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡོད་དེ། སྔར་བཤད་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་ལས་བརྩམས་ཏེ། རེ་རེ་ལ་ཡང་མུ་གསུམ་གསུམ་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་སྐྱེད་དམ་ཞེ་ན། མུ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། མུ་དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་མ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པ་སྤྱོད་པའོ། །མུ་གཉིས་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། ཡིད་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །མུ་གསུམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པའོ། །མུ་བཞི་པ་ནི་རྣམ་པ་འདི་དག་མ་གཏོགས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་ལས་བརྩམས་ཏེ། རེ་རེ་ལ་ཡང་མུ་བཞི་བཞིར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【H2 明方廣名（分二）】【I1 問】
【I2 答】
ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཟབ་པར་ཡང་བསྟན་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མཆོག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཟབ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པར་རྒྱུ་བསྟེན་པར་བལྟའོ། །
【G2 明乖違方廣（分二）】【H1 不解生怖（分二）】【I1 問】
【I2 答】
ཁ་ཅིག་དེ་ལ་མི་མོས་པ་དང་སྐྲག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་དམན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རིགས་སུ་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལས་བརྩམས་ཏེ། སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བའི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H2 生解不出（分二）】【I1 問】
ཁ་ཅིག་མོས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་
【I2 答（分二）】【J1 理答】
ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་མ་བརྩལ་ཏེ། བདག་ཉིད་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་དགོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J2 引證（分二）】【K1 總】
འདི་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་མེ་ལོང་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ལས་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ལྟ་བ་ངན་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་འབྱུང་སྟེ།
【K2 別顯二十八見（分三）】【L1 明十七見】
ལྟ་བ་ངན་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དག་གང་ཞེ་ན༑ མཚན་མར་ལྟ་བ་ནས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་བར་དུ་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་དམིགས་ཤིང་ཐོས་ནས། དགོངས་པ་དེ་ལ་མི་མཁས་པ་དག་འདིའི་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མོས་ནས་འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་དེ་དག་གི་མཚན་མར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་མངོན་པར་ཞེན་ནས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ༑ །དེ་ལ་འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས༑ མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བརྗོད་པས་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ནས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལུས་མེད་པའི་དོན་གང་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། གང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྣམ་པ་འདིས་ལྟ་བ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། བཏགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པས་ན། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དེ་གཞག་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་འགའ་ཞིག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་གང་དག་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྟོན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་དག་ནི་ལྟ་བ་གཉིས་སུ࿒འགྱུར་ཏེ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། སྒྱུར་བའི་ལྟ་བའོ། །དེ་དག་ཡང་ལྟ་བ་འདི་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྟ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ནས་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་ཡང་རུང་སྤྱད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་སྐྱོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ཐམས་ཅད་དགེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྔོན་བསགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་འཛིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གི་ལྟ་བ་གཉིས་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བར་ལྟ་བའོ། །དེ་དག་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ལྟ་བ་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་དང༌། གང་དག་སྐུར་པ་འདེབས་པར་ལྟ་བ་དེ་ལ་མི་མོས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་སྡང་བའི་ལྟ་བ་འདི་གཉིས་ཏེ། དབང་ཟ་བའི་ལྟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་འཁྲུག་པའི་ལྟ་བའོ༑ །རང་གི་ལྟ་བའི་ཚུལ་དུ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། དེའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལ་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང་འདི་སྙམ་དུ་ཡང་སེམས་ཏེ། གང་དག་ཆོས་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ་ལ་འཇུག་པ་དང་འཛུད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེད་དོ་སྙམ་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་འདི་གཉིས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། འཕེལ་བའི་ལྟ་བའོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་དག་ལྟ་བ་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ་གཞན་དག་གིས་དྲིས་པ་དེའི་ཚེ་བདག་ནི་ཅི་ཡང་ཁས་ལེན་པར་མི་འདོད་ཀྱི། ཚིག་དོར་དང་ལྟག་ཆོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་འདྲི་བའི་ལྟ་བ་འདི་གཉིས་ཏེ། ཁས་མི་ལེན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངན་གཡོའི་ལྟ་བའོ། །དེ་དག་ཡང་འདི་ལྟ་བུའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་དག་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱེད་པར་འཛིན་པ་དེ་དག་གི་ལྟ་བ་ནི་བཀུར་སྟིའི་ལྟ་བའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མཁས་པ་དག་གིས་ལྟ་བ་དེ་དང་འབྱེད་ཅིང་ལེགས་པར་འཐད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་རིགས་པས་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་ན་ཡང་ལྟ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་ཏེ་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་ལོག་པའོ་སྙམ་པ་དེ་དག་ནི་རྨོངས་པ་བརྟན་པའི་ལྟ་བའོ། །ལྟ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྩ་བའི་ལྟ་བའོ། །
【L2 明次十見】
ལྟ་བ་བཅུ་བདུན་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་མར་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་བ་ལ་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཀྱང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་སེལ་བའི་ལྟ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་ནི་འབད་པ་མཐུ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། སྒྱུར་བའི་ལྟ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལྟ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒྲུབ་པ་ཟད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཟ་བའི་ལྟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་འཁྲུག་པའི་ལྟ་བ་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་འཕེལ་བའི་ལྟ་བ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་དང་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་སྨས་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། འཕེལ་བའི་ལྟ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པ་འཛིན་པ་དང༌། འཛིན་དུ་འཇུག࿒པ་ལ་ཁྱད་པར་མི་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁས་མི་ལེན་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ངན་གཡོའི་ལྟ་བ་ནི་ཆད་པས་བཅད་པའི་ལྟ་བ་སྟེ༑ རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་རྒོལ་ན་རྒྱལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀུར་སྟིའི་ལྟ་བ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་མི་གསུང་བ་ལ་དེ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །རྨོངས་པ་བརྟན་པའི་ལྟ་བ་ནི་བསྙད་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། ལོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འབེལ་བའི་གཏམ་བྱ་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩ་བའི་ལྟ་བ་ནི་ལྟ་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ལས་ཕྱི་མ་ལ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བརྟས་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L3 明後一見】
ལྟ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ལྟ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་སློང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས་དེའི་འོག་ཏུ་འདི་དག་གི་བཅུ་བདུན་ཡིན་ཡང་བཅུར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་ཡིན་ཡང་བཅུ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཡིན་ཡང་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ཡིན་ཡང་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། །།
【G3 釋方廣密意（分二）】【H1 解無自性（分二）】【I1 問】
【I2 答（分二）】【J1 唯依依他性解】
བམ་པོ་བརྒྱད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འབྱུང་བ་མེད་ཀྱི། རྐྱེན་ལ་ལྟོས་ནས་འབྱུང་བ་བཀག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གང་དུ་དེ་དག་སྔར་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེར་ཡང་དེ་དག་གིས་བསྐྱེད་མི་ནུས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །ཐོབ་ལ་མ་ཉམས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་མི་གནས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས࿒ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་བརྗོད་པ་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟར་བཟུང་བ་བཞིན་དུ་བྱིས་པས་བཟུང་བ་དང་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །
【J2 依三性解】
ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འབྱུང་བ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར࿒རང་གིས་འབྱུང་བ་མེད་པས་ན་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །དོན་དམ་པ་ཡིན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕེ་བ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ལྟའི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
【H2 例解無生無滅等經（分二）】【I1 問】
【I2 答】
【G4 明決了方廣（分二）】【H1 解意趣（分二）】【I1 標】
【I2 徵列】
ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་ན་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ནི་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ནི་གང་དག་བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་སྟེ། དེ་དག་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲི་མེད་ཟླ་འོད་ཀྱི་མཚན་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། དུས་གཞན་ནའོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དོན་གཞན་ལ་དགོངས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་སྟེ། སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་ནི་གང་ལ་ལ་ནས་བསྔགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ལ་ལ་ལ་སྨོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྣམ་པར་འབྱོར་པ་བསྔགས་སོ། །ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཁ་ཅིག་གིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྷག་པར་བསྔགས་སོ། །འགྱོད་པས་བསྒྲིབས་པ་ལ་ནི་གང་དག་སྔས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོ་རིས་སུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་དོར་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ལུང་སྟོན་ཅིང་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །
【H2 解祕密（分二）】【I1 標】
【I2 徵列】
ཡང་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་ན་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བསྟན་པ་ལ་གཞུག་པའི་དོན་དུ་མི་སྐག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལ་བལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་ཉེས་པ་རྣམས་འདུལ་བར་བལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོར་ཐེག་པ་མཆོག་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ༑ །སྒྲིབ་པ་བརྒྱད་ནི། །སངས་རྒྱས་དང་ནི་ཆོས་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེའི་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་ཅི་རིགས་སུ་དགོངས་པ་གཞི་བསྟན་པར་བལྟའོ། །བསྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་བརྗོད་པ་ཟབ་པ་ལ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྙོང་པོ་མེད་ལ་སྙིང་པོར་ཤེས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས། །ཉོན་མོངས་ཀུན་ནས་རབ་ཉིན་མོངས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་ལ་གང་དག་སྙིང་པོར་བློ་འབྱུང་བ་དང་མཆོག་ཏུ་བློ་འབྱུང་བའོ༑ །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང༌། གཙང་བ་དང༌། བདག་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་ཀུན་ནས་རབ་ཉོན་མོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་པོར་དཀའ་བ་བྱེད་པའི་རྩོལ་བས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པའོ། །
【G5 明方廣果（分二）】【H1 問】
ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མཁས་པར་བསྟན་པ་ནི་
【H2 答（分二）】【I1 總標答】
【I2 別列答】
ཞི་གནས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕན་ཡོན་དང༌། དེ་གཉི་གའི་ཕན་ཡོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྐད་ཅིག࿒སྐད་ཅིག་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ལུས་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྟན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་མེད་པས་སོ་གཅིག་པར་མོས་ཏེ༑ མཉམ་པར་འཇོག་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་ལས་དགའ་བ་ཐོབ་པའོ༑ །ལྷག་མཐོང་གི་ཕན་ཡོན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱིར་བའི་ཆོས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མི་བརྗེད་པས་སོ་སོར་དྲན་པ་ཙམ་གྱི་སྒོ་ནས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། གནས་འགྱུར་བའི་སྔ་རྟགས་སུ་གྱུར་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་གཉི་གའི་ཕན་ཡོན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་གནས་གྱུར་པས་བསྡུས་པས་ས་བཅུ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གོང་མ་བས་ཀྱང་ཆེས་གོང་མའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །
【G6 明方廣生福（分二）】【H1 問】
ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་འདྲ་བ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཆོས་ལ་བདུག་པ་དང༌། ཕྱེ་མ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པར་འོས་ཀྱི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཆོས་ལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེ་ན།
【H2 答】
ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཆོས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་ཆེ་བས་བསོད་ནམས་བླ་ན་མེད་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【D3 得品（分二）】【E1 問】
ཐོབ་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་
【E2 答（分二）】【F1 略答】
ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། མངོན་པར࿒རྟོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་ལྟ་བའོ། །གང་ཟག་རྫས་སུ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞིས་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སླ་བར་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་ཕྱིར་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་མང་པོ་མཚན་ཉིད་དང་མིང་ཐ་དད་པ་མང་པོ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཞེས་བརྟགས་ནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚེགས་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་ཙམ་གྱི་མིང་རྣམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་མ་གྲགས་ཀྱི་ཕལ་ཆེར་སེམས་ཅན་གྱི་མིང་གིས་སོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དང་མཐུན་པར་བྱའོ། །མི་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མི་མཁས་པ་གློ་བུར་དུ་ཐོག་མར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཐོས་པ་ན་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་དག་གི་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ན་གཞན་དུ་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་མེད་པར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཙམ་བསྟན་ན་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཉེས་པ་འདི་རྣམས་སྤངས་སོ། །ཡོན་ཏན་འདི་རྣམས་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【F2 廣答（分三）】【G1 廣補特伽羅能證（分三）】【H1 列七類】
གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ།
【H2 隨別顯（分七）】【I1 病行差別七種】
【I2 出離差別三種】
【I3 任持差別三種】
【I4 方便差別二種】
【I5 果差別二十七種】
【I6 界差別（分三）】【J1 三界異生有學無學】
【J2 欲色界菩薩】
【J3 欲界獨覺及如來】
【I7 修行差別五種】
【H3 別牒釋（分二）】【I1 別牒七類釋（分七）】【J1 病行差別（分四）】【K1 貪行】
དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་ཞིང་རྒྱུན་རིང་བ་སྟེ། ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ངན་པ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཆེར་འབྱུང་བ་དང༌། བྱུང་ནས་ཀྱང་ཡུན་རིང་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 例瞋等行】
རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། རང་གི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【K3 等分行】
ཆ་མཉམ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། །ཉོན་མོངས་པ་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། ཤས་ཆུང་བ་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་མཉམ་པའི་གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K4 薄塵行】
ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་སྲབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ནས། ཉོན་མོངས་པ་ཆེས་སྲབ་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པས་སྲབ་པ་སྟེ། སྔོན་གཉེན་པོ་ཆེན་པོ་གོམས་པར࿒བྱ་བའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་ཤས་ཆེ་བ་ལ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【J2 出離差別（分三）】【K1 聲聞乘】
ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་རིགས་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་དབང་གིས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཉིད་ནི་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་པོ་ལས་ལྟོས་པའོ། །གཞན་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །
【K2 獨覺乘】
དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྔོན་མ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྔོན་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་ནི་བསེ་རུ࿒ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ་གཅིག་པུར་གནས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་རང་རྒྱལ་བ་ནི་ཚོགས་དང་སྤྱོད་པའོ། །
【K3 菩薩乘】
ལུང་བསྟན་པ་ཡང་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【J3 任持差別（分二）】【K1 釋解脫決擇（分二）】【L1 順解脫分（分三）】【M1 未具資糧】
【M2 已具未具資糧】
【M3 已具資糧】
【L2 順決擇分（分三）】【M1 未具資糧】
【M2 已具未具資糧】
【M3 已具資糧】
ཚོགས་མ་བསགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན࿒པོ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱོགས་དང་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པའོ༑ །དེ་ཡང་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་དང༌། ཚེ་རབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དུས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང༌། དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་དད་པ་མཆོག་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །
【K2 料簡（分二）】【L1 解決擇三品之位】
འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྐད་ཅིག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【L2 解二位退不退相】
བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔར་བསྐྱེད་པའང་སྐྱེད་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཆུང་ངུའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཡང་དག་ལྟ། །ཆེན་པོ་སུ་ལ་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ཚེ་རབས་སྟོང་དུ་ཡང༌། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེའོ། །ཡང་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་སྟེ། སྐབས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། མོས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ལྷག་པར་འདོད་པ་ལས་གྱུར་པ་དང་། ཐོབ་པ་ལས་གྱུར་པའོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་འདུན་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། ཐར་པའི࿒ཆ་མཐུན་དུ་བྱ་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ནི་སྐབས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་བསྟན་པ་ལ་མོས་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མོས་པ་ལས་གྱུར་པའོ། །དགའ་བ་དང་དད་པ་དང་ལྡན་པ་ཐར་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷག་པར་འདོད་པ་ལས་གྱུར་པའོ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེད་པར་ངེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོབ་པ་ལས་གྱུར་པའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་བ་དང༌། རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང༌། གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་པ་དང༌། སྟན་གཅིག་པའོ། །དེ་ལ་གང་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཆུང་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་པའོ། །གང་འབྲིང་དུ࿒གྱུར་པ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་བ་སྟེ། དེ་བས་ཆེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བདེན་པ་རྟོགས་པ་ཤས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་པའོ། །དེ་ཡང་གང་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། གང་ཡང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཚེ་རབས་གཞན་ལ་སློབ་དཔོན་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དེ་ནི་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་པའོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཚེ་གཅིག་པའོ། །གང་སྟན་དེ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་སྟན་གཅིག་པའོ། །
【J4 方便差別（分二）】【K1 隨信行】
【K2 隨法行】
【J5 果差別（分六）】【K1 依加行差別（分二）】【L1 信勝解】
【L2 見至】
【K2 依定差別（即身證）】
ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི࿒འོང་བ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཐོབ་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འོག་ནས་འཆད་དོ། །
【K3 依障差別（分二）】【L1 慧解脫】
ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 俱分解脫】
གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །
【K4 依道差別（分八）】【L1 預流向】
རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟན་གཅིག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། དང་པོའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུའོ། །
【L2 預流果（分二）】【M1 釋】
【M2 辨（分二）】【N1 明誰能得果（分二）】【O1 次第得果】
མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཐ་མ་ལ་དང་པོའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ཕྱོགས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཡང་འདོད་པ་དག་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་ཞིང་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར࿒འགྱུར་བ་ལ་འཇུག་པའོ། །
【O2 超越得果】
གང་སྡར་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྤངས་ནས་ཕལ་ཆེར་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏེ། ཕྱིས་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་ངེས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །གང་རྣམ་པ་དགུ་ཆར་སྤངས་ནས་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ངེས་པར་གྱུར་པ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །
【N2 問答但斷三結得預流果（分二）】【O1 問】
མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཀྱང་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི།
【O2 答（分二）】【P1 第一解】
འདི་དག་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་གེགས་སུ་གྱུར་པས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་ནས་བདག་ལ་དགའ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལས་མི࿒འཕགས་སོ། །ཇི་སྙེད་འཕགས་ཀྱང་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ལམ་ངན་པ་ལ་མངོན་བར་ཞེན་པ་དང༌། ལམ་བཟང་པོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར། ལོག་པས་ངེས་པར་འབྱུང་གི་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ངོ༌། །
【P2 第二解】
ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཙམ་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་ལྟ་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་ཏེ། དེས་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ནི་གཉེན་པོ་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ངེས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L3 一來向】
ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གོང་དུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་འབྲིང་པོའི་འབྲིང་གི་བར་དུ་སྤོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གང་ཡིན་པའོ། །
【L4 一來果】
ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་འབྲིང་པོའི་ཆུང་ངུ་སྤོང་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གང་ཡིན་པའོ། །
【L5 不還向】
ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པ་ནི། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་གོང་དུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་པོ་སྤངས་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གང་ཡིན་པའོ། །
【L6 不還果（分二）】【M1 釋】
ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་དགུ་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སྤོང་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་གང་ཡིན་པའོ། །
【M2 辨斷五順下分結得果（分二）】【N1 問】
འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཀྱང་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྤངས་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་
【N2 答】
འདི་དག་འགྲོ་བ་དང་ཁམས་ཐ་མའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགྲོ་བ་ཐ་མ་ནི࿒སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོའོ། །ཁམས་ཐ་མ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འགྲོ་བ་ཐ་མ་ལས་མི་འདའ་བས་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཁམས་ཐ་མ་ལ་མི་འདའ་བས་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །
【L7 阿羅漢向】
【L8 阿羅漢果（分二）】【M1 釋】
【M2 辨斷五順上分結得果（分二）】【N1 問】
ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཀྱང་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་སྤངས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་
【N2 答】
གོང་མ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་གོང་མ་ཉེ་བར་ལེན་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །རྒོད་པ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གོང་མ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་སྟེ། སྲེད་པ་དང་ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤས་ཆེ་བའི་བསམ་གཏན་པ࿒ཉིད་དུ་དེར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K5 依生差別（分八）】【L1 極七返有】
【L2 家家】
རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་དེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པ་ལྷའམ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ངེས་པར་སྲིད་པ་གཉིས་འཁོར་བར་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །
【L3 一間】
བར་ཆད་གཅིག་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཉིད་དེ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པ་ལྷ་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་སྲིད་པ་གཅིག་འཁོར་བ་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །བར་ཆད་གཅིག་པ་ནི་བར་སྐབས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐབས་ཡོད་པ࿒དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །
【L4 中般涅槃三種】
བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་གང་གིས་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་དུ་སོང་ན་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དེ་ཟད་ནས་བག་ལ་ཉལ་ཙམ་གང་གིས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དེའི་ལྷག་མ་ལུས་པས་བར་དེའི་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པའི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་བག་ལ་ཉལ་ལྷག་མ་སྤངས་སྟེ། དེ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཡུལ་ལས་མི་འཕགས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཙམ་དང༌། རིང་དུ་སོང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་འགྲོ་བའི་མདོའི་ཚུལ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【L5 生般涅槃】
【L6 無行般涅槃】
མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྒྲིམ་མི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །
【L7 有行般涅槃】
【L8 上流（分二）】【M1 釋（分二）】【N1 第一種上流】
【N2 第二種上流】
གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་རོ་མྱང་བ་མང་བས་བསམ་གཏན་གྱི་རྣམ་པ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་ཤིང་སྐྱེས་པའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚངས་རིས་ནས་བཟུང་སྟེ། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་ལན་རེ་རེ་སྐྱེས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་ཞུགས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་འགྲོ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྤེལ་མར་མ་བསྒོམས་པས་གནས་གཙང་མ་འབའ་ཞིག་བཀོལ་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་སོང་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །
【M2 別釋五淨居（分二）】【N1 標五品修】
སྤེལ་མར་བསྒོམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་རྣམ་པ་ཆུང་ངི་ལ་སོགས་པ་ལྔ་བསྒོམས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གནས་གཙང་མ་ལྔ་པོ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །
【N2 明如次生五淨居】
【K6 依退不退差別（分六）】【L1 退法阿羅漢】
གསོད་ཀྱང་རུང་མི་གསོད་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་བདག་གི་སྲོག་གཅོད་པའམ། །མི་གཅོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【L2 思法阿羅漢】
【L3 護法阿羅漢】
【L4 住不動阿羅漢】
དབང་པོ་རྣམས་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྣོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་འཁྲུགས་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་དབང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་སྐལ་བ་ཅན་ཞེས་མ་བཤད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L5 堪達阿羅漢】
【L6 不動法阿羅漢】
【J6 界差別（分三）】【K1 三界異生有學無學（分二）】【L1 欲界（分三）】【M1 異生】
【M2 有學】
【M3 無學】
【L2 例色無色界】
【K2 欲色界菩薩】
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར࿒བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐུའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་དེར་མི་སྐྱེའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་རྣམས་པར་སྤངས་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བ་བོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞིང་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བསམ་གཏན་གྱི࿒བདེན་པས་གནས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དེ། བསམ་གཏན་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཡང་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【K3 欲界獨覺及不思議如來】
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་གནས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བདུད་ལས་རྒྱལ་བའི་བར་དུའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུའོ། །
【J7 修行差別（分五）】【K1 勝解行菩薩】
མོས་པས་སྤྱོད་པ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རིགས་ལས་གནས་པ་ཐོག་མར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཏབ་པ་ནས་བཟུང་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་མ་ཞུགས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། སོ་སོར་རང་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 增上意樂行菩薩】
ལྷག་པའི་བསམ་པས་སྤྱོད་པ་ཅན་ནི་ས་བཅུ་རྣམས་སུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པས་བསམ་པ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K3 有相行菩薩】
མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་ཅན་ནི་ས་དྲུག་པོ་དག་ལ་མི་འདོད་བཞིན་དུ་མཚན་མ་དང་འདྲེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K4 無相行菩薩】
མཚན་མ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཅན་ནི་ས་བདུན࿒པོ་དག་ལ་བསྒྲིམས་ནས་ཇི་སྲིད་འདོད་པར་མཚན་མ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K5 無功用行菩薩】
མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཅན་ནི་ས་ལྷག་མ་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I2 釋預流頓漸出離（分二）】【J1 標列】
【J2 別釋（分二）】【K1 漸出離】
【K2 頓出離（分二）】【L1 顯行相】
ཅིག་ཅར་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཅིག་ཅར་སྤོང་བའོ། །རྣམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བར་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོའི࿒ཆེན་པོ་ཅིག་ཅར་སྤོང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་བར་དུ་སྟེ༑ མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་བཞིན་དུ་སའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སོ་སོ་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདིར་ཁུངས་ནི་སོར་མོའི་རྩེ་མོའི་མདོ་ལས་གཟུགས་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས༑ རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ནས། རྒྱང་རིང་པོ་དང༌། ཐག་ཉེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དེ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་ཆ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དོ། །གཅིག་ཏུ་བཟླུམ་མོ། །གཅིག་ཏུ་སྡོམ་མོ། །ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དོ། །ཆ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཤིང་ཕུང་པོ་གཅིག་གི་བར་དུ་བྱས་ནས་འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སློབ་སྟེ། འདི་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ། འདི་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་དང་པོའོ། །ཐ་མ་གཉིས་ཁོ་ན་ལ་གདགས་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤོང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བར་མ་དག་ལ་མི་གདགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉིད་ལ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པར་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཅར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མདོ་ལས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་འོག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【L2 釋不定】
ཐམས་ཅད་ལ་མ་ལུས་པར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་གལ་ཏེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཀུན་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་ན་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་འདོད་པའི་ཁམས་ཉིད་དུ་སྐྱེའོ། །
【G2 廣現觀所證（分三）】【H1 總明現觀（分二）】【I1 標列】
མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ།
【I2 別釋（分十）】【J1 法現觀】
དེ་ལ་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་སྒྲའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་བ་ཐ་མས་བསྡུས་པའི་མོས་པ་དང༌། དད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་མོས་པ་དང་དད་པ་ཐོབ་པས་བདེན་པ་དེ་དག་ལ་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【J2 義現觀（分二）】【K1 釋】
【K2 別釋諦察法忍】
དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་གང་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐ་མས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའོ། །ཆོས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་དེ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུས་ནི་ཚེ་དེའི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་སུའོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་པོས་ནི་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་རྣམས་སུའོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་སུའོ། །
【J3 真現觀（分二）】【K1 得見道】
【K2 得現觀邊安立諦世俗智】
དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། དེར་ནི་བདེན་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་རྣམས་ཐོབ་སྟེ༑ འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་དེའི་ས་བོན་གསོས་པའི་ཕྱིར་གྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པོ་དག་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཀྱི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J4 後現觀】
རྗེས་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གོང་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་རུང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་དོ། །
【J5 寶現觀】
དཀོན་མཆོག་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི། །ཀྱེ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །དེའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་ཞུགས་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཤེས་ཏེ། ངེས་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དད་པའོ། །
【J6 不行現觀】
ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་མི་བྱ་བའི་སྡོམ་པ་འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཐོབ་པས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་སྟེ། བདག་གི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །
【J7 究竟現觀】
མཐར་ཐུག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །
【J8 聲聞現觀】
མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་པོ་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་སྒ་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོབ་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【J9 獨覺現觀】
གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཐོབ་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【J10 菩薩現觀】
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་འདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་པོ་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་བཟོད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ལྟ་བས་ཐེག་པ་ཆུང་ངུས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ས་ལ་འཇུག་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【H2 明聲聞菩薩現觀差別（分二）】【I1 問】
མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ།
【I2 答（分二）】【J1 標列十一種差別】
དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་ན་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བར་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པར་བསོད་རྣམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བའི་འཕེན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་གཉི་ག་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁས་ལེན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ནི་ས་བཅུ་པོ་དག་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་དང་གཡོག་འཁོར་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པར་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་ཕ་བཞིན་དུ་རང་གི་རིགས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་བུ་གཙོ་བོའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【J2 別列十種果差別】
འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་དེ་ཡང་གནས་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི࿒རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་བླ་ན་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་གནས་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལྔའི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་དག་དང་ཡོངས་དག་དང༌། །ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། །ལས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་རྟག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་སུ་ཆོས࿒སྣ་ཚོགས་ལ་རྗོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཅི་རིགས་པར་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས࿒ཀུན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་རང་བཞིན་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འགྲུབ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲེས་ཤིང་ཉེ་བར་འདྲེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པར་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལ࿒བརྟེན་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲིབ་པ࿒ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲེས་པ་དང་ཉེ་བར་འདྲེས་པའི་ལས་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ནི། སེམས་ཅན་རེ་རེ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་གིས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཅི་རིགས་པར་ཕྱི་མའི་མཐའི་བར་དུ་ཡང་དང་ཡང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པས་འདུལ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གནོད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པས་ལོང་བ་ལ་སོགས་པས་མིག་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པས་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་སོང་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེད་པས་ངན་འགྲོ་ལས་ཤིན་ཏུ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་ཚོགས་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པས་ཁམས་གསུམ་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་འདུན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །གནོད་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དང༌། །ཐབས་མ་ཡིན་དང་ངན་སོང་དང༌། །ཐེག་པ་དམན་ལས་སྐྱོབ་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་མགོན་པོ་དམ་པའོ། །
【H3 明現觀所攝功德（分二）】【I1 問答（分二）】【J1 問】
【J2 答（分二）】【K1 答攝】
ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་རྗེས་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【K2 別徵顯（分二）】【L1 徵】
【L2 列】
བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་ལྔས་ཅི་རིགས་སུ་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བལྟ་སྟེ། གནས་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། གྲོགས་ཀྱིས་སོ། །
【I2 隨前各以五門解釋（分十九）】【J1 四無量（分二）】【K1 列】
【K2 釋（分四）】【L1 慈無量】
དེ་ལ་བྱམས་པའི་གནས་ནི་བསམ་གཏན་ནོ། །དམིགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའོ༑ །རང་བཞིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སྟེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲོགས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང࿒དེ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【L2 悲無量】
【L3 喜無量】
【L4 捨無量】
སེམས་ཅན་བདེ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་ཅིང་ཀྱེ་མ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་འདི་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཕན་པའི་བསམ་པས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【J2 八解脫（分二）】【K1 標指】
རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །
【K2 別釋（分五）】【L1 有色觀諸色解脫】
དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ལ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རམ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྟ་བ་པོ་བདག་ལ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མངོན་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཁ་དོག་མཛེས་པ་དང༌། ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་རྣམས་སུ་མོས་ནས་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འདིས་སྤྲུལ་བའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【L2 內無色想觀外諸色解脫】
ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རམ། གཟུགས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྟ་བ་པོ་ལ་མིང་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །
【L3 淨解脫身作證具足住】
སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་པ་ནི་སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་འདུ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕན་ཚུན་རོ་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྡུག་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ལ་མི་སྡུག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ལ་མི་སྡུག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་སྡུག་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་གྱི། མ་ལྟོས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་གཅིག་པ་རྣམས་ཉིད་མཐོང་ན་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་གཉིས་ཀྱི་བློ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་པ་རྣམས་ལ་ཡང་མི་སྡུག་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཏོ། །མི་སྡུག་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྡུག་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཏོ། །སྡུག་པར་གྲགས་པ་ཡང་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། སྐྲ་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བའི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་བསྲེས་ཏེ་སྡུག་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་རྣམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མོས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མོས་པ་ལ་དབང་འབྱོར་པ་ཐོབ་པ་དེ་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་སྤྲུལ་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་སྤོང་སྟེ། དེར་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ངོ༌། །སྤྲུལ་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྡུག་པའི་གཟུགས་སྤྲུལ་པ་ལ་ནི་ཆགས་པའོ། །མི་སྡུག་པའི་གཟུགས་སྤྲུལ་པ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པའོ། །
【L4 四無色解脫（分二）】【M1 釋無邊空處】
【M2 例餘三無色解脫】
ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་སྟེ། དེའི་རོ་མྱང་བ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་གཟུགས་རྣམས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་གཟུགས་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་ལ་མི་ཆགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེའི་སྒྲིབ་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་རོ་མྱང་བའོ། །
【L5 想受滅解脫】
འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་གནས་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་གྲོགས་ནི་མེད་དོ། དེའི་རང་བཞིན་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་འགོག་པའོ། །དེ་ཡང་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་གནས་གྱུར་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མི་འབྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ན། མཆོག་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱང་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ནི་འདི་དག་གིས་གནས་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་ནི་འཕགས་པ་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་དག་ནི་གནས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ལན་མང་དུ་གནས་ཏེ། གསུམ་པ་དང་བརྒྱད་པ་སྟེ། མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་གཞན་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་དེ་གཉིས་ཀྱི་གནས་གྱུར་པ་རྫོགས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J3 八勝處（分四）】【K1 標指】
【K2 隨標釋（分二）】【L1 釋前四勝處由第一第二解脫建立】
ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་པོ་དེ་ལ་ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས࿒པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་དུ་ཁ་དོག་མཛེས་པ་དང༌། ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་དང༌། ངན་པ་དང༌། བཟང་པོ་རྣམས་ལ࿒ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆེན་པོ་ཁ་དོག་མཛེས་པ་དང༌། ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་དང༌། ངན་པ་དང༌། བཟང་པོ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས࿒ཤེས་ཟིན་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་འདི་གཉིས་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ࿒ལྟ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དེ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ཁ་དོག་མཛེས་པ་དང༌། ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་དང༌། ངན་པ་དང༌། བཟང་པོ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཆེན་པོ་ཁ་དོག་མཛེས་པ་དང༌། ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་དང༌། ངན་པ་དང༌། བཟང་པོ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་འདི་གཉིས་ནི་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས࿒རྣམས་ལ་ལྟ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དེ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བཞི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །
【L2 釋後四勝處由第三解脫所建立】
ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ། །སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས࿒ལ་ལྟ་སྟེ༑ དཔེར་ན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་གམ་ཡུལ࿒ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་བྱས་པའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྔོན་པོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ། །སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ། །སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སེར་པོ། །ཁ་དོག་སེར་པོ། །སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དོང་ཀའི་མེ་ཏོག་གམ། ཡུལ࿒ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སེར་པོ། །ཁ་དོག་སེར་པོ། །སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སེར་པོ། །ཁ་དོག་སེར་པོ། །སེར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་སེར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང༌། གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དམར་པོ། །ཁ་དོག་དམར་པོ། །དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བན་དུ་ཛི་བ་ཀའི་མེ་ཏོག࿒གམ༑ ཡུལ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དམར་པོ། ཁ་དོག་དམར་པོ། དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དམར་པོ་ཁ་དོག་དམར་པོ༑ དམར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དམར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང༌། གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བདུན་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དཀར་པོ། ཁ་དོག་དཀར་པོ། དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དཀར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐར་མ་པ་ཝ་སངས་ཀྱི་མདོག་གམ། ཡུལ࿒ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དཀར་པོ། ཁ་དོག་དཀར་པོ། དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དཀར་པོ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་དཀར་པོ། ཁ་དོག་དཀར་པོ། དཀར་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ། འོད་དཀར་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་པ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བཞི་ནི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དེ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །
【K3 料簡】
དེ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དམིགས་པ་ཆུང་དུ་ལ་སོགས་པ་ལ་མོས་པར་བྱེད་དོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དབང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ།
【K4 別釋其義】
དེའི་ནང་དུ་འདུས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཆུང་ངུ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་དུ་གཏོགས་པ་སྟེ། ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་གཏོགས་པ་སྟེ། ཁང་པ་དང་གཞལ་མེད་ཁང་དང༌། རི་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་དོག་མཛེས་པ་དང༌། ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་ནི་ཁ་དོག་སྡུག་པ་དང༌། ཁ་དོག་མི་སྡུག་པ་ལས་བསྡུས་པ་རྣམས་སོ༑ །མིའི་དང࿒ལྷ་རྣམས་ནི་བཟང་པོ་དང་ངན་པ་རྣམས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་བསྒྱུར་ནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་སོ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏམ། ཟིལ་གྱིས་མ་མནན་ཀྱང་རུང་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ། །࿒ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་བའི་སྔོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱར་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྔོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དེ་གཉི་ག་ལས་འོད་འབྱུང་བ་རྣམས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་དང་དམར་པོ་དང་དཀར་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་རིག་པར་བྱའོ། །དཔེ་གཉིས་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། སྦྱར་བ་ལས࿒བྱུང་བའི་ཁ་དོག་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ཏོག་དང་རས་གཉི་ག་ལ་མཚུངས་པར་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ། །ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ཏོག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྔོན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྔོན་པོ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྔོན་པོ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ཏོག་དང་རས་གཉི་གའི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གཉི་ག་ལ་ཡང་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དཔེར་ན་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་དང༌། ཡུལ࿒ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྔོན་པོ་ཁ་དོག་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་དཔེ་ཡང་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས་བྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལྷག་མ་གང་ཞེ་ན། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ࿒ལྟ་བ་ཞེས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །
【J4 十徧處（分三）】【K1 正釋】
ཇི་ལྟར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ལ་དབང་བསྒྱུར་ནས་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་ཟད་པར་རྒྱས་པར་བྱེད་དེ། ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ཁྱབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་དག་ནི་བཅུ་ཡིན་ཏེ། ཟད་པར་ས་དང༌། ཟད་པར་ཆུ་དང༌། ཟད་པར་མེད་དང༌། ཟད་པར་རླུང་དང༌། ཟད་པར་སྔོན་པོ་དང༌། ཟད་པར་སེར་པོ་དང༌། ཟད་པར་དམར་པོ་དང༌། ཟད་པར་དཀར་པོ་དང༌། ཟད་པར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །
【K2 辨建立地等】
ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་མི་གཞག་ན་ནི་དེས་ན་གནས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེས་ཁྱབ་པར་བྱེད་མི་ནུས࿒པ་སྟེ། དེ་བས་ན་གནས་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ལ་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་འབྱོར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་དག་ནི་ཟད་པར་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟད་པར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའོ། །
【K3 釋解脫成滿】
དེ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་རྩོམ་མོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་རོ། །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་རིག་པར་བྱའོ།། །།
【J5 無諍】
བམ་པོ་དགུ་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གང་དག࿒གི་མིག་ལམ་དུ་སྣང་བར་འདོད་པ་དེ་དག་བདག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བའི࿒རྣམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདུག་བཞིན་དུ་བསམས་ནས་ཤེས་པའི་དབང་གིས་མ་འོངས་པ་ན་འབྱུང་བ་ལ་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་ཡང་རུང་མི་འགྲོ་ཡང་རུང་ཅི་ནས་དེར་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་འཐབ་རྩོད་མི་སྐྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་སྲུང་བར་གནས་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དེ་སྐད་ཅེས࿒བྱ་བའོ། །
【J6 願智】
བསམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཐོབ་པ་གལ་ཏེ་དུས་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་པར་འདོད་པར་གྱུར་ན་དེ་དང་དེར་འདི་ཤེས་པར་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་བསམས་ནས་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་དེ་ལས་ལངས་ནས་དེའི་སྨོན་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་བྱ་དེ་ནི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【J7 四無礙解（分二）】【K1 標列】
【K2 別釋（分四）】【L1 法無礙解】
ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྩམས་ནས་མི་ཤེས་པ་དང༌། མི་མཐོང་བ་དང༌། མངོན་པར་མི་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །
【L2 義無礙解】
དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དོན་གཞན་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོངས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བའོ། །
【L3 訓詞無礙解】
ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་ཡུལ་མིའི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་སོ་སོ་བས་ཇི་ལྟར་རང་རང་གིས་གཞན་དང་གཞན་མིང་གཞན་གྱི་ཐ་སྙད་འདོགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འཇིག་པས་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་དང་གཟུགས་སུ་རུང་བས་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【L4 辯才無礙解】
སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པའོ། །བཏགས་པའི་ཡོད་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའོ། །དོན་དམ་པར་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའོ། །
【J8 六神通（分二）】【K1 標列】
【K2 別釋（分六）】【L1 神境通】
རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མང་པོར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །
【L2 天耳通】
སྒྲ་སྣ་ཚོགས་ཉན་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དང་མིའི་ལ་སོགས་པའོ། །
【L3 心差別通】
སེམས་ཅན་གཞན་དག་གི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【L4 宿住隨念通】
སྔོན་གྱི་མཐའི་སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མིང་དང་རིགས་དང་རུས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་ལོ་དྲུང་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【L5 死生通】
འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་ལྷའི་མིག་གིས་སེམས་ཅན་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཁ་དོག་བཟང་པོ་དང༌། ཁ་དོག་ངན་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལས་བརྩམས་ཏེ། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །
【L6 漏盡通】
ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་གང་གིས་ཟག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་པ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【J9 相、隨好】
མཚན་དང་དཔེ་བྱང་བཟང་པོ་རྣམས་ནི་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་རྣམ་པར་མཛེས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་དེ་དག་ནི་དེའི་རང་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྟོན་ནུས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གཞན་པ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【J10 四清淨（分二）】【K1 標列】
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བཞི་སྟེ།
【K2 別釋（分四）】【L1 依止清淨】
དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་གནས་ལེན་བ་དང༌། བཞུགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཞེད་པ་དེར࿒སྐྱེ་བ་འཛིན་པ་དང༌། དེར་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་ཇི་སྲིད་བཞེད་པར་བཞུགས་པ་དང༌། གང་གི་ཚེ་བཞེད་པ་དེའི་དུས࿒ན་ཚེ་དེའི་འདུ་བྱེད་འདེར་བ་སྟེ༑ གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །
【L2 境界清淨】
ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་དམིགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་སྤྲུལ་པ་དང་སྒྱུར་བ་དང༌། མཁྱེན་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར࿒པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པ་དང༌། སྔོན་བྱུང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གསེར་ལ་སོགས་པར་བསྒྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །
【L3 心清淨】
ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【L4 智清淨】
ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་བཞི་བཅུ་རྩ་གཉིས་ལས་ཡི་གེ་གང་ཡང་རུང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་དེས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【J11 十力（分二）】【K1 標列】
སྟོབས་ནི་བཅུ་སྟེ། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། །བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཤི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །
【K2 別（分三）】【L1 處非處智力】
གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཁྱེན་པ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །
【L2 自業智力】
དེ་བཞིན་དུ་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་མཁྱེན་པ་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【L3 例餘力】
【J12 四無畏（分二）】【K1 標列】
མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་སྟེང་
【K2 別釋（分四）】【L1 正等覺無畏】
ང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཆོས་འདི་དག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་སོ་ཞེས་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེའམ། ལྷ་འམ། བདུད་དམ། །ཚངས་པའམ། སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ང་ལ་རྒོལ་བའམ། ࿒དྲོང་བར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་མི་མཐོང་སྟེ། མཚན་མ་དེ་མི་མཐོང་བས་བདེ་བ࿒ཐོབ་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་ནས་གནས་སོ། །ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རྒྱ་ཆེན་པོར་ཞལ་གྱིས་འཆེའོ། །ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོག་གོ། །
【L2 漏盡無畏】
ང་ཟག་པ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟག་བ་འདི་དག་ཡོངས་སུ་མ་ཟད་དོ། ཞེས་བྱ་བ་དང་
【L3 障法無畏】
ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་གང་དག་བསྟན་པ་དེ་དག་བསྟེན་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌།
【L4 出苦道無畏】
ཡང་ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ངེས་བར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་དེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་གང་བཤད་པ་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའམ། དེ་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཐ་མ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདི་ལ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་སུས་ཀྱང་ང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་རེ་རེ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་རང་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་རང་གི་དོན་ལ་བརྩམས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ངས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཐའ་དང་བཅས་པར࿒ཤེས་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་འཆེ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྒོལ་བ་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་འཇོག་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །མི་འཇིགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཟག་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་གྱི་བར་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【J13 三念住】
དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལ་སྟོན་པ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཅན་ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པ། དོན་བཞེད་པ། ཕན་པར་བཞེད་པ། ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་དགེ་སློང་དག་འདི་ནི་ཕན་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ནི་བདེ་བར་འགྱུར་བའོ། །࿒འདི་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་ཆོས་སྟོན་པ་འདི་ལ་ཉན་ཐོས་དེ་དག་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། རྣ་བ་གཏོད་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྱེས་པར་མི་འགྱུར། ཡིད་བདེ་བར་མི་འགྱུར། ཐུགས་དགའ་བ་ཡ་ཡ་པོར་མི་འགྱུར་གྱི་བཏང་སྙོམས་ཅན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེས་པ་དེ་ལ་གནས་ཏེ། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་འདི་ནི་མ་འདྲེས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་པོ་སྟེ། གང་འཕགས་པ་བསྟེན་ནས་ཀྱང་འཁོར་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་འོས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྟོན་པ་འདི་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་ལ་ཉོན་ཐོས་དེ་དག་གུས་པར་མི་ཉན་པ་ནས། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་མི་སྒྲུབ་པའི་བར་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སུ་མི་འགྱུར། མི་བཟོད་པར་མི་འགྱུར། ཐུགས་མི་ཆེས་པར་མི་འགྱུར། ཐུགས་མི་མཉེས་པར་མི་འགྱུར་གྱི་བཏང་སྙོམས་ཅན་དུ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་ཏེ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ༑ །གསུམ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཁ་ཅིག་གུས་པར་ཉན་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་གུས་པར་མི་ཉན་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་མི་སྒྲུབ་པའི་བར་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྱེས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནས་ཐུགས་མི་མཉེན་པར་མི་འགྱུར་བའི་བར་དུའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་སྟོན་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། དེ་གཉི་གའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །
【J14 三不護】
བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་མེད་དེ། བདག་ལ་གཞན་གྱིས་ཤེས་སུ་འོང་ངོ་ཞེས་བཅབ་པར་དགོངས་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གསུང་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གི་ཐ་སྙད࿒གདགས་སུ་མེད་པར་དོགས་པ་མི་མདའ་བའི་ཕྱིར། སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ࿒སྡུག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་ཚར་བཅད་དེ་སྤ་བཀོད་ནས་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【J15 無忘失法】
བསྙེལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་གདུལ་བའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཛད་པ་དང་གསུངས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །
【J16 永斷習氣】
བག་ཆགས࿒ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གྱུར་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ལྷག་མ་ཡོད་པ་སྟོན་པའི་སྐུ་དང་གསུང་གི་གཡོ་བ་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །
【J17 大悲】
ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ལ་གནས་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །
【J18 十八不共佛法】
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་དང༌། ཅ་ཅོ་མེད་པ་དང༌། བསྙེལ་བ་མེད་པ་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མེད་པ་དང༌། ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་པ་དང༌། འདུན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ངག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་གྲོང་དུ་རྒྱུ་བ་ན་རེས་འགའ་གླང་པོ་ཆེ་གཏུམ་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་དང༌། །གླང་པོ་ཆེ་གཏུམ་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྟ་གཏུམ་པོ་དང༌། བ་རྡུང་ཁུས་མ་དང༌། ཁྱི་ཟ་བ་དང༌། ཚང་ཚིང་ཚེར་མས་འཛིངས་པ་དང༌། སྤྲུལ་ལ་རྐང་པ་གཉིས་ཀས་རྫི་བ་དང༌། གང་དུ་བུད་མེད་མི་རིགས࿒པ་སྐྱེས་པས་བོས་པའི་ཁྱིམ་དེ་ལྟ་བུར་འཇུག་པ་དང༌། དགོན་པར་ལམ་ནོར་ནས་ལམ་ལོག་པར་འགྲོ་བ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་རྣམས་དང༌། རྐུན་པོ་རྣམས་དང༌། སེང་གེ་དང༌། སྟག་དང༌། སྤྱང་ཀི་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འཁྲུལ་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའོ༑ །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་རེས་འགའ་དགོན་པ་ན་ནགས་ཁྲོད་ཆེན་པོར་རྒྱུ་བ་ན་ལམ་ནོར་ཏེ། གྲོང་སྟོང་དུ་ཕྱིན་ནས་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང༌། སྒྲ་སྒྲོགས་པ་དང༌། ཀུ་ཅོ་ཆེར་འདོན་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་གད་མོ་རྟ་གད་སོ་སྣང་བར་དགོད་པ་དང༌། འཕྱ་བ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཅ་ཅོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེལ་བ་མེད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མཛད་པ་དང་གསུངས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་མཉམ་པར་བཞག་པར་འགྱུར་གྱི་ལངས་ནས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་ལྟ་ཞིང་ཕུང་པོ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཕུང་པོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མདའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡལ་བར་འདོར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མདའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། འདུན་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་རྣམ་པ་འདི་དྲུག་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་རེས་འགའ་ལུས་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ལ་འཇུག །རེས་འགའ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་གོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་ཇི་ལྟ་བར་དག་གི་ལས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་གསུམ་པོ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་རྩོལ་བ་ཙམ་གྱིས་དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཆགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཐོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྩོལ་བ་ཙམ་གྱིས་དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་དག་ལས་དང་པོ་དྲུག་ནི་སྐུ་དང་གསུངས་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །ཅ་ཅོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །བསྙེལ་བ་མེད་པ་དང༌། ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མེད་པ་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་བཞིས་ནི་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་དག࿒པའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུན་པ་ཉམས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དྲུག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོ་གནས་དང་བཅས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་རྣམས་མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོཔའོ། །དེ་ལ་གནས་ནི་འདུན་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དབང་པོ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་དང་དག་གི་ལས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུམ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུམ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །
【J19 一切種妙智】
ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཐར་ཐུག་པ་མཁྱེན་པ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【I3 明功德作業（分二）】【J1 明所依（分二）】【K1 問】
【K2 答（分二）】【L1 辨所依（分三）】【M1 明內外共法】
【M2 明大小乘共法】
【M3 明引發所因】
དེ་དག་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་གནས་དང༌། མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་པོ་གང་ཟག་དང༌། མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཐབས་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཞིན་དུ་ལན་མང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ནས་ཡང་དང་ཡང་དེ་ལ་འཇོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཚད་མེད་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཁོན་མེད་པ་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་བ་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་བསམས་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མང་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་མང་པོར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མང་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【L2 辨作用自性（分二）】【M1 標】
ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ།
【M2 指】
རང་གི་བྱ་བ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་གང་དག་གིས་འཕགས་པ་ཅི་རིགས་སུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་པའོ། །གནས་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཞི་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའོ། །
【J2 作業（分十九）】【K1 無量】
དེ་ལ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། མི་དགའ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་དག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་གནས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་གནས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་བདག་ལ་མི་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K2 解脫】
རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ལས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྤྲུལ་པའི་ལམ་མངོན་པར་སྒྲུབ་བོ། །གསུམ་པས་ནི་དགེ་བ་སྤྲུལ་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞི་ནི་ཞི་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ལ་མི་ཆགས་སོ། །ཐ་མས་ནི་འཕགས་པའི་གནས་པ་མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་གནས་པས་ནས་ཏེ། དེ་ལ་དེ་ལྟར་མོས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
【K3 勝處】
ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དེ་བསྟན་པའི་ཚུལ་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【K4 徧處】
【K5 無諍】
ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བ་གཅེས་སུ་བྱེད་པས་ཇི་ལྟར་མཐུན་པ་བཞིན་དུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་གཟུང་བའི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །
【K6 願智】
བསམས་ནས་ཤེས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་སོ་ཞེས་གུས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་མང་པོས་བཀུར་བར་འགྱུར་རོ༑
【K7 無礙解】
སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོས་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་བཤད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཚིམ་པར་མཛད་དོ། །
【K8 神通】
རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་ལ་འདུན་པར་མཛད་དོ། །ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ནི་སྒྲའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ནས་ངག་གི་ལས་ཀྱིས་འདུན་པར་མཛད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K9 相隨好】
【K10 清淨】
གནས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ནི་ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་བཞིན་དུ་གནས་ལེན་པ་དང༌། བཞུགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏོང་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ནི་ཆོས་ལ་དབང་སྒྱུར་རོ། །སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་སྒྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏོ། །
【K11 力（分二）】【L1 標十種業】
སྟོབས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་སྟོབས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ལམ་སྟོན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་ནི་འདི་དག་གོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རང་བཞིན་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་རྒྱུར་སྨྲ་བ་དེ་སྤོང་ངོ༌། །ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ལས་བདག་གིས་མ་བྱས་ཀྱང་ལས་འོང་ངོ་ཞེས་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་སྨྲ་བ་དེ་སྤོང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་མ་ནོར་བར་བདེ་འགྲོའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་རྣམས་རྗེས་སུ་རྟོགས་སོ། །དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བཤད་པའི་སྣོད་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་སོ། །མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བསམ་པ་སྟེ། ངན་པ་དང་བཟང་པོ་ལ་མོས་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་སོ། །ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་བག་ལ་ཉལ་སྐྱེད་ནུས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་དམིགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་སོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་དག་ན་ཚོགས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུ་རྗེས་སུ་རྟོགས་སོ། །འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་མ་ལ་འོས་སུ་འགྱུར་བ་རྗེས་སུ་རྟོགས་སོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་རྟོགས་ཏེ། གང་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐར་པའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །
【L2 釋力名】
སྟོབས་ཉིད་ནི་འདི་དག་གི་ཕུང་པོ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལྷའི་བུ་དང༌། འཆི་བདག་གི་བདུད་ཚར་གཅོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ནས་བར་ཆད་མི་བྱེད་པ་དང༌། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ནས་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་བར་ཐམས་ཅད་དུ་དྲི་བ་དྲིས་ན࿒དྲི་བ་ལུང་སྟོན་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【K12 無畏】
མི་འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བདག་སྟོན་པ་ཡང་དག་པ་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ࿒ཡང་དག་པར་འཇོག་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནས་ལམ་གྱི་བར་ལ་རྒོལ་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཆོས་དང་མཐུན་པས་ཚར་གཅོད་དོ། །
【K13 念住】
དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གུས་པར་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་དོ། །
【K14 不護】
བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རང་གི་ཉེས་པ་བརྗོད་དུ་དོགས་ནས་བསྲུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཚོགས་ལ་འདོམས་སོ། །
【K15 無忘失法】
བསྙེལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་བག་མེད་པས་འགལ་བར་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མི་འདོར་རོ། །
【K16 永斷習氣】
བག་ཆགས་ལེགས་པར་བཅོམ་པས་ནི་དེ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལས་འཁྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས། ཉོན་མོངས་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་མི་སྟོན་ཏོ། །
【K17 大悲】
ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ནི་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་སུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཉིན་མཚན་ལན་དྲུག་དུ་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་གཟིགས་སོ། །
【K18 不共佛法】
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ནི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་དག࿒པ་ཡང་དག་པར་འབྱོར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【K19 一切種妙智】
རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་དོ། །ཐེ་ཚོམ་བཅད་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་དེར་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་རིམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་ཡུན་རིང་དུ་འཇོག་གོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་དོ། །
【G3 合辨能證所證（分五）】【H1 得果捨向】
ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་ནས་ལམ་དམན་པ་འདོར་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་ལམ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་འཇུག་པའི་ལམ་རྣམ་པར་འདོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡོམས་ཏེ་སྤོང་བ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས࿒བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་དུས་ཏེ། དེའི་མི་མཐུན་པའི་རིགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་མ་ལུས་པར་སྤངས་པས་གནས་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H2 明三乘涅槃差別（分二）】【I1 明二乘頓捨】
【I2 明菩薩無盡】
རྒྱུན་ཡང་དག་པར་གཅོད་པའི་རྣམ་པར་འདོར་བས་རྣམ་པར་སྤོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་དུ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པས་རྣམ་པར་འདོར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ལམ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས࿒འདས་པའི་བསམ་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་ཟད་པ་དང་ཡོན་ཏན་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ༑ འདི་ལྟར་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་མི་ཟད་པ་བསྟན་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །
【H3 辨現觀相違之諸無記事】
འཇིག་རྟེན་རྟག་པའོ་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདྲི་བ་ལ་ལུང་མི་སྟོན་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དོན་དང་མི་ལྡན་པས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲི་བ་དེ་དག་གི་འདྲི་བའི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལས་བརྩམས་ནས་གང་འདྲི་བ་སྟེ༑ འདི་ལྟར་དེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་སེམས་པའི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H4 明菩薩與四果異同（分四）】【I1 明非初果】
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་མི་གཞག་པ་ནི་མི་གནས་པའི་ལམ་ཐོབ་པས་རྒྱུན་ལ་འཇུག་པ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I2 明非二果】
【I3 明非三果】
【I4 明亦成阿羅漢】
【H5 辨應修五種善巧（分二）】【I1 標名】
【I2 別釋（分五）】【J1 所知境善巧】
࿒ཤེས་བྱ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འཁྲུལ་པ་ནས་མ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བར་དུའོ༑ །དེ་ལ་འཁྲུལ་པ་ནི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འཁྲུལ་པའི་གནས་ནི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཙམ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན࿒པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གང་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་གང་མངོན་པར་ཞེན་པས་འཇུག་གོ། །མ་འཁྲུལ་པའི་གནས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུལ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མ་འཁྲུལ་པ་ཡང་ཡིན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུན་པ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། ཤེས་བྱ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འཁྲུལ་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །
【J2 方便善巧（分二）】【K1 標】
【K2 列】
ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་སྟེ། དེ་དག་གིས་བསྡུས་ནས་དགེ་བ་རྣམས་ལ་འཛུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ལ་མཁས་པས་ནི་ཉིད་མཚན་ལན་དྲུག་ཏུ་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྟེ། འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཞུས་པ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལམ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་མཁས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཕྱིར་ཞིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གཏན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་འདུལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J3 虛妄分別善巧（分二）】【K1 標列十種虛妄分別】
ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། རྩ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཀུན࿒གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ལུས་དང་གནས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་མཚན་མར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ࿒བལྟ་བར་བྱའོ། །མཚན་མར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་དང་ཡིད་དེ་གཟུང་བའི་མཚན་མ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མར࿒གྱུར་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བསྐྱེད་པའོ། །མཚན་མར་སྣང་བར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མཚན་མར་སྣང་བ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དག་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་བསྐྱེད་པའོ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བསྟན་པར་བསྡུས་པའི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་བདག་ཉིད་དང༌། ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ལྟ་བར་སོང་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་࿒དང་ཚུལ་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །
【K2 更就散亂分別分為十種】
དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བར་དུའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་བཅུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཐོག་མར་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡོད་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། འདི་ལྟར་མིང་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྟོང་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་མི་འགག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནས། རྣམ་པར་བྱང་བའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིང་བཅོས་མ་ལ་ཆོས་དེ་དག་སོ་སོར་བརྟགས་ནས། གློ་བུར་གྱི་མིང་གིས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མིང་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོད་པའི་སྒྲ་ནི་དངོས་པོའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནས། མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་འདི་ལྟར་མིང་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མིང་དེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས༑ དེ་ལས་མ་གཏོགས་པར་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས࿒པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བརྗོད་པ་ལས་མ་གཏོག་པར་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་མིང་བཅོས་མ་ལ་ཆོས་དེ་དག་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་གློ་བུར་གྱི་མིང་གིས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ༑ དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིང་དུ་མི་མཐོང་ན་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【J4 無分別善巧（分二）】【K1 標釋（分二）】【L1 標三種無分別】
རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆོག་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
【L2 明三種人應知其相】
དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་གང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཉིད་འགའ་ཞིག་ལས་བརྩམས་ནས་སེམས་པ་མཐར་ཁྲིད་དེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འབྱེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པ་ཐོབ་པར࿒བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག࿒གི་དེ་ནི་ཆོག་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པས་བདག་མེད་པར་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི࿒ནི་དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཙམ་དེ་ཡང་སྤྲོས་པར་རིག་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམ་པར་བཤིག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་ཞི་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དེ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །
【K2 顯無戲論無分別復離五相】
ཇི་ལྟར་ན་དེ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་གལ་ཏེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པས་དེ་སྐད་བྱ་ན་ནི། དེས་ན་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་དང༌། ར་རོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཡང་དག་པར་འདས་པས་དེ་སྐད་བྱ་ན་ནི་དེས་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལུས་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དང་འགལ་ལོ། །ཇི་སྟེ་རྣམ་པར་ཞི་བས་དེ་སྐད་བྱ་ན་ནི། དེས་ན་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ࿒རྣམ་པར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྐད་བྱ་ན་ནི། དེས་ན་གཟུགས་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་དེ་སྐད་བྱ་ན་ནི། དེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ་ཞེས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་མཚན་མ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་མི་བལྟ་སྟེ། འོན་ཀྱང་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད࿒པ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་གདམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལ་གོམས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་སོ་སོ་རང་གིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི࿒ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །
【J5 於時時中應修練根】
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཞེས་སྔར་བཤད་ན། དེ་ཇི་ལྟར་དུས་དུས་སུ་དབང་པོ་རྣམས་སྦྱང་བར་བྱ་ཞེ་ན། རང་གི་རིགས་ཀྱི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་དེ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ༑ །གཞན་དུ་ན་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོར་གྱུར་པའི་ཁྱད་པར་མི་དམིགས་པར་འགྱུར་ན། དེ་ཡང་དམིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དེ་གྲུབ་བོ།། །།
【D4 論議品（分二）】【E1 略問答（分二）】【F1 問】
བམ་པོ་བཅུ་པ་སྟེ་ཐ་མའོ། །འབེལ་བའི་གཏམ་གྱི་རྣམ་པར་ངེས་པ་བདུན་ལ་དོན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་སོགས་པ་དོན་དྲུག་ལས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【F2 答】
【E2 廣別釋（分七）】【F1 義決擇（分二）】【G1 標】
【G2 釋（分二）】【H1 列】
【H2 辨（分六）】【I1 自性義】
དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །
【I2 因義】
རྒྱུའི་དོན་ནི་རྒྱུ་གསུམ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་དང༌། དེ་མ་ཐག་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་མཐར་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་མཚུངས་པ་སྲོ་བསྙད་པས་བསྡུས་པས་ཏེ། དེས་བསྒྲུབ་པར་མ་གྲགས་པའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I3 果義】
འབྲས་བུའི་དོན་ནི་འབྲས་བུ་ལྔ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡར་སྐྱེས་པའི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཕྱི་མ་རྣམས་སོ། །བདག་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལོ་ཏོག་ལ་སོགས་པའོ། །བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་ལེགས་པར་བཅོམ་པའོ། །
【I4 業義】
ལས་ཀྱི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་པའོ། །
【I5 相應義】
ལྡན་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མང་པོ་ལས་གྱུར་པའི་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁང་པའི་ཤིང་དང་ཕ་གུ་ལ་སོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་འཆིང་བ་ལས་གྱུར་པའི་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ཡོད་ན་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲེལ་པར་གྱུར་པའི་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པའོ། །གནས་སྐབས་ལས་གྱུར་པའི་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ༑ ཕན་འདོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་འཕྲལ་དུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནས། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགྱུར་བ་ལས་གྱུར་པའི་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གློ་བུར་གྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ༑ འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཡོད་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
【I6 轉義】
འཇུག་པའི་དོན་ནི་འཇུག་པ་ལྔ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་སྟེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྟེན་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་གནས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ས་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འཇུག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པའི་འཇུག་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་ནང་དང་ཕྱི་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【F2 釋決擇（分二）】【G1 總釋】
རྣམ་པར་བཤད་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་གང་གིས་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་སྟེ།
【G2 別釋（分二）】【H1 以六義釋】
དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་དོན་དྲུག་པོ་དག་མདོ་སྡེ་སོ་སོར་ཇི་ལྟར་མཐུན་མཐུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའོ། །
【H2 以十四門釋】
ཡང་རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྒོ་བཅུ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནི་གང་ན་མདོ་སྡེ་འབྱུང་བའི་དགོས་པ་དང༌། ཚིག་གི་དོན་དང༌། མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། དགོངས་པ་དང༌། བརྒལ་བ་དང༌། ལན་བརྗོད་པའོ། །དངོས་པོ་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནི་གང་ན་མདོ་སྡེ་བསླབ་པ་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་མི་བྱ་སྟེ། །དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ། །རང་གི་སེམས་ནི་ཡོངས་སུ་འདུལ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡན་ལག་དང་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་གི་སྒོ་ནི་གང་དུ་ཚིག་གཅིག་གིས་བསྟན࿒པ་ལ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་དོ་ཞེས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་སྟེ༑ དཔེར་ན་དལ་འབྱོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཅུ་གཉིས་བསྟན་པ་ལས་བདག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཞན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིག་འོག་མ་ལྔ་ལྔས་བཤད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མི་ཉིད་དང༌། ཡུལ་དབུས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས࿒མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་སྨིན་པར་མ་གྱུར་པ་དང་་། གནས་སུ་གྱུར་པ་ལ་དད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་གནས་པ་དང༌། གནས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནི་གོང་དུ་འོག་མ་ནི་གོང་མ་ལ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་དག་ནི་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་སྟོན་པའོ། །དཔེར་ན་དབང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཏེ་འདི་ལྟར་དད་ན་བརྩོན་འགྲུས་བརྩོམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་ན་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ། །སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །སྤོང་བའི་སྒོ་ནི་འདི་ལས་བརྩམས་ནས་འདི་སྤོང་བར་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྟེའུ་ཡུ་ལྟ་བུའི་མདོ་ལས་ཟག་པ་ཟད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་དང༌། ཆོས་འདི་པ་ཐོས་པ་དང་སེམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་ཡོངས་སུ་ཡི་ཆད་པ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའོ། །དགེ་སློང་དག་ང་ནི་ཤེས་བཞིན࿒མཐོང་བཞིན་དུ་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པར་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོའི་ཚིག་གི་དུམ་བུས་དང་པོའི་གང་ཟག་སྤངས་སོ། །སྒོམ་པར་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་སྤངས་སོ། །སྟེ་ཡུའི་དཔེས་ནི་གསུམ་པ་སྤངས་སོ། །གྲུའི་དཔེས་ནི་བཞི་པ་སྤངས་སོ། །ཡི་གེ་ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བའི་སྒོ་ནི་གང་དུ་དོན་གཞན་ལ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་གང་མ་དད་བྱས་མི་གཟོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྟ་བུའོ༑ །ཆུད་ཟ་བ་དང་ཆུད་མི་ཟ་བའི་སྒོ་ནི་གང་དུ་རབ་ཏུ་ཆུད་ཟ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཆུད་མི་ཟ་བ་དང༌། དེ་གཉི་གའི་ཐབས་དང༌། དེ་གཉི་གའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལེགས་པར་སྐྱེས་ཀྱི་མདོ་ལས་རབ་ཏུ་ཆུད་ཟ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་རྫས་ལ࿒ལྷག་པར་ཆགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱིའི་རྫས་ནི་ཁྱིམ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ནང་གི་རྫས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རབ་ཏུ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ནི་དེ་གཉི་ག་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རབ་ཏུ་ཆུད་ཟ་བའི་ཐབས་ནི་རབ་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་ལ་བག་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆུད་མི་ཟ་བའི་ཐབས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཀྱེ་མ་རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་པར་སྐྱེས་འདི་ནི་གཉིས་ཀྱིས་མཛེས་ཏེ། གང་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བར་དང༌། གང་ཟག་པ་ཟད་ནས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ཆུད་མི་ཟ་བ་དང༌། དེའི་ཐབས་ཉེ་བར་བསྟན་པས་དེ་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་ཉིད་ཆུད་ཟ་བ་དང་དེའི་ཐབས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆུད་མི་ཟ་བར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྟན་པ། དགེ་སློང་འདི་ནི་མཛེས་པ་སྟེ། །ཉེ་བར་ཞི་ཞིང་ཟག་པ་ཟད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་ཟག་པ་ཟད་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་དེ་ཡང༌། འདོད་ཆགས་བྲལ་ཞིང་བྲལ་བ་སྟེ། །ཉེར་ལེན་མེད་པས་མྱ་ངན་འདས༑ །བདུད་ཀྱི་སྡེ་ནི་ཕམ་བྱས་ནས། །ལུས་ཀྱི་ཐ་མ་འཛིན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤངས་པ་དང༌། གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཡང་སྤངས་པ་དང༌། ནང་གི་རྫས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པར་ཡང་བསྟན་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཟད་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་ཀྱང་འདི་བསྟན་པར་བལྟའོ། །འདི་ལས་བཟློག་པ་ནི་རབ་ཏུ་ཆུད་ཟ་བའི࿒བར་དུ་དབྱེ་བ་བསྙད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་ནི་གང་དུ་གང་ཟག་འདི་སྙེད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདི་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུ་ལས་གྱུར་པ་ལྟ་བུའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ༑ དེ་ནི་གང་ཟག་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞིར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་བདེན་པ་མཐོང་བའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་གསུམ་དུ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་བསྙད་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དཀར་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་དཀར་བ་དང༌། ཆེར་དཀར་བའོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ནི་བཞིར་རབ་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་བཞི་སྟེ། གསུམ་ནི་སློབ་པའོ། །གཅིག་ནི་མི་སློབ་པའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་ནི་གང་དུ་མུ་བཞི་ལ་སོགས་པ་དྲི་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བརྗོད་པ་སྟེ། དཔེར་ནི་མི་རྟག་པའི་མདོ་ལས་གང་གིས་འདི་ལེགས་པར་མཐོང་བ་དེས་གཟུགས་ཐམས་ཅད་མཐོང་ངམ། གང་གིས་གཟུགས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དེས་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་མཐོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་མུ་བཞིའོ། །མུ་དང་པོ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་བཞི་ལ་རྟག་པ་དང་གཙང་བ་དང༌། བདེ་བ་དང་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་མ་བཏགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟ་། །མུ་གཉིས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་རྟག་པ་དང་གཙང་བ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟ་བའོ། །མུ་གསུམ་པ་ནི་གཟུགས་ལ་རྟག་པ་དང་གཙང་བ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་མ་བཏགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྫེས་སུ་བལྟ་བའོ། །མུ་བཞི་པ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་བཞི་ལ་རྟག་པ་དང་གཙང་བ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟ་བའོ། །གཟུགས་ལ་མུ་བཞི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་བྱ་བ་བྱས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནམ། གང་འདི་ལས་སྲིད་པ་གཞན་མི་ཤེས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བྱ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སྨྲས་པ། མུ་བཞི་སྟེ། མུ་དང་པོ་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའིའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་མི་སློབ་པའིའོ། །བཞི་པ་ནི་རྣམ་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པའིའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནི་གང་དུ་ཚུལ་དྲུག་གི་ས་བོན་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་དང༌། འཐོབ་པའི་ཚུལ་དང༌། བཤད་པའི་ཚུལ་དང༌། མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཚུལ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་དང༌། དགོངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཚུལ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ལས་ཚུལ་གོང་མ་གསུམ་ནི་ཚུལ་འོག་མ་གསུམ་གྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ༑ དཔེར་ན་རོ་མྱང་བའི་མདོ་ལས་དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ལ་རོ་མྱོང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྤངས་ནས་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །རོ་མྱང་བ་དང་ཉེས་དམིགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྤངས་སོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྤངས་ཏེ། ཕུང་པོ་ཙམ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བར་ཟད་ཀྱི་བདག་ནི་མེད་དོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ༑ །དགེ་སློང་དག་ངས་ཇི་ཙམ་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ནང་དུ་འདུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འཐོབ་པའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཐོབ་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་བཤད་པའི་ཚུལ࿒གྱིས་སོ། །དེ་ཡང་དགོངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས࿒པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ལ་དགོངས་ནས་མདོ་དེ་དག་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ༑ །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་རོ་མྱང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་དེ་ལྟར་གསུམ་དུ་བསྒྱུར་བས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའོ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྷ་དང་མི་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལས་གྲོལ་བ་ནས་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་ནང་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས࿒བྱ་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནི་གང་དུ་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤོང་བའི་མཚན་ཉད་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་མཆན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། གནས་དང་གནས་པར་འབྲེལ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི࿒ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་དང་ཕན་ཡོན་གྱི࿒མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རོ་མྱང་བའི་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ། དེ་ལ་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ༑ །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རོ་མྱང་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སྤང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་དང་གནས་གྱུར་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ལེན་མང་དུ་གནས་པའོ། །རྣམ་པར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔའི་དབྱེ་བ་སྟེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། ࿒རོ་མྱང་བ་ལ་རོ་མྱང་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་ལ་ཉེས་དམིགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བར་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །སྤོང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུའི་བར་ལས་གྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་མདོ་གཞན་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། གང་འདིར་འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་འདུལ་བ་དང༌། འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་སྤང་བ་དང༌། འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ན་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཐོང་བའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །ལེན་མང་དུ་གནས་པར࿒འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །གནས་དང་གནས་པར་འབྲེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འོག་མ་གོང་མའི་གནས་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟར་གསུམ་དུ་བསྒྱུར་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་ཉེས་དམིགས་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའོ། །ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་གྲོལ་བ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བའི་བར་དུའོ༑ །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་མཆན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོབས་དང་སྟོབས་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནི་གང་དུ་ཚིག་གཅིག་མ་བརྗོད་ན་དོན་འདི་གོ་བར་མི་འགྱུར་བས་ཚིག་སོ་སོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནུས་པ་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་མདོ་ལས་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང༌། འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚིག་འདི་དག་གི་སོ་སོའི་ནུས་པ་ནི་ཇི་གང་ལྟར་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བཟླས་ཏེ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནི࿒གང་དུ་མདོའི་ཚིག་གཅིག་བཟུང་བས་རྒྱ་ཆེར་དོན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆོས་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་ནི་ཁའི་དབུགས་ཀྱིས་རིའི་རྒྱལ་པོ་གངས་རི་ཡང་འཐོར་ན་རོ་ལྟ་བུའི་མ་རིག་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དྲུག་གང་ཞེ་ན། ࿒འདི་ལ་དགེ་སློང་དག་འདི་ལ་དགེ་སློང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པ་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་དགེ་སློང࿒ནི་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་སློང་སེམས་བསྐྱེད་པ࿒ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་སེམས་གནས་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་དགེ་སློང་ནི་ཀུན་དུ་བསྟེན་པའི་རྒྱུའི་བར་གྱིས་གང་ཉམས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་བསམ་གཏན་དེ་གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་སློང་དེ་སེམས་གནས་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་དེ་སེམས་ལྡང་བར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན༑ འདི་ལ་དགེ་སློང་ནི་ཀུན་དུ་བསྟེན་པའི་རྒྱུས་གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་བསམ་གཏན་དེ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ལྡང་བར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་འཕེལ࿒བར་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་དགེ་སློང་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར࿒སྤང་བ་ཉིད་རྒྱ་ཆེར࿒བྱས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་སློང་འཕེལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་འབྲི་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་སློང་འབྲི་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལ་དགེ་སློང་ནི་འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནི་གང་དུ་ཚིག་རེ་རེ་ལ་ཡང་མུ་བཞི་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་སྟེ༑ མུ་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་དག་གི་ཚིག་རེ་རེ་ལ་ཡང་གཞན་བཞི་ལ་སོགས་པས་ཐུག་པ་མེད་པར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་རྩོམ་པའི་མདོ་ལས། བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་ཕན་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་སེམས་དང༌། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཞིའི་གཉེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཞི་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་སྲེད་པའོ། །རྣམས་གྲངས་གཞན་དུ་ན་ཆོས་དང་པོས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཐེག་པ་དམན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བསྟེན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཛིན་པ་དང༌། ཞུགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མ་ཞུགས་པ་འཇུག་པར་བྱེད་པས་སོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་དང་པོས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་གྱིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཉེ་བར་འཛིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཇུག་པ࿒རྣམ་པ་རེ་རེས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསམ་པས་ནི་བྱམས་པའི་སེམས་སུའོ། །བསྒྲུབ་པས་ནི་ཐོབ་པ་དང་ལུང࿒ཉེ་བར་སྟོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་སྟེ། ནང་དུ་སེམས་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། མོས་པ་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་སྟོབས་སྐྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྟེ། འདི་དག་གིས་ནི་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟེན་ཏོ། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེ་ན། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལམ་གྱིས་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པའི་སྟོབས་སྐྱེད་པ་དང༌། སློབ་པའི་ལམ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱམས་པ་བསྒོམ་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། མཚན་མ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་བཟོད་པའོ། །འདིར་ཡང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་ལྟར་ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེ་ན། ཚེ་རབས་སྔ་མའི་བྱམས་པ࿒བསྒོམས་པ་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་འགྲས་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ལ་སེམས་རྣམ་པར་མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་མར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་རྩོལ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་ཕན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཡོངས་སུ་འཇལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་གདམས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། དེས་ཤིང་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དང༌། མཆོད་པ་དང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའོ། །འདིར་ཡང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟེན་ཏོ། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེ་ན། ང་རྒྱལ་བཅག࿒པ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་ཅེ་ན། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་དམའ་བ་དང་མཚུངས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏེ། བར་དུ་གཅོད་པ་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང༌། རྨོངས་པ་དང་བྱིང་བ་སེལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་མཁས་པ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། མགོན་བྱེད་པའི་ཆོས་ལས་དགའ་བའོ། །འདིར་ཡང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེ་ན། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཅེ་ན། རྨོངས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང༌། བག་མེད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། བདག་དམན་པར་འཛིན་པས་ཞུམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པ་དང༌། ཡང་དག་བར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཆོས་ལ་དགའ་བས་སོ། །དེ་ལྟར་བཞི་པ་གཞན་ནི་བཞི་པ་དང་པོའི་ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【F3 分別顯示決擇】
རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གཅིག་ནས་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པར་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲི་བ་ནི་གང་གིས་ཆོས་གཅིག་ཆོས་ལྷག་མ་གཞན་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རེ་རེ་ནས་དྲིས་ནས་དེ་བོར་ཏེ། དེས་གཉིས་པ་ཡང་གཞན་རྣམས་དང༌། ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདྲི་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རེ་རེ་ནས་ཐམས་ཅད་འདྲི་བ་སྟེ། དཔེར་ན་གང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ། གང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པ་དེ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གོང་མ་དང་སྦྱར་བའོ། །གང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པ་དེ་རྣམ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་མུ་བཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འདི་ལ་མུ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཚིག་གོང་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ། གང་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཚིག་འོག་མ་དང࿒ཡང་སྦྱར་བའོ། །གང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པ་དེ་རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཚིག་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་ཞེས་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་ལྡན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་མུ་བཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རེ་རེ་ནས་གསལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད࿒ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཚིག་གོང་མ་དང་སྦྱོར་བ་གཉིས࿒གཉིས་པོ་ནི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ལ་བརྩམས་ནས་ཕན་ཚུན་དྲིས་ན་ཆོས་གོང་མ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་བྱ་ཡང་དེའམ། ཤེས་བྱ་གང་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཡང་དེའམ་ཞེས་བྱ་བའི་ནི་ཚིག་གོང་མ་དང་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་བྱ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཚིག་འོག་མ་དང་སྦྱོར་བ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་གཉིས་དྲིས་པ་ལ་གང་ཕྱི་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་འཛིན་པའང་དེའམ། འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུང་བའང་དེའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་འོག་མ་དང་སྦྱོར་བ་སྟེ། འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་གཟུང་བ་ཡང་དེའོ། །གཟུང་བ་ཡིན་ལ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལྔ་པོ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །མུ་གཉིས་པ་ནི་གང་དུ་མུ་གཉིས་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ། ཕུང་པོའི་གྲངས་གང་ཡིན་པ་ཁམས་ཀྱི་གྲངས་ཀྱང་དེའམ། ཁམས་ཀྱི་གྲངས་གང་ཡིན་པ་ཕུང་པོའི་གྲངས་ཀྱང་དེའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་གཉིས་པ་སྟེ། ཕུང་པོའི་གྲངས་ཡིན་ལ་ཁམས་ཀྱི་གྲངས་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མཐའ་དག་གམ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མཐའ་དག་ཁམས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་དོ། །ཁམས་ཀྱི་གྲངས་ཡིན་ལ་ཕུང་པོའི་གྲངས་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །མུ་གསུམ་པ་ནི་གང་དུ་མུ་གསུམ་པ་ཁོ་ན་སྟོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕུང་པོའི་གྲངས་གང་ཡིན་པ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱང་དེའམ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲངས་གང་ཡིན་པ་ཕུང་པོའི་གྲངས་ཀྱང་དེའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་གསུམ་པ་སྟེ། ཕུང་པོའི་གྲངས་ཡིན་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲངས་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ནི་གྲངས་ཡིན་ལ་ཕུང་པོའི་གྲངས་མ་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །ཕུང་པོའི་གྲངས་ཀྱང་ཡིན་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱང་ཡིན་པའང་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་གྲངས་ནི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མེད་དོ། །མུ་བཞི་པ་ནི་གང་དུ་མུ་བཞི་སྟོན་པ་སྟེ༑ དཔེར་ན་མིག་གི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའང་དེའམ། རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་མིག་གི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའང་དེའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་བཞི་པ་སྟེ། མུ་དང་པོ་ནི་མིག་སྐྱེས་ཤིང་མ་ཉམས་ལ་འོན་པའོ། །མུ་གཉིས་པ་ནི་རྣ་བ་སྐྱེས་ཤིང་མ་ཉམས་ལ་ལོང་བའོ༑ །མུ་གསུམ་པ་ནི་མིག་དང་རྣ་བ་སྐྱེས་ལ་མ་ཉམས་པའོ། །མུ་བཞི་པ་ནི་རྣམ་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པའོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དྲིས་པ་ལུང་དུ་བསྟན་པ་ལ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཁས་ལེན་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དཔེར་ན་གང་མི་རྟག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདུས་བྱས་ཡིན་ནམ། འདུས་བྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའམ་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱའོ། །སྤང་བ་ནི་གང་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤོང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་བདེན་པ་གང་དག་གིས་བསྡུས་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འདུ་བྱེད་དག་མེད་དོ་ཞེས་སྤོང་བའོ། །
【F4 等論決擇（分二）】【G1 問答等】
ཡང་དག་པར་དྲི་བ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ཅི་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སུ་ཞིག་མི་དམིགས་ཤེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཅི་མི་དམིགས་ཤེ་ན་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་གིས་མི་དམིགས་ཤེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཤེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལས་མི་དམིགས་ཤེ་ན། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལས་སོ། །གང་དག་གི་མི་དམིགས་ཤེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །གང་དུ་མི་དམིགས་ཤེ་ན་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུའོ། །རྣམ་པ་དུ་ཞིག་མི་དམིགས་ཤེ་ན། རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། སྐྱེས་ནས་འགགས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རྒྱུའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མཛའ་བོའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བཅས་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང༌། ཚོགས་མ་བསགས་པ་དང༌། ཚོགས་བསགས་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་འདི་དག་ནི་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། ནང་དང་ཕྱི་དང༌། རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་དང༌། ངན་པ་དང་བཟང་པོ་དང༌། རྒྱང་རིང་བ་དང་ཐག་ཉེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གི་གོ་རིམས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅི་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བར་གང་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གང་ཞིག་མི་དམིགས་པ་དང༌། གང་དང༌། གང་གིས་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་དང༌། གང་ལས་དང་གང་གི་དང༌། གང་དུ་མི་དམིགས་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཅིག་མི་དམིགས་པའོ། །
【G2 立破等】
ཡང་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ལམ་བཞི་སྟེ། སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ཉེས་པར་སྨྲས་པ་ལ། འདི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེལ་པར་བྱེད་པའོ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་རང་གི་ཕྱོགས་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ལ་འདི་ནི་ལེགས་པའོ་ཞེས་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གཞན་དག་གི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པའམ། མ་སྐྱེས་པ་ལ་རྣམ་པར་ངེས་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ནི་དོན་དེ་དང་དེ་དག་ལ་རྨོངས་པ་རྣམས་ལ་དོན་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །
【F5 攝決擇（分二）】【G1 總標】
【G2 徵列】
བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕན་ཚུན་དུ་འཚོ་བའི་ཐབས་ལ་སོགས་པའི་དགོས་པ་སྒྲུབ་པའོ། །འཇུག་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ལས་ཐེག་པ་གང་ལ་འཇུག་པར་བྱ་ཞིང་ཞུགས་པར་བྱ་ཞེས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའོ༑ །མོས་པར་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཆེས་པའོ། །རིགས་པས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྔ་ཕྱིའི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་འཇལ་བའོ། །འབྲེལ་པའི་གཏམ་གྱིས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་རྣམས་དྲི་བ་དང་ཕྱིར་ཞིང་དྲི་བར་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕན་ཚུན་ཆོས་ལ་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། དེས་བདེན་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ༑ དེས་ཉོན་མོང་པ་མ་ལུས་པར་རྣམ་པར་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ལམ་སྟེ། དེས་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མཐའ་ཡས་སོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་རྩོལ་བ་ཙམ་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། སྔོན་གྱི་རྩོལ་བ་མེད་པར་ཡང་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་རྩོལ་བའི་མདོ་ལས་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐོང་བ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【F6 論軌決擇（分二）】【G1 略標釋】
སྨྲ་བ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་སྨྲ་བ་དང༌། སྨྲ་བའི་ཞལ་ཅེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པ་སྟེ།
【G2 廣分別（分七）】【H1 論體（分二）】【I1 標列】
【I2 別釋】
དེ་ལ་སྨྲ་བ་ནི་ཚིག་ཐམས་ཅད་དོ། །རྨད་ཁྱེར་བར་སྨྲ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་རྣམ་པར་སྨྲ་བའོ། །རྩོད་པར་སྨྲ་བ་ནི་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའོ། །ཚིག་ངན་པར་སྨྲ་བ་ནི་སྨད་པར་སྨྲ་བའོ། །མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྨྲ་བའོ། །གདམས་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨྲ་བའོ། །
【H2 論處】
སྨྲ་བའི་ཞལ་ཅེ་བ་ནི་གང་དུ་སྨྲ་བར་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ནི་གང་ན་རྒྱལ་པོ་ཉིད་བཞུགས་པའོ། །བསྐོས་པ་འདུ་བའི་ས་ནི་གང་དུ་རྒྱལ་པོས་བསྐོས་པ་རྣམས་འདུ་བའོ། །འདུས་པ་ནི་ཚོང་པ་ལ་འདུས་པ་ལ་སོགས་པའོ༑ །ཚད་མར་རུང་བའི་ཟླ་གྲོགས་ནི་གང་དག་གི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་གཉི་གས་མི་གཅོད་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཆོས་དང་དོན་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ནི་གང་དག་བསྟན་བཅོས་དེ་དང་དེ་དག་གི་ཚིག་དང་དོན་ལ་བློ་བྱང་བའོ། །
【H3 論依（分二）】【I1 標列】
སྨྲ་བའི་གཞི་ནི་གང་ལ࿒བརྟེན་ནས་སྨྲ་བར་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྒྲུབ་པ་དང་གྲུབ་པའོ། །
【I2 別釋（分二）】【J1 所成立（分二）】【K1 自性】
དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ནི་བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡོད་དེ་ཞེའམ། མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །
【K2 差別】
ཁྱད་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་བདག་གི་ཁྱད་པར་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བའམ། ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པའམ། རྟག་པའམ་མི་རྟག་པའི་གཟུགས་ཅན་ནམ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སུའོ། །
【J2 能成立（分八）】【K1 立宗】
དམ་བཅའ་བ་ནི་བདག་འདོད་པ་སྒྲུབ་པའི་དོན་གཞན་ལ་གོ་བར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པ་མ་སྨོས་ན་བདག་གི་ཕྱོགས་གྲུབ་ཟིན་པ་ཡང་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པར་དམ་བཅའ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་འདོད་པའི་དོན་མ་སྨོས་ན་ནི་གཞན་གྱི་ཕྱོགས་བསྒྲུབ་པའི་ཚིག་ཀྱང་དམ་བཅའ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་མ་སྨོས་ན་ནི་གཅིག་པུ་ཡང་ཚིག་དེ་དམ་བཅའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གོ་བར་མ་སྨོས་ན་ནི་ལུས་ཀྱི་དོན་དེ་བརྡ་སྤྱོད་པ་ཡང་དམ་བཅའ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྟོན་པ་མ་སྨོས་ན་ནི་ཉན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དེ་མ་ཤེས་ན་ཡང་དམ་བཅའ་བར་འགྱུར་རོ༑ །ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཉེས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K2 立因】
གཏན་ཚིགས་ནི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ལ་མ་གྲགས་པའི་དོན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པར་བསྙད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ཆེས࿒པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་དོན་འདིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་དང༌། མ་དམིགས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་འདིས་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ལ་མ་གྲགས་པའི་དོན་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེས་ན་དེ་བསྙད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་དང་མ་དམིགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད࿒ཀྱི་ཚུལ་དང་རྟགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【K3 立喻】
དཔེ་ནི་མཐའ་མཐོང་བ་དང༌། མཐའ་མ་མཐོང་བ་མཚུངས་པར་སྦྱར་ཞིང་བསྙད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲགས་པའི་ཆ་དང་མ་གྲགས་པའི་ཆ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྙད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །
【K4 合】
ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ནི་དེའི་རིགས་ཀྱི་ཆོས་ལྷག་མ་དེ་དང་འདྲ་བ་ལ་དེའི་ཆོས་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་གྱིས་མཐུན་པར་བསྙད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་ཡན་ལག་གསུམ་གྱིས་བསྒྲུབས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ལྷག་མ་དེ་དང་འདྲ་བ࿒སྒྲུབ་པ་གྲུབ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ཆོས་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་གྱིས་མཐུན་པར་བསྙད་ཅིང་རིགས་པ་འདྲ་བར་སྟོན་པ་ནི་ཉེ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
【K5 結】
མཇུག་སྡུད་པས་ནི་མཐར་ཕྱིན་པར་བསྙད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རིགས་པས་ལེགས་པར་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཇུག་སྡུད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དམ་བཅའ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་དཔེར་བརྗོད་པ་ཙམ་འདི་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རྩོད་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་བཅས་པ་དེ་ལ་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བས་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་དམ་བཅའ་བའོ། །ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཏུ་འདོགས་པ་ལ་ཉེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིག་ཏེ། བདག་དེ་ལ་འདོགས་ན་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་དུའམ། ཕུང་པོ་རྣམས་ལའམ། ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་གཞན་པའམ། ཕུང་པོ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གདགས་གྲང་ན། དེ་གལ་ཏེ་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱར་ནི་ཕུང་པོ་དེ་དག་རང་དབང་མེད་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། བདག་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པས་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་འདོགས་ན་ནི་དེས་ན་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་བརྟེན་པས་བདག་མི་རྟག་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཕུང་པོ་དག་ལས་གཞན་དུ་འདོགས་ན་ནི་དེས་ན་བདག་ལུས་མེད་ཅིང་སྒྲིམ་མ་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་མེད་པར་འདོགས་ན་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་གྲོལ་བ་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་པས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པ་དོན་མེད་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་ལ་འདས་པ་འདོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའོ༑ །འདས་པ་དེ་ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནར་འདོགས་པ་ན་དེ་ལྟར་གྱི་མཚན་ཉིད་དུའམ། ད་ལྟར་བྱུང་བའམ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལས་གཞན་དུའམ། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཞིག་ཏུ་གདགས་གྲང་ན། དེ་གལ་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོགས་ན་ནི་དེས་ན་ད་ལྟར་ནི་བྱུང་ལ་མ་འགགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་མཚན་ཉིད་འདས་པ་ཡང་བྱུང་ལ་མ་འགགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ད་ལྟར་ལ་འདོགས་ན་དེས་ན་མ་འགགས་པ་ནི་འགགས་པའི་བདག་ཉིད་དང་འབྲེལ་བར་མི་རུང་བས་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ད་ལྟར་ལས་གཞན་དུ་འདོགས་ན་ནི་དེས་ན་ད་ལྟར་བོར་ན་དངོས་པོ་དེ་ཅི་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ལ་དེ་འདོགས་པ་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ད་ལྟར་ལ་མི་ལྟོས་ན་ནི་དེས་ན་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་འདས་པར་འགྱུར་བས་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །འདས་པ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་ཉམས་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་ལ་འདོགས་པ་ལ་ཉེས་པ་བཞི་གྲུབ་པ་འདིས། བདག་མེད་པ་མ་གྲུབ་པ་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་འདོགས་པ་ལ་ཉེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པར་རབ་ཏུ་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་བཀག་ནས་རིག་པ་འདིས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་འདྲ་བར་སྟོན་པ་ནི་ཉེ་བར་སྦྱར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ࿒དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མི་རྟག་པ་ནས་བདག་གི་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་དོ། །
【K6 現量】
མངོན་སུམ་ནི་རང་གི་དོན་ཡོད་ཅིང་སྣང་ལ་མ་ནོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་རང་གི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་གཟུགས་སོ༑ །ཡོད་པ་སྨོས་པ་ནི་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་འཇིག་རྟེན་ན་མངོན་སུམ་དུ་གྲགས་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྟགས་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་སྨོས་པ་ནི་བསྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྣང་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ནོར་བ་སྨོས་པ་ནི་མགལ་མེ་བསྐོར་བ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །
【K7 比量】
རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ལྷག་མ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མངོན་སུམ་ལས་གཞན་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ངེས་པར་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་མཐོང་བ་ལ་སྔར་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའོ། །མངོན་སུམ࿒དེ་ལ་དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལས་གཞན་ལ་ལྷག་མ་ལ་འདིར་ནི་འདི་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་མངོན་སུམ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་དུ་བ་མཐོང་བ་ལ་མེ་ལྟ་བུའོ། །
【K8 聖教量】
ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ནི་དེ་གཉི་ག་དང་མི་འགལ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། ཉེ་བར་བསྟན་པ་གང་ལ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགལ་བ་མེད་ཅིང་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H4 論莊嚴（分二）】【I1 釋】
སྨྲ་བའི་རྒྱན་ནི་གང་དང་ལྡན་ན་སྨྲ་བ་སྨྲ་བར་བྱེད་པའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའོ། །
【I2 列】
དེ་ཡང་བདག་དང་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བདག་དང་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཤེས་པ་ནི་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་གཞན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཚིག་དང་དོན་སྔ་ཕྱི་རྒྱུན་ཆགས་པར་རྣམ་པར་སྟོན་པར་ལྕོགས་པའོ། །ཚིག་ཟུར་ཕྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྒྲ་སྨྲ་བ་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་གཏམ་གྱིས་ཉེས་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ཅལ་ཅོལ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་དུ་མ་བཙུན་པ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཅན་མཁས་པ་དག་འདུས་པར་སྨྲ་ཞིང༌། བག་ཚ་བ་མེད་པ་ལ་འཛེམ་པ་མེད་པའོ། །བརྟན་པ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ཚིག་མཇུག་ཏུ་ཕྱིན་པར་བསྡད་ནས་ཡིད་དལ་དུ་སྨྲ་བའོ། །མཐུན་པར་བྱེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བཟང་བས་གཟུ་བོ་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་སེམས་དང་མཐུན་པའོ། །
【H5 論負（分二）】【I1 標】
སྨྲ་བ་ཆད་པས་བཅད་པ་ནི་གང་གིས་སྨྲ་བ་ཆད་པས་བཅད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་གཏམ་རྗེས་བཅད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །
【I2 釋（分三）】【J1 捨言】
དེ་ལ་གཏམ་རྗེས་བཅད་པ་ལ་ནི་བདག་གི་ནི་མ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་དང་གཞན་གྱི་སྨྲ་བའི་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ཁས་བླང་བའོ། །
【J2 言屈】
གཏམ་འཕྲོ་ལུས་པ་ནི་གཞན་ནས་གཞན་དུ་བརྒྱུད་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐལ་བའོ། །
【J3 言過】
གཏམ་གྱི་ཉེས་པ་ནི་ཅལ་ཅོལ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གོ། །དེ་ལ་ཅལ་ཅོལ་ནི་གང་སྐབས་བོར་ཏེ༑ གཏམ་སྣ་ཚོགས་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །འཁྲུགས་པ་ནི་གང་ཁྲོས་པས་࿒གཡེང་བ་དང༌། དགའ་བས࿒གཡེང་བའོ། །བརྡ་ཕྲད་དུ་མི་རུང་བ་ནི་གང་ཆོས་དང་དོན་འཁོར་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པའོ། །རན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་ཚིག་ལྷག་མ་དང་ཟློས་པ་དང་ཉུངས་པའོ། །དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་རྣམ་པ་ལྔར་བ་ལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དོན་མེད་པ་དང༌། དོན་དང་བྲལ་བ་དང༌། རིགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པར་མཚུངས་པ་དང་ལྟག་ཆོད་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དོན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རི། །དོན་དང་མ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲུབ་པ་ཡང་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚོགས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཚིགས་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་གང་སྔར་སྨྲ་བར་བྱ་བ་དེ་ཕྱིས་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྱིས་སྨྲ་བར་བྱ་བ་དེ་སྔར་སྨྲ࿒བར་བྱའོ། །མི་རྟག་པ་ནི་གང་དམ་བཅས་ནས་སྨོད་པ་དང༌། སྨད་ནས་ཡང་དམ་འཆའ་བ་དང༌། མྱུར་ཆེས་པས་ཧ་ཅང࿒རྟབ་རྟབ་པོར་གྱུར་ཏེ་མི་གསལ་བའོ། །ཚིག་མི་གསལ་བ་ནི་གང་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་དང་འགལ་བ་དང༌། ཕྱིར་མ་བཟླས་པར་ལེན་སྨྲས་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཐ་མལ་པས་མཐར་ཕྱུང་བ་དང༌། ཐ་མལ་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ལེགས་པར་སྦྱར་བས་མཐར་ཕྱུང་བའོ། །ཚིག་རྒྱུན་ཆགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། གང་བར་སྐབས་སུ་ཚིག་དང་སྤོབས་པ་ཐོགས་པ་དང་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །
【H6 論出離（分二）】【I1 第一解】
སྨྲ་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་གང࿒གིས་སྨྲས་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་བརྟགས་ནས་མི་བྱེད་པས་འབྱུང་བ་ནི་ཆད་པའི་གནས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པས་འབྱུང་བ་ནི་ལྕོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【I2 第二解】
དེ་ལ་ཕྱིར་རྒོལ་བ་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་སྟེ། དགེ་བའི་གནས་སུ་གཞག་པར་མི་ནུས་པའོ། །འཁོར་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ནི་ཚོགས་པ་རུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཅན་དང༌། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་ཀྱང་མི་མཁས་པ་ནི་སྨྲ་བ་ནས་སྨྲ་བའི་རྒྱན་གྱི་བར་ལ་མ་བྱང་བའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འཁོར་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ༑ །
【H7 論多所作法（分二）】【I1 明三種興論定所須法（分二）】【J1 標】
སྨྲ་བ་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གང་དག་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་དགོས་པ་སྟེ།
【J2 釋】
འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྨྲ་བ་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པའི་ཆོས་ཏེ། དེས་གཏམ་གྱི་གཞི་ཐམས་ཅད་དུ་སྨྲ་བར་བྱེད་དོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་གོ་སླ་བསམ་བཤད་དོ། །
【I2 明觀察十二處法不應興論（分二）】【J1 標】
【J2 引經釋（分二）】【K1 引經】
【K2 明十二處】
དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས࿒བྱ་བ་གསུངས་ནས་ནན་ཏན་སྙིང་པོར་བྱེད་པ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུར་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །སེམས་ཅན་བསྡུས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་ལ་ཕན་པར་སྒྲུབ་པ་ལྷུར་ལེན་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །དེ་ལྟར་བདག་ལ་ཕན་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པར་ཞུགས་པ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཚིག་འདི་དག་གི་མཚམས་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །མི་རྩོད་པར་སྨྲ་བར་བྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཟབ་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཤེས་པ་དཀོན་ན་རྩོད་པས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གང་དག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྩོད་པས་སྨྲ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨྲ་བ་དེ་དག་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པས་ཕྱིར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་གྱི་སྐྱོན་གདགས་པའི་བསམ་པས་སོ། །གཟུ་བོ་གང་དག་གི་མདུན་དུ་དེ་སྨྲ་བར་བྱ་བའི་ཚོགས་དེ་དག་ཀྱང་རུང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའམ། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཅན་དག་གོ། །སྨྲ་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ཉེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ན་ཡང་རེས་འགའ་བྱུང་རྒྱལ་དུ་ཕྱོགས་ངན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཚིག་དོར་དང་ལྟག་ཆོད་དང༌། ཆད་པའི་གནས་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱོར་བ་དང༌། ཚིག་མཇུག་ཏུ་ཕྱིན་ཕྱིན་དུ་མི་སྡོང་པར་དུས་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བར་རྩོམ་པ་དང༌། ཕྱིར་རྒོལ་བས་ལེགས་པར་སྨྲས་ཀྱང་ཁྱད་དུ་གསོད་དེ་སྨོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཚིག་བརླང་པོ་ཡང་སྨྲ་བ་སྟེ། དེས་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་འཁྲུགས་པར་བྱེད་པ་དང་བདག་ཀྱང་དེ་དག་ལ་སེམས་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཉེས་པ་འདི་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་སྨྲ་བ་དཀོན་ནོ། །ཉེ་བར་མ་ཞི་བ་ལ་ནི་གང་གིས་གཞན་དད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་དང་ལྡན࿒པ་དང༌། རང་གི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་བསྲུང་བ་དང༌། རང་གི་སེམས་བསྲུང་བ་གཉི་ག་དཀོན་ནོ། །སྨྲ་བ་ཕལ་ཆེར་ནི་ཇི་ལྟར་ན་བདག་རྒྱལ་བར་འགྱུར་ཞིང་ཕ་རོལ་ཕམ་པར་འགྱུར་སྙམ་པའི་སེམས་དེ་ཀུན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཡོད་ན་ཡོངས་སུ་གདུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ༑ །དེ་ཡོད་ན་བདེ་བ་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་མ་ཐོབ་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །
【F7 祕密決擇（分二）】【G1 總標】
【G2 引經別解（分五）】【H1 第一經】
ཕ་དང་མ་ནི་བསད་བྱས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་གང་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྡིག་ཏོར་རྩི་བ་ད་བརྗོད་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་གྲགས་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་བླ་མ་བསད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཆེན་པོ་བསད་པའོ། །སྐྱེ་བོ་བླ་མ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་ཐུན་མོང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་དང་ཐུན་མོང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྦྱིན་གནས་སོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་སྐྱེ་བོ་བླ་མ་ནི་ཕ་དང་མའོ། །སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱལ་པོའོ། །སྦྱིན་གནས་ནི་བྲམ་ཟེ་གཙང་སྦྲ་ཅན་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་དག་པར་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསད་ན་ནི་སྐྱེ་བོ་བླ་མ་བསད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བོ་ཆེན་པོ་བསད་པ་ནི་ཡུལ་འཁོར་འཁོར་དང་བཅས་བཅོམ་ནས་ཞེས࿒བྱ་བའོ། །འཁོར་ནི་བ་ལང་དང༌། རྟ་དང༌། རྔ་མོ་དང༌། མ་ཧེ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ༑ །ཇི་ལྟར་ཡི་གེ་འདི་དག་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ཞེན། མ་ལ་སོགས་པ་བསད་པའི་ཚིག་ནི་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྲེད་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གཉིས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་སྤྱོད་ཡུལ་དང་བཅས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མ་ལ་སོགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྲེད་པ་ནི་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱུའོ། །ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་བག་ཆགས་སྐྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་ལྟ་བུར་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྒྱུ་འདི་གཉིས་ལས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དེ་ལྟར་བྱུང་ན་ཐར་པ་འདོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ལ་གེགས་བྱེད་དོ། །འདི་གཉིས་གཙང་སྦྲ་ཅན་དང་འདྲ་བ་ནི་འདི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཆོག་དང་འདག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་གནས་དང་དམིགས་པའི་དངོས་པོས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་སྤྱོད་ཡུལ་དང་བཅས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
【H2 第二經】
ཡིད་མི་ཆེས་དང་བྱས་མི་གཟོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ནི། དོན་ངན་པ་བརྗོད་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་མཆོག་གི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ངན་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་ལས་ངན་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ལས་ངན་པ་དང༌། ངག་གི་ལས་ངན་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ངན་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ངན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མི་མཐུན་པས་ཡིད་མི་ཆེས་པ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་པ་རོལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མཐུན་པས་བྱས་པ་མི་གཟོ་བ་སྟེ། སྔོན་ཕན་བཏགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བར་མ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་མི་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་ངན་པ་ནི་ཁྱིམ་འབིགས་པའི་རྐུན་པོ་སྟེ། འཚོ་བ་ཤིན་ཏུ་སྨད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་གི་ལས་ངན་པ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་འཇུག་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་ངན་པ་ནི། ཁྱི་དང༌། བྱ་རོག་དང༌། ཡི་དྭགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐྱུགས་པ་ཟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཡི་གེ་འདི་དག་མཆོག་གི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ཞེ་ན། ཡིད་མི་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པས་རང་གི་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་མི་གཟོ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱིམ་འབིགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་སྐབས་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕྱི་མ་ལ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྡུག་བསྔལ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱུགས་པ་ཟ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོ་བྱད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལུས་འཛིན་ཀྱང་ལོངས་སྤྱོད་དང་སྲོག་ལ་རེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H3 第三經】
སྙིང་པོ་མེད་ལ་སྙིང་པོར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའི་དོན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །འདིའི་ལུས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་རེག་པའོ། །
【H4 第四經】
སེར་སྣའི་ཆོས་ཉིད་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་སེར་སྣའི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པས་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་གྱུར་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་ནི་ཡུན་རིང་པོར་སྦྱིན་པའི་རྒྱུ་མཆོག་ཏུ་བྱ་དཀའ་བས་ངལ་བར་བྱ་བ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློང་བ་ལ་ཚིག་པ་ཟ་བ་ནི་རང་གིས་ལེན་པར་འདོད་པས་སློང་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེས་འགའ་ནི་ཅི་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཉེ་བ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【H5 第五經】
ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འཁྲིག་པ་ལས་གཞན་དུ་འཁྲིག་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཚོལ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཁྲིག་པ་སྤོང་བ་ལ་གཡེང་བ་ནི་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ༑ །འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་པ་དང་དུ་ལེན་པ་ནི། འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲིག་པའི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཀྱིས་སྐྲག་པ་ནི་དེའི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བའི་དོན་དུ་རྩོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སྦྱོར་བ་ནི། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉིས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་གཉིས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གིས་བདེན་པ་བཞིའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གཉིས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
【A3 釋名彰意分（分二）】【B1 問】
【B2 答】
བསྟན་བཅོས་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཞེས་བྱ་བར་མིང་བཏགས་ཤེ་ན། ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་ནས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་མདོར་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ༑ །ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་མདོ་རྣམས་ལས་ཏེ༑ བསམ་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །ཡང་དག་པར་མཐོ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ༑ །ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་བཤད་པ། སློབ་དཔོན࿒ཆེན་པོ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཤཱི་ལེནྡྲ་བོ་དྷི་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།